بخشی از مقاله
چكيده
هدف اين تحقيق بررسي تاثير نفوذ سهامداران بر رابطه بين مسئوليت اجتماعي شركتها و عملكرد مالي در شركتهاي پذيرفته شده بورس اوراق بهادارتهران ميباشد. جامعه آماري تحقيق حاضر را كليه شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشكيل ميدهند كه طي سالهاي ١٣٩١ تا ١٣٩٥ در بورس فعاليت داشته اند. جهت تعيين حجم نمونه مناسب از اين جامعه، از روش حذف سيستماتيك و اعمال محدوديتهاي نمونه گيري ١٣٠ شركت انتخاب شده است. در اين پژوهش براي جمع آوري اطلاعات مورد نياز، ازطريق دادههاي مورد نياز شركتهاي نمونه از روش كتابخانه اي و مراجعه به صورت هاي مالي، ياداشت هاي توضيحي و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذيرفت. همچنين تحقيق حاضر در زمره تحقيقات كاربردي قرار دارد و به منظور توصيف و تلخيص دادههاي جمع آوري شده از آمار توصيفي و استنباطي بهره گرفته شده است. در نهايت نتايج تحقيق نشان ميدهد كه بين مسئوليت اجتماعي شركتها و عملكرد مالي شركتها رابطه معناداري وجود دارد .
مقدمه
لازمه موفقيت سازمان، عملكرد مناسب آن است. شاخصهايي مانند سودآوري، بقا، رشد ميزان دستيابي به اهداف و قابليتهاي رقابتي را ميتوان به عنوان نتيجه عملكرد مناسب تلقي كرد. عملكرد هر شركت حاصل فعاليتهاي هدف دار است كه در جهت كسب سود اقتصادي به انجام ميرسد. معمولاً شركتهاي با عملكرد مالي بالا كانالهاي كسب سود را به خوبي شناخته و در آن ها كانال سرمايه گذار ي ميكنند. هرچند هدف اصلي سازمانها ، افزايش كارايي و كسب سود است، ولي در عصر اطلاعات و جهاني سازي براي دستيابي به موفقيت بايد، به انتظارات اجتماعي و احكام اخلاقي ، واكنش مناسب نشان دهند و به بهترين شكل اينگونه انتظارات را با اهداف اقتصادي سازمان تلفيق كنند تا دستيابي به اهداف بالاتر و والاتري را امكان پذير سازند. موضوع هم راستا بودن عملكرد مالي و مسئوليت پذيري اجتماعي يكي از موضوعاتي است كه همواره بين نظريه پردازان محل اختلاف بوده است. علي رغم مقبوليت بالاي اصول مسئوليت پذيري اجتماعي شركتها، يك منازعه طولاني درباره اينكه آيا مديران بايد سياستهاي مسئوليتپذيري اجتماعي شركتها را در تصميمات تاكتيكي و استراتژيكي خود دخالت دهند يا نه؟ وجود دارد. منتقدان معتقدند مسئوليتپذيري اجتماعي شركتها يك ساختار مبهم دارد. و مديران جهت تعيين اينكه مسئوليت اجتماعي آنها چيست ناتوان هستند.
از طرفي مسئوليت پذيري اجتماعي باعث افزايش هزينههاي عملياتي ميشود و ثروت سهامدار را از بين ميبرد. پس نگراني اصلي منتقدان مسئوليت پذيري اجتماعي شركتها اين است كه هزينههاي مربوط به بهبودهاي عملكرد اجتماعي شركت ممكن است از منافع آن بيشتر شود. در مقابل تحقيقاتي ليست بلند بالايي از مزاياي مسئوليت پذيري اجتماعي شركتها را مطرح ميكنند و ادعا ميكنند كه ابتكارات مسئوليت پذيري اجتماعي ميتواند به مزاياي نيك نامي و بهبودهايي در اعتماد سرمايه گذاران، استفاده از منابع و فرصتهاي جديد بازار منجر شود كه همه اينها ميتوانند توسط بازارهاي سرمايه درك شوند. همچنين مسئوليت پذيري اجتماعي شركتها ممكن است نوآوري و ابتكار را منعكس كند كه تغيير ساختاري در توليد و فرايندهاي توزيع و ارائه خدمات را الزامي ميكند - بادآور نهندي و همكاران، ١٣٩٣ - . در اين تحقيق ابتدا به ارائه بيان مسئله خواهيم پرداخت و سپس اهداف، انگيزه، فرضيهها، و روش تحقيق را شرح داده و تعاريف متغيرهاي بحث شده در تحقيق خواهيم پرداخت سپس پس از بررسي جامعه و نمونه آماري به اندازهگيري متغيرهاي تحقيق ميپردازيم و فرضيه هاي تحقيق را مورد آزمون قرار ميدهيم و در نهايت نتيجه گيري خواهيم كرد.
