بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: انجام حرکات تک مفصلی و چند مفصلی در تمرین مقاومتی بین ورزشکاران رایج است، اما انجام همزمان آنها در یک جلسه تمرینی برای برخی افراد بهدلیل کمبود وقت، مقدور نیست. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر اضافه کردن یک حرکت تک مفصلی به یک حرکت چند مفصلی بر عوامل قدرت، استقامت و توان عضلانی در پسران نوجوان تمرین نکرده بود.
روش کار: تعداد 15 نوجوان پسر - سن: 16/47±0/52 سال، وزن: 68/73±13/52 کیلوگرم، قد: 172/40±8/65 سانتیمتر - بهطور داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند و بهطور تصادفی به دو گروه تجربی یک 7 - نفر، حرکت پرس سینه با هالتر - و تجربی دو 8 - نفر، حرکت پرس سینه با هالتر و پشت بازو با دمبل - تقسیم شدند و در یک پروتکل 8 هفتهای تمرین مقاومتی پیشرونده سه جلسه در هفته شرکت کردند. قدرت عضلانی با استفاده از آزمون یک تکرار بیشینه حرکات پرس سینه با هالتر و پشت بازو با سیمکش، استقامت عضلانی با استفاده از تعداد تکرارها با 70 درصد یک تکرار بیشینه پیشآزمون در حرکت پرس سینه با هالتر و توان عضلانی با استفاده از پرتاب توپ پزشکی 3 - کیلوگرم - اندازهگیری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد و سطح معنیداری p<0/05 در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که در قدرت پرس سینه - p=0/349 - ، قدرت عضلات سه سر بازویی - p=0/178 - ، استقامت عضلانی - p=0/682 - و توان عضلانی - p=0/842 - تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد میکند که هر دو روش تمرینی به یک اندازه در افزایش متغیرهای قدرت، استقامت و توان عضلانی مؤثر هستند. بنابراین، اضافه کردن حرکات تک مفصلی به برنامه تمرینی حرکات چند مفصلی با توجه به زمان کم افراد برای تمرین مقاومتی، در کوتاه مدت ضرورتی ندارد.
کلید واژهها: تمرین مقاومتی، حرکت تک مفصلی، حرکت چند مفصلی، نوجوان
.1مقدمه:
امروزه تمرین ورزشی مقاومتی نقشی اساسی در بیشتر برنامههای ورزشی و توانبخشی ایفا میکند - آگاستسن و همکاران، 2000 ؛ مایرز و همکاران، - 2017 و جزئی عمومی از ورزشها و آمادگی جسمانی در مدارس و برنامههی ورزشی سازمان یافته در سرتاسر جهان میباشد - مایرز و همکاران، . - 2017 تمرین مقاومتی بهعنوان وسیلهای مؤثر برای افزایش اندازه عضله، قدرت، توان و استقامت عضلانی در نظر گرفته شده است. با این وجود، طراحی برنامههای مؤثر تمرین مقاومتی نیاز به انتخاب و دستکاری یک سری از متغیرها دارد که یکی از آنها انتخاب حرکت میباشد - مایرز و همکاران، 2017؛ لوپز و همکاران، 2018؛ جنتایل و همکاران، . - 2015
بهطور عمومی، بر اساس این که چند مفصل در ایجاد حرکت درگیر هستند، حرکات در تمرین مقاومتی بهعنوان تک مفصلی و چند مفصلی تقسیمبندی میشوند - جنتایل و همکاران، 2015؛ باربالهو و همکاران، . - 2018 اگر چه توصیه رایج این است که جلسات تمرین مقاومتی باید شامل حرکات تک مفصلی و چند مفصلی باشد، اما مطالعات جدید این توصیه را به چالش کشیدهاند و نشان دادهاند که اضافه کردن حرکات تک مفصلی به برنامه تمرینی چند مفصلی مزیتهای بیشتری برای افزودن به اندازه عضله و قدرت عضلانی ندارد - باربالهو و همکاران، . - 2018 با این وجود، برخی پژوهشگران پیشنهاد میکنند که حرکات تک مفصلی هایپرتروفی بیشتری را ایجاد میکنند زیرا راحتتر یاد گرفته میشوند و نسبت به حرکات چند مفصلی اتکا کمتری به عوامل عصبی دارند. از طرف دیگر برخی پژوهشگران بر حرکات چند مفصلی برای افزایش قدرت عضله تأکید دارند، زیرا بار بیشتری در خلال انجام حرکات چند مفصلی جابجا میشود - جنتایل و همکاران، . - 2015
تمرین برای آمادگی عملکردی - Functional fitness - بهطور پیشروندهای توسط تمرین دهندههای شخصی و مربیان تمرین قدرتی بکار گرفته میشود. حرکت عملکردی بهعنوان توانایی برای انجام و حفظ تعادل بین تحرک و ثبات در خلال یک زنجیره حرکتی در حالی که الگوهای بنیادی را با دقت و کارایی انجام میدهیم، میتواند تعریف شود. با توجه به این تعریف، هدف اصلی تمرین عملکردی بهینه کردن توانایی افراد برای انجام فعالیتهای زندگی روزمره، فعالیتهای تفریحی و یا اجرای ورزشی میباشد - شوئنفلد و همکاران، 2012؛ ویس و همکاران، . - 2010 به نسبت حرکات تک مفصلی، حرکات چند مفصلی بیشتر قابل انتقال به اجرای ورزشی یا فعالیتهای زندگی روزمره میباشند. برای مثال دالن و همکاران - 2013 - نشان دادند که تنها آزمودنیهایی که حرکت اسکات بالیستیک و پلانتار فلکشن را در یک حرکت انجام داده بودند به نسبت آزمودنیهایی که حرکت اسکات بالیستیک و پلانتار فلکشن را بهطور جداگانه انجام داده بودند، اجرای پرش عمودی آنها افزایش یافته بود اگر چه قدرت در حرکت اسکات در هر دو گروه افزایش یافته بود - دالن و همکاران، . - 2013 علاوه بر این، با توجه به وقتگیر بودن اضافه کردن حرکات تک مفصلی به برنامه حرکات چند مفصلی، بسیاری از افراد شاید از انجام تمرینات مقاومتی سر باز زنند - باربالهو و همکاران، . - 2018
با توجه به مشغلههای آموزشی و شغلی و حتی تفریحی نوجوانان انتظار میرود آنها وقت زیادی را صرف انجام تمرینات مقاومتی نکنند. با این حال، انجام تمرینات مقاومتی در این دوره از اهمیت زیادی برخوردار است. بعلاوه، گزارش شده که کمبود وقت رایجترین مانع برای شرکت در ورزش منظم است - جیبالا و همکاران، . - 2012 بنابراین، مطالعات در صدد هستند با طراحی تمرینات مؤثر و در عین حال با صرف وقت کمتر و حتی حجم کمتر، شبیه تمرینات تناوبی با شدت بالا HIIT - ، - High intensity interval training برنامه مناسب تمرین مقاومتی برای افراد طراحی کنند - جیبالا و همکاران، . - 2012 بنابراین، با توجه به اهمیت این دوره از زندگی افراد نوجوان، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر اضافه کردن حرکت تک مفصلی پشت بازو با دمبل به حرکت چند مفصلی پرس سینه با هالتر در پسران نوجوان تمرین نکرده میباشد.
