بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش به بررسی تأثیر سودآوری بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از مالیات می پردازد . برای اندازهگیری مسئولیت اجتماعی شرکتها از هفت معیار که توسط موسسهی آمریکایی معروف به کا.ال.دی که هر ساله سازمانها را بر معیارهای اجتماعی و زیست محیطی رتبه بندی می کند استفاده شده است . در تحقیق حاضر کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماری بررسی و از میان آنها تعداد 92 شرکت در طی دوره زمانی 1385 تا 1393 بررسی و با توجه به ویژگیهای تحقیق انتخاب شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهدکه رابطه منفی بین مسئولیت اجتماعی شرکتها و اجتناب مالیاتی وجود دارند ، ارتباط متقابل کارایی سود و مسئولیت اجتماعی تاثیرمعنی دار بر انگیزه اجتناب مالیاتی دارد. و به معنای اینست که افزایش کارایی سود باعث بهبود مسئولیت اجتماعی میگردد ، از اینرو برآیند این اثر در نهایت موجب کاهش انگیزه اجتناب مالیاتی میگردد. بنابراین سودآوری رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکتی و اجتناب از پرداخت مالیات را تعدیل می کند.
واژگان کلیدی: مسئولیت اجتماعی شرکتها ، کارایی سود، اجتناب از مالیات
.1مقدمه
مسئولیت اجتماعی شرکت ، مسئولیتهای اقتصادی، قانونی، اخلاقی، بشردوستانه را در فرآیند تصمیم گیری شرکت وارد میکند - کارل،. - 1991 واتسون - - 2015، بیان میکند که وارد شدن در فعالیتهای مسئولیت پذیری اجتماعی نه تنها رضایت سهامداران را بهبود میبخشد ،بلکه روی شهرت شرکت نیز اثر مثبتی دارد به عبارت دیگر، افشای اطلاعات دربارهی مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت، تصویر مثبتی از شرکت در بین سهام داران ایجاد میکند . از آن جایی که رفتارهای مدیریت سود ممکن است منافع ذی نفعان را به خطر بیندازد ، بنابراین انتظار میرود که مدیران شرکتهایی که بیشتر درگیر رفتارهای مدیریت سود هستند به خاطر جلب رضایت ذینفعان توجه بیشتری به مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت داشته باشند. مسئولیت اجتماعی شرکت ها موضوع حساسیت برانگیز و رو به توجه در سال های اخیر بوده است ، تا آنجا که سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل و اتحادیه اروپا ، استانداردهایی را در این زمینه ارائه کرده اند . همچنین به خوبی آشکار شده که شرکت ها و صنایع به طور قابل توجهی رشد کرده اند و بر رفاه اجتماعی تاثیر میگذارند. از آنجا که کسب و کار در محیط اجتماعی در حال رشد است ، شرکت ها باید رفاه اجتماعی که ممکن است توسط فرآیند کسب وکار کاهش یابد، حفظ کنند . با توجه به این مسئولیت اجتماعی شرکت ها یکی از برنامه های استراتژیک انجام شده توسط شرکت ها در رابطه با سود و مزایای پایدار اجتماعی است. در واقع مسئولیت اجتماعی شرکت ها اقداماتی است که در آن شرکت ها دخالت خود در فعالیت های اجتماعی را در نظر میگیرد. در این مطالعه به بررسی اثر سودآوری بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و اجتناب از پرداخت مالیات میپردازیم.
.2مبانی نظری
فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی از جمله فعالیت هایی است که ممکن است شرکت ها به وسیله آن سهی در کاهش مالیات نمایند. در ادبیات حسابداری ، اجتناب مالیاتی از دو بعد گسترده و محدود تعریف شده است. در بعد گسترده ، اجتناب مالیاتی به صورت "کاهش آشکار مالیات به ازای هر ریال سود حسابداری قبل مالیات" تعریف می گردد.برخی اجتناب مالیاتی را به صورت انجام اقدامات قانونی به منظور کاهش بدهی مالیاتی تعریف می نمایند. در بعد محدود ، تمایز مفهومی بین فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی ریشه در قانونی بودن اقدامات مؤدیان دارد. فرار مالیاتی نوعی تخطی از قانون است، درمقابل ، اجتناب مالیاتی در چارچوب قوانین مالیاتی انجام می شود و مؤدی دلیلی برای نگرانی بابت کشف احتمالی اقدامات خویش ندارد. اهمیت و ضرورت توجه به مسئولیت اجتماعی شرکت ها در شرایط امروز جهان و فضاهای جدید کسب و کار ایجاب می کند تا رهبران و مدیران سازمان ها و شرکت های بزرگ که در بازارهای جهانی یا بازارهای در حال جهانی شدن فعال و موثر هستند، نوعی تعادل میان بخش های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی کسب وکار خود ایجاد کنند.