بيان مسئله
در دنياي امروز، مسئوليت اجتماعي شركتها١ تقاضاي عمومي شفافيت شركتها را در افشاي اطلاعات افزايش ميدهد تا انتظارات سهامداران را تحقق بخشد. شركتهايي كه درگير تجارتي با منفعت عمومي بالا هستند خود را متعهد ميسازند تا فعاليتهاي تجاري خود را به گونه اي ترويج دهند كه مزاياي محيطي، اجتماعي و اقتصادي را در جامعه به همراه داشته باشند. تحقيقات قبلي انجام شده نشان ميدهند كه مسئوليتهاي اجتماعي شركتها سبب اخلاقي شدن رفتارهاي كاركنان ميشود كه در نتيجه باعث بالا رفتن كارايي سازماني ميشود - لاكزياك و مورفي١، ١٩٩١ ؛ پرستون و اوبانان٢ ، ١٩٩٧ سيمز و كروك.٣ ١٩٩٤ - ، - ماگنان و همكاران٤، ٢٠٠٥ - متوجه شدند كه شركتها وظايف و مسئوليت اجتماعي خود را براي بهبود ديدگاه شركت و تقويت تأثيرات فرايندهاي بازاريابي انجام ميدهند كه به شدت بر روي عملكرد شركت تاثير ميگذارد.
- تورس و همكاران٥، ٢٠١٢ - دريافتند كه مسئوليت اجتماعي شركت در برابر همه سهامداران به شدت بر روي ارزش نام تجاري تأثيرگذار است - لاي و همكاران٦، ٢٠١٠ - تحقيقاتي درباره تاثيرات مسئوليتهاي اجتماعي شركتها بر روي ارزش نام تجاري در بازارهاي بنگاه به بنگاه انجام دادند. نويسندگان بالا از روش كيفي پيمايش پرسشگري به عنوان يك نمونه براي شركتهاي خدماتي و توليدي تايوان استفاده كردند نتايج نشان دهنده تاثير مثبت مسئوليت اجتماعي شركتها بر روي ارزش نام تجاري در صنعت و عملكرد است. اگرچه، روش كيفي كه مورد استفاده قرار گرفته ممكن است به دليل سويه داشتن و آسيب پذير بودن معيار ذهني اندازه گيري درست عمل نكند. هيچ كدام از تحقيقات قبلي انجام شده نشان دهنده ارتباط ميان مسئوليت اجتماعي شركتها، ارزش نام تجار ي و عملكرد شركت نبوده است. اكثر مطالعات از الگوي رگرسيون كمي نه مربعات معمول براي آزمودن ارتباط ميان عوامل بالا استفاده كردهاند رهبران شركتها با وظيفه اي پويا و چالش برانگيز در زمينه استانداردهاي اخلاقي اجتماعي باهدف عمليات تجاري مسئولانه مواجهاند. امروزه، مسئوليت اجتماعي شركتها، بخش جدايي ناپذيري از كتب و مقالات مالي اقتصادي جهان تلقي ميشود و تمايل به سرمايه گذار ي در شركتهايي كه اعمال و گزارشگري مسئوليت اجتماعي شركتها دارند، در حال افزايش است. درحاليكه اصطلاح مسئوليت اجتماعي شركتها نسبتاً جديد به نظر ميرسد، بررسي آثار و مقالات نشان ميدهد كه اين مفهوم در طول چندين دهه، همگام با توسعه هاي اجتماعي سياسي و محيط كسب و كار تكامل يافته است. مقوله مسئوليت اجتماعي شركتها، چالشهايي را در سازمان هاي مختلف بين المللي، ملي و منطقه اي در فرايند تدوين استانداردها براي گزارشگري اطلاعات غيرمالي به همراه داشته است و افشاهاي مرتبط با آن پارادايمي تحقيقاتي در طي سال هاي اخير بوده است. همچنين، پژوهش درباره تبيين ارتباط بين عملكرد اجتماعي شركت و عملكرد مالي شركت و نفوذ سهامداران در آن ها از ديدگاه اقتصاد سياسي در عصر جهاني شدن با رويكرد نظريههاي اثباتي بسيار مورد توجه بوده است - وانگ و همكاران٧، ٢٠١٥ - بر اساس هدف تحقيق سؤال اساسي تحقيق نيز به اين صورت ميباشد كه :
آيا نفوذ سهامداران بر رابطه بين مسئوليت اجتماعي و عملكرد مالي شركتها تأثير معناداري دارد ؟
