بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت دانش که یکی از راههای بهبود بخشیدن به شرایط بقاء سازمان است، زمانی به طور موفقیت آمیز در سازمان اجرا می گردد که از قبل زمینه فرهنگی متنا سب با این نظام ب ستر سازی شده با شد؛ چرا که هدایت نمودن دانش موجود در سازمان یک امر انسانی است و به طور کامل مربوط به منابع انسانی می شود و تابعی از فرهنگ کارکنان سازمان می باشد.
بنابراین سازمان ها باید برای اجرای موفق مدیریت دانش، فرهنگ متناسب با آن را ایجاد نموده و براساس آن عمل نمایند. هدف این تحقیق بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و استقرار مدیریت دانش در دانشگاه پیام نور شیراز می باشد .جامعه آماری این پژوهش کلیه ی کارکنان دانشگاه پیام نور شیراز در سال 1395-96 بودند که با استفاده از روش سرشماری تمامی افراد که بالغ بر 100 نفر بودند به عنوان حجم نمونه انتخاب و مورد استناد قرار گرفتند.
دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و با روش آمار تو صیفی - میانگین و انحراف معیار - و ا ستنباطی - تحلیل عاملی - مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج ن شان می دهد درگیر کار شدن، ثبات و یکپارچگی، انطباق پذیری و ماموریت - رسالت - تاثیر می گذارند و درگیر کار شدن،با درصد واریانس تبیین شده 21/04 بی شترین تاثیر و قوانین و ماموریت - ر سالت - با در صد واریانس تبیین شده 4/74 کمترین تاثیر بر متغیر وابسته را دارند.
.1 مقدمه
به گفته پیتر دراکر بنیان سازمان قرن بیست و یکم به پول، سرمایه و حتی فناوری نیست بلکه دانش است - دراکر1، 2000، . - 12-11 امروزه در سازمان ها، مدیریت دانش موضوعی مهم وحیاتی می باشد و با به کار گیری سیستم های مدیریت دانش می توان مزیت رقابتی بلند مدت را استمرار بخشید.
در دسته بندی نظریه های صاحبنظران کسب و کار، دهه 1980 ، دهه »جنبش کیفیت«، دهه 1990 دهه »مهندسی مجدد« و دهه 2000 هم دهه »مدیریت دانش« معرفی شده است. امروزه در همه سازمان ها، ازمسئله حرکت در جامعه مبتنی بر مدیریت دانش بحث می شود. با پیدایش تکنولوژی نوین و نفوذ آن بر جنبه های مختلف زندگی انسان، پارادایم های - چارچوب فکری و ذهنی - جدید مطرح شده و زندگی بشرکاملاً تحول یافته است، در چنین موقعیتی، سازمان ها برای دستیابی به مزیت رقابتی و حفظ خود در محیطی متغیر به استفاده از ابزارهای نوین مدیریتی و روشهای جدید روی آورده اند.
از این رو، مدیریت دانش همچون یک نگرش نوین در سازمان ها منظور می شود. دلیل ایجاد این نگرش هم انتقال سیستم های اقتصادی صنعت مدار به جامعه های مبتنی بر دانش و توسعه اقتصادی دانش محور می باشد. در واقع »دانش و سرمایه فکری« پایه و اساس شایستگی های اصلی و نیز راهبردی برای عملکرد بهتر می باشد. در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار، هم توجه به دانش موجود و استفاده مؤثر از آن و هم ایجاد ساختاری برای استفاده از دانش نوین اهمیت بسیار دارد. سازمان ها باید به همه این امور توجه داشته باشند، زیرا مدیریت دانش همچون یک استراتژی کاری، همزمان در کل سازمان عمل میکند و ابزار پیشرفت برنامه کلی یک سازمان محسوب می شود. این ابزار در سازمان قدرت ایجاد می کند تا چالش های بیرونی را بر طرف سازد
دی لانگ و فاهی معتقد هستند که 80 درصد مدیریت دانش به فرهنگ سازمانی افراد و 20 درصد آن به فناوریهای مدیریت دانش مربوط می شود. از این رو نوع فرهنگ موجود در یک سازمان در موفقیت مدیریت دانش بسیار حیاتی است
فرهنگ سازمانی دارای مفهوم گسترده است و جوانب گوناگونی نیز دارد .یک جنبه از فرهنگ سازمانی که برای مدیریت دانش مهم است، همکاری است.