مسئولیت اجتماعی شرکت - CSR - ، از شرکت در مورد ترجیح منافع ذینفعان بر منافع سهامداران دفاع میکند. حوزه قضایی مالیات در یک شرکت با حضور بزرگترین ذینفعان شکل میگیرد، چون آنها سودهایی که برای ارائهی کالای عمومی مناسب به کار گرفتهاند را دخیل میکنند. اجتناب از مالیات به طرق متفاوتی به تلاش شرکتها برای کاهش پرداختهای مالیاتی به حوزه قضایی مالیات، قوت میدهد؛ برخی از این موارد کاملا قانونی هستند اما سایر موارد، تجاوز به محدوده مالیاتی محسوب میشوند و ماهیت قانونی آنها سوال برانگیز است. چون مالیات بندی و مسئولیت اجتماعی شرکت، منابع متفاوتی را به سمت سهامداران هدایت میکند، اخیرا ارتباط بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از مالیات، توجه زیادی را به خود جلب کردهاست. ناگفته نماند که هانلون و هیتزمن - 2010 - تحقیقاتی را در این زمینه انجام دادهاند. تحقیقات گستردهای بر مستندسازی رابطهی بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از مالیات تمرکز کردهاند اما فاقد نتایج دقیق و واضحی هستند. آنها نتایج خود را به عنوان مدرکی برای اثبات این ادعا در نظر میگیرند که اجتناب از پرداخت مالیات، شاخصی از فرهنگ تجاری شرکت بوده و با کمبود مسئولیت اجتماعی شرکت ها مرتبط است. در مقایسه، نتایج تحقیقات دیویس، گونتر، کرول و ویلیامز - 2013 - به وجود یک رابطه مثبت بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از پرداخت مالیات، اذغان کرده و نشان میدهد که شرکتها نباید اجتناب از پرداخت مالیات را به عنوان قسمتی از مسئولیت اجتماعی شرکت ها در نظر بگیرند. پرداخت های مالیاتی بر خلاف سرمایگذاری در مسئولیت اجتماعی شرکت، با احتمال کمتری به عنوان یک نشانه از عملکرد آینده بهتر تلقی میشود. شاید پرداختهای مالیاتی در کاهش موشکافیهای سیاسی به شرکتهایی که دارای سودآوری زیادی هستند،کمک کنند - میلز و همکاران،. - 2013 شرکتهای موفق هزینه های سیاسی زیادی را متحمل میشوند و بنابراین پرداخت های مالیاتی بیشتری دارند - زیمرمن،. - 1987 در این مطالعه به بررسی نحوه تعدیل ارتباط بین مسئولت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از مالیات از طریق کارایی سود پرداخته شده است.
.3پیشینه پژوهش
واتسون - - 2015،در تحقیقی به بررسی اثر سودآوری بر رابطهی بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از پرداخت مالیات پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد که سودآوری رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و اجتناب از پرداخت مالیات را تعدیل میکند.
کیم و همکاران - 2014 - در پژوهشی به مطالعه ی ارتباط مسئولیت اجتماعی شرکت ها و چولگی منفی بازده سهام پرداختند.برآورد پژوهش گران بر این بود که مسئولیت اجتماعی تأثیر قابل توجهی بر چولگی منفی بازده سهام خواهد داشت.یافته های حاصل از پژوهش بیان کرد که بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و چولگی منفی بازده سهام ارتباطی معکوس و معنی داری وجود دارد.به عبارتی با افزایش مسئولیت اجتماعی شرکت های مورد مطالعه، چولگی منفی بازده سهام کاهش می یابد و ریزش در قیمت های سهام کاهش می یابد.
استیفانیوس و همکاران - - 2014 در پژوهشی به بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت پرداختند. به همین منظور،تعداد102شرکت برتر کشورهای سنگاپور،مالزی،اندونزی و تایلند را در بازده زمانی 2009تا2011مورد بررسی قرار دادند و نتایج حاکی از آن بود که رابطه مثبت و معناداری بین مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت وجود دارد.
