بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی ارایه این مقاله، بررسی تأثیر اشتراک دانش بر روی سرمایه اجتماعی در دانشگاه است. این تحقیق کاربردی بوده و جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان دانشگاه پیام نور شاهین شهر تشکیل می دهند که تعداد 352 دانشجو به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور رسیدن به هدف تحقیق ابتدا پرسشنامه ای آماده و در میان دانشجویان توزیع گردید. جهت تعیین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه از نظرهای متخصصان بهره گرفته شده و ضریب پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ،0,883اندازه گیری شد که پایایی پرسشنامه را تأیید کرد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS19 استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون اسپیرمن نشان داد که اشتراک دانش همبستگی مثبت و معناداری با سرمایه اجتماعی دارد. همچنین با استفاده از آزمون فریدمن عوامل انگیزشی و زیرساخت اشتراک دانش رتبه بندی شدند، در این رتبه بندی در میان عوامل انگیزشی وجود جو دوستانه و صمیمی در رتبه اول قرار گرفت و دریافت پاداش غیرمالی مالی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داد و در میان عوامل زیر ساخت یا امکانات اشتراک دانش، فضاهای فیزیکی در اولویت بالاتری نسبت به فضاهای مجازی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در ارتقاء سرمایه اجتماعی اشان از طریق به اشتراک گذاری دانش کمک خواهد کرد.
مقدمه
اخیرا مدیریت دانش به خاطر کاربرد وسیع نظریه ها و روش های آن در رسیدگی به امور دانشی مؤسسات و شرکت ها، به طور جدی مورد توجه محافل دانشگاهی و آکادمیک و همچنین شرکت های تجاری و تحقیقاتی قرار گرفته است. در دنیای مدرن دانشگاه ها به عنوان مکان های کارآفرینی دانشگاهی نیز شناخته می شوندکه موتور محرک توسعه فناوری و رشد اقتصادی پایدار هستند و از طریق تولید دانش، کسب دانش، به اشتراک گذاشتن دانش و در نهایت به کارگیری آن، به نوآوری کمک می نماید. همچنین سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین عناصر پویای نظام اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای محسوب می شود که دانشگاه ها و نظام آموزش عالی کانون اصلی پدید آوری و گسترش آن در سطح جامعه می باشد و توسعه نیافتگی آموزش عالی در راه پدیدآوری، تولید و افزایش کیفیت سرمایه اجتماعی جامعه، به اثر بخش نبودن و ناکارآمدی نهاد آموزش عالی در پیش برد برنامه های توسعه ی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور خواهد انجامید - مرجایی، . - 1383 اشتراک هدفمند دانش نیز در سازمانها به یادگیری سریعتر فردی و سازمانی منجر گشته، خلاقیت را توسعه میدهد و در نهایت موجب بهبود عملکرد فرد و سازمان می شود. بر همین اساس سازمانها اشتراک دانش را تقویت و کارکنان خود را به این امر تشویق میکنند - کینگ1، . - 2001 از طرف دیگر سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین ابعاد سرمایه فکری، از قابلیت های مهم سازمانی محسوب می شود که می تواند مزیت سازمانی پایدار ایجاد کند - ناهاپیت و گوشال2، . - 1998 صاحبنظران، سرمایه اجتماعی را جنبه هایی از سازمان اجتماعی از قبیل هنجارها، شبکه های اجتماعی و اعتماد متقابل به حساب می آورندکه همکاری و همیاری افراد را برای دستیابی به منافع مشترک، آسان می کند - پانتام3، . - 1995 این درحالی است که دانشگاه ها قادر خواهند بود از طریق توسعه سرمایه اجتماعی در میان دانشگاهیان باعث پرورش نیروهای خلاق شوند و هم هزینه های آموزش عالی را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. هدف از ارایه این تحقیق بررسی تأثیر اشتراک دانش بر سرمایه اجتماعی در دانشگاه پیام نور می باشد. در این تحقیق از طریق اشتراک دانش به دانشگاه ها و محیط های آکادمیک به عنوان یکی از مهم ترین عناصر پویای نظام اجتماعی به پیشبرد اهداف و برنامه هایش کمک خواهد شد. همچنین در این تحقیق عوامل انگیزشی دانشجویان و عوامل زیرساختی دانشگاه به عنوان مهم ترین عوامل اشتراک دانش رتبه بندی خواهند شد. با توجه به این که این تحقیق در یک محیط دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است لذا نتایج آن در دیگر محیط های آکادمیک و آموزشی نیز قابل استفاده خواهد بود.
مبانی نظری پژوهش
سرمایه اجتماعی، مفهومی است که در دو دهه اخیر بیش از گذشته، مورد توجه متخصصان مختلف در رشتههای گوناگون قرار گرفته و از دیدگاه های مختلف به تعریف آن پرداخته شده است. هانیفان - 1920 - 4، اعلام داشته است که منظور از سرمایه اجتماعی، اموال و مستغلات پولی یا فردی نیست، بلکه منظور آن چیزهای محسوسی است که در زندگی روزمره بسیار استفاده می شود.
