بخشی از مقاله
چکیده
مدل پذیرش تکنولوژی از مهمترین و مورد قبولترین مدلهای پذیرش الکترونیک میباشد که در سال 1989 توسط دیویس ارائه شده است. این مدل مبنایی را ارائه میکند که نشان میدهد چرا افراد تکنولوژی جدید را قبول یا رد مینمایند. مدلی که محقق بارها و بارها در پژوهشهای متعدد با تکنیکهای مدلیابی معادلات ساختاری استفاده نموده است.
در این پژوهش نیز پژوهشگر علاقهمند است یادگیری الکترونیکی را در فضای دانشگاه مورد مطالعه قرار دهد و مدل پذیرش فناوری را با وارد کردن بعد متغیرهای خارجی به کار گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد.
در این پژوهش جهت رواییسنجی ابزار آزمون، محتوای پرسشنامه بر اساس مبانی نظری تنظیم گردید و به منظور سنجش پایایی پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ از طریق نرمافزار SPSS محاسبه میشود. همچنین در این تحقیق برای بار دوم نمونهگیری - از طریق نمونهگیری سهل و آسان - به صورت کاملاً تصادفی انجام شد
. تعداد نمونه این پژوهش در مرحله اول برابر با 64 و در مرحله دوم 93 پرسشنامه توزیع شد که در مجموع 157 پرسشنامه میباشد. پرسشنامه که شامل 17 سؤال میباشد، بر اساس طیف پنج درجهای لیکرت که شامل 5 طیف بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تنظیم گردیده است. یافتهها این بار نیز به طور خلاصه نشانگر این است که تمامی ابعاد مدل TAM در یادگیری الکترونیکی موثر هستند.
مقدمه
رویارویی با شرایط متنوع فرهنگی در قرن اخیر، فراگیرشدن اینترنت و همگانیشدن مباحث الکترونیک نشان از بررسی هر چه بیشتر این موضوع دارد
در شرایط یکسان، از طریق پدیدهی مواجهه محض شوق افراد برای چیزی ممکن است فقط و فقط به خاطر اینکه آن را بارها و بارها مشاهده میکنند افزایش یابد
استفاده از یادگیری الکترونیکی از اواسط دهه 1980 شروع شد و سپس با گسترش سریع اینترنت رشد و توسعه یافت
مدل پذیرش تکنولوژی1، این مدل از مهمترین و مورد قبولترین مدلهای پذیرش الکترونیک میباشد که در سال 1989 توسط دیویس2 ارائه شده است. این مدل مبنایی را ارائه میکند که نشان میدهد چرا افراد تکنولوژی جدید را قبول یا رد مینمایند. این الگو بیان میکند هنگامی که فناوری جدید به فرد ارائه میشود متغیرهای متعددی بر تصمیم او مبنی بر چگونگی و زمان استفاده از فناوری تأثیر میگذارد. دو عامل مشخص و اصلی تأثیرگذار در این مدل عبارتند از احساس مفید بودن و احساس سهولت استفاده که عوامل بنیادی و تعیینکننده در میزان پذیرش کاربران میباشد
بیان مسئله
در دورانی که از آن به عنوان عصر پستمدرن یاد میشود و اندیشهها مدام در حال تغییرند؛ افراد، نهادها، دانشگاه ها، سازمانها و دولتها شاهد تحولی شگرف در عرصه فناوری و نگرشی مثبت نسبت به عوامل تکنولوژیکی در پرتو این تحول و شکلگیری فصل نوینی از زندگی هستند.
با توجه به اهمیت عوامل اثرگذار بر یادگیری الکترونیکی، پژوهش حاضر به تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش تکنولوژی در فرایند یادگیری از دیدگاه دانشجویان خواهد پرداخت و مدل پذیرش فناوری به عنوان مدل مبنا در نظر گرفته میشود چرا که بررسی تأثیر این گونه عوامل میتواند در جهت ارتقاء سطح آموزش مجازی مفید واقع شود.
ترسیم مدل ساختاری و مشخص شدن تأثیر عوامل این مدل در نتایج حاصل از این پژوهش، نشان از اهمیت هر چه بیشتر ابعاد مطرح شده مدل پذیرش تکنولوژی و واکاوی عمیقتر هر یک از این عوامل دارد - ولی اله پور و دیگران، . - 1393 با توجه به روند رو به رشد فضای مجازی در حوزههای مختلف، بررسی عوامل مؤثر بر آن و چالشهای پیش رو میتواند در گسترش آموزش از راه دور تأثیرگذار باشد.