.2 روش کار:
پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. تعداد 15 نفر - سن: 16/47 0/52 سال، وزن: 68/73 13/52 کیلوگرم، قد: 172/40 8/65 سانتیمتر - از دانشآموزان مدرسه شهید مهدوی شهرستان بدره استان ایلام بهطور داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند. ابتدا اندازههای آنتروپومتریک و مقادیر یک تکرار بیشینه حرکات پرس سینه با هالتر و پشت بازو با سیمکش محاسبه شد. سپس آزمودنیها به دو گروه تجربی یک 7 - نفر، حرکت پرس سینه با هالتر - و تجربی دو 8 - نفر، حرکت پرس سینه با هالتر و پشت بازو با دمبل - تقسیم شدند و در یک پروتکل 8 هفتهای تمرین مقاومتی پیشرونده سه جلسه در هفته در روزهای غیر متوالی - شنبه، دوشنبه و چهارشنبه - بهطور دقیق و در شرایط کنترل شده شرکت کردند. پیش از هر جلسه تمرینی، آزمودنیها یک دوره گرم کردن 10 دقیقهای شامل دویدن آرام، شنای سوئدی و پرتاب توپ پزشکی را انجام میدادند و در خلال دوره بعد از تمرین، 5 دقیقه دویدن آرام و حرکات کششی غیرفعال را بهمنظور بازگشت به حالت اولیه سریعتر انجام میدادند - ولیپور دهنو و همکاران، . - 2015 پروتکل تمرین مقاومتی پیشرونده برای اجرای این مطالعه در جدول 1 آورده شده است. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بودند از: داشتن سن 16 یا 17 سال، داشتن سلامتی کامل جسمی و روانی، تمایل به شرکت در پژوهش و معیارهای خروج عبارت بودند از: ایجاد آسیب در نتیجه تمرین و شرکت نکردن در دو جلسه تمرینی متوالی.
جدول .1 پروتکل تمرینی
در پیشآزمون و پسآزمون مقادیر یک تکرار بیشینه حرکات پرس سینه با هالتر و پشت بازو با سیمکش بر اساس پروتکل استاندارد اندازه-گیری شدند - کریمر و همکاران، . - 1991 همچنین، برای ارزیابی استقامت عضلانی در حرکت پرس سینه با هالتر از 70 درصد یک تکرار بیشینه پیشآزمون استفاده شد، به این صورت که از آزمودنی خواسته میشد که با شدت مورد نظر تعداد تکرارها را تا واماندگی اختیاری انجام دهد. برای ارزیابی توان عضلانی نیز از پرتاب توپ پزشکی 3 - کیلوگرم - استفاده شد. هر آزمودنی سه بار پرتاب را انجام میداد و بیشترین پرتاب بهعنوان رکورد ثبت میشد. برای این که آزمودنیها فقط از نیروی عضلات سینهای، دلتوئید و سه سر بازویی استفاده کنند، بهوسیله ی طناب به صندلی بسته میشدند تا از حرکت رو به جلو و استفاده از نیروی عضلات شکمی پرهیز شود. این وضعیت و حالت ثبات، حرکات تنه در خلال پرتاب را محدود میکرد - ولیپور دهنو و همکاران، . - 2015 نتایج آزمون کلموگروف-اسمیرنف نشان داد که دادهها از توزیع طبیعی برخوردارند. بنابراین، برای تجزیه و تحلیل آنها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد و سطح معنیداری p<0/05 در نظر گرفته شد.
.3 یافته ها:
نتایج توصیفی برای متغیرهای پژوهشی در جدول 2 آورده شده است. آزمودنیهای دو گروه در پیشآزمون در متغیرهای سن، وزن و قد با هم تفاوت معناداری نداشتند . - p>0/05 - همچنین، نتایج نشان داد که در قدرت پرس سینه - p=0/349 - ، قدرت عضلات سه سر بازویی - p=0/178 - ، استقامت عضلانی - p=0/682 - و توان عضلانی - p=0/842 - تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد - جدول . - 3 درصد تغییرات در هر کدام از متغیرها برای دو گروه نیز در جدول 4 آورده شده است.