گاه2003 - 4، - 20 مدعی است که یک فرهنگ همکاری شرط مهمی بر ای انتقال دانش بین افراد و گرو ههاست .دلیل آن این است که انتقال دانش مستلزم این است که افراد با هم تعامل داشته، دانش و ایده های خود را به اشتراک بگذارند
بنابراین نیاز است که در این بخش دو موضوع مرتبط به هم بررسی شود: دامنه ای که در آن فرهنگ سازمانی می تواند روی نگرشها نسبت به شرکت در ابتکارات دانش تأثیرگذار باشد و دوم دامنه ای که فرهنگ دانش مثبت و مناسب از طر یق تلاش های مدیریتی ایجاد میشود - مک درموت6 و اودل7، 2000، - 20 اظهار می کنند که مسائل فرهنگی دلیل اصلی شکست و ناکامی بیشتر ابتکارات مدیریت دانش اولیه هستند. شواهد به دست آمده از مطالعه موردی آنها نشان می دهد که سازمان های موفق در ابتکارات مدیریت دانش رویکرد خود را متناسب با فرهنگ انتخاب کردند. این بدان علت است که فرهنگ سازمانی نسبت به هر ابتکار عمل مدیریت دانش انعطاف پذیرتر بوده است
دیدگاه دیگر که دیدگاه اصلی در ادبیات مدیریت دانش می باشد، این است که فرهنگ های سازمانی می توانند برای تولید ارزش ها و رفتارهای مرتبط با دانش تغییر یابند. تحلیلگران این دیدگاه بیان می کنند که یکی از اقدامات کلیدی برای تقویت و تثبیت موفقیت ابتکارات مدیریت دانش تغییر فرهنگ سازمانی به صورتی است که نگر شها و رفتارهای دانش را تشویق و حمایت نماید
عصر دانایی محور که در آن دانش، بسان مهمترین سرمایه سازمانها محسوب می شود، نیازمند رویکرد متفاوت مدیریتی نسبت به مسائل سازمان و کارکنان است .تغییر ماهیت فعالیتهای سازمانها به کارهای دانشی موجب اهمیت یافتن روز افزون کاربرد مدیریت دانش در سازمانها شده است .از اینرو ساز مانهای موفق به شکل مستمری میزان تولید، نشر، تبادل و بکارگیری در بین کارکنان خود را به وسیله روشهای مختلف، اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار می دهند تا از این طریق بتوانند راهکارهای نیل به اهداف سازمانی را کسب کنند
.2 روش تحقیق
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه پیام نور شیراز در سال 1395 میباشد که تعداد آنها بالغ بر 100 نفر بوده است. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش سرشماری کلیه کارکنان پیام نور شیراز که بالغ بر 100 نفر 108 - نفر - بودند انتخاب و در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. در این تحقیق، روش جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است.
در این پژوهش از دو پرسشنامه مدیریت دانش نیومن و کنراد و فرهنگ سازمانی دنیسون استفاده شده است. به منظور تعیین روایی پرسشنامهها ابتدا تعدادی از آن ها در اختیار چند نفر از صاحبنظران رشته مدیریت، سنجش و اندازه گیری قرار گرفت و روایی صوری تأیید شد. پایایی سؤالات پرسشنامه نیز بر اساس تکنیک آلفای کرونباخ در بین 30 نفر محاسبه شد که از پایایی قابل قبولی برخوردار بودند.
در تحلیل عاملی نمره فرد i در متغیرj را می توان به عنوان مجموع ضرایب نمره ها در تعداد کمتری از متغیرهای حاصل که عوامل نامیده می شوند، تعریف کرد. هر عامل، ترکیب خطی متغیرهاست و بر پایه رابطه زیر برآورد می شود:
که در آن :Zji نمره معیار فرد iام در متغیر jام است. :F1i نمره معیار فرد i در اولین عامل مشترک و :Fmi نمره معیار وی در mامین عامل مشترک است. عبارت :Uji نمره معیار فرد i در چیزی است که عامل اختصاصی نامیده می شود؛ یعنی عاملی که تنها در یک متغیر واحد موجود است که در این مورد متغیر j است. ضرایب :ajm بارهای عاملی هستند. اینها ضرایبی هستند که به نمره های عامل مشترک نسبت داده می شوند. ضریب :dj وزنی است که به نمره های عامل اختصاصی اختصاص می یابد.
یافته ها
جدول شماره 1 میانگین وزنی و انحراف معیار متغیر فرهنگ سازمانی و ابعاد آن را نشان می دهد.
جدول -1 میانگین وزنی و انحراف معیار متغیر فرهنگ سازمانی و ابعاد آن