تحلیل این عوامل تأثیرگذار بر پذیرش آموزش الکترونیکی با استفاده از تبیین مدل معادلات ساختاری بر اساس گسترش تکنولوژی در عصر کنونی میتواند بر تعمیم پذیری موضوع کمک نماید. بنابراین سوال پژوهش را میتوان به صورت زیر مطرح نمود:
✓ آیا عوامل موثر در مدل تکنولوژی دیویس در پذیرش فناوری توسط دانشجویان موثر میباشد و یادگیری از طریق تکنولوژی را تبیین میکند؟
مفاهیم، شواهد، سوابق تحقیق
یادگیری الکترونیکی یک ابداع آموزشی است که می تواند از طریق لوح فشرده، شبکه محلی یا اینترنت ارائه شود و شامل آموزش مبتنی بر رایانه و آموزش مبتنی بر وب می شود. یادگیری الکترونیکی که پیشرفته ترین روش یادگیری مبتنی بر فناوری است، به یادگیری از طریق وب یا هر نوع بستر ارتباط الکترونیکی دیگر اطلاق می شود.
مدل پذیرش فناوری شامل هنجار ذهنی در تئوری عمل مستدل به عنوان عامل تعیی نکننده تصمیم به استفاده نیست. رابطه هنجارهای ذهنی با تصمیم به رفتار، از طریق تأثیر مستقیم آنها بر تصمیم به رفتار، یا به صورت غیر مستقیم از طریق تأثیر بر نگرش مشکل است. بنابراین به دلیل موقعیت تئوریکی و روان سنجی نامشخص هنجار ذهنی، این عامل در مدل پذیرش فناوری منظور نشده است. نگرش نسبت به استفاده، یکی دیگر از عوامل تعیین کننده پذیرش فناوری است که به صورت مشترک توسط برداشت ذهنی از مفید بودن و برداشت ذهنی از آسانی استفاده تعیین می شود
در بین مدلهای موجود پیشنهاد شده به منظور توصیف و پیش بینی پذیرش کاربران سیستم های اطلاعاتی، مدل پذیرش فناوری دیویس1، توصیفی قدرتمند و قابل اتکا برای پذیرش سیستم ها و رفتار کاربران به منظور استفاده از آنها ارایه می دهد. دیویس در این مدل، سهولت استفاده درک شده را به عنوان حدی که یک نفر اعتقاد دارد که یادگیری یا استفاده یک سیستم مستلزم تلاش زیادی نیست و سودمندی درک شده را به عنوان حدی که یک نفر اعتقاد دارد که به کارگیری یک سیستم خاص، عملکرد شغلی وی را بهبود می بخشد، تعریف نموده است و پیشنهاد میکند که سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده مستقیماً به وسیله متغیرهای خارجی مشخص می شوند.
به عبارت دیگر، مدل پذیرش فناوری، تأثیر غیرمستقیم عوامل خارجی را بر پذیرش فناوری، از طریق تأثیر مستقیم آن بر سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده مطرح می نماید. ویژگی های یک سیستم، گروهی از متغیرهای خارجی کلیدی میباشند که مکرراً به منظور مطالعه تأثیر بر سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده در نظر گرفته شدهاند.2 نقش متغیرهای خارجی در مدل پذیرش فناوری به اندازه کافی و مناسب در تحقیق قبلی محقق مورد بررسی قرار نگرفته است - شفیعی و دیگران،. بنابراین مدل مناسب تکنولوژی با نقشپذیری متغیرهای خارجی به صورت زیر است.
شکل.1 مدل پذیرش فناوری، پایهگذاری مدل فرد. آر. دیویس
سؤالات پژوهش
سوال اصلی در پژوهش حاضر
✓ آیا عوامل موثر در مدل تکنولوژی دیویس با نقش پذیری متغیرهای خارجی در پذیرش فناوری توسط دانشجویان موثر میباشد و یادگیری از طریق تکنولوژی را تبیین میکند؟
دستیابی به سوال فوق نیازمند بررسی سوالات زیر است:
✓ آیا عوامل موثر در مدل تکنولوژی دیویس با نقش پذیری متغیرهای خارجی در پذیرش فناوری توسط دانشجویان تاثیرگذار است؟
✓ آیا عوامل موثر در مدل تکنولوژی دیویس با نقشپذیری متغیرهای خارجی یادگیری از طریق تکنولوژی را تبیین مینماید؟
