بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آموزش طرحواره درمانی بر رضایت جنسی زوجین متقاضی طلاق صورت پذیرفت. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه زوجین متقاضی طلاق شهر گنبد کاووس بود. نمونه این پژوهش شامل 14 نفر می باشد که بصورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت گمارش تصادفی در گروههای آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس پرسشنامه رضایت جنسی هادسون - 1981 - به عنوان پیش آزمون بر روی گروه نمونه اجرا شد و افراد در معرض آموزش طرحواره درمانی قرار گرفتند و سپس پس آزمون بر روی آنها اجرا گردید. نتایج تحلیل کوواریانس نشان می دهد که آموزش طرحواره درمانی بررضایت جنسی بر اساس طول مدت ازدواج تاثیر گذار نیست.
واژگان کلیدی: طرحواره درمانی گروهی، رضایت جنسی، طلاق
مقدمه
در چند دهه گذشته ، طلاق1 آهنگی رو به رشد داشته و توجه و نگرانی بسیاری از کارشناسان و مسولین را به خود معطوف نموده است. این نگرانی هم از رشد سریع طلاق، هم از تحول در شیوه های طلاق و هم فقدان مکانیزم هایی است که به کاهش طلاق یا کم کردن پیامدهای مخاطره آمیز آن بینجامد - ملک زاده،. - 1387 وضعیت و تحکیم خانواده، چگونکی روابط بین اعضای خانواده و انحلال و فروپاشی آن از یک سو بازتاب شرایط اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی است و خانواده به عنوان یکی از اجزای نظام اجتماعی و دارا بودن ویژگی های یک نهاد اجتماعی، از تاثیر پذیری متقابل برخوردار است و از سوی دیگرمعلول عوامل درونی در خانواده و کیفیت و چگونگی آن میباشد - آزادی و همکاران، . - 1389 از عوامل درونی می توان به میزان رضایت جنسی2 زوجین از یکدیگر نام برد. رضایت جنسی پاسخی عاطفی برخاسته از ارزشیابی ذهنی فرد از ابعاد مثبت و منفی مرتبط با رابطه جنسی با فردی دیگر تعریف شده است
با اقتباس از نظریه مبادله اجتماعی 4 و برابری بر این باورند که رضایت جنسی زمانی در بیشترین میزان خود قرار دارد که پاداش ها بالا و هزینه های یک رابطه پایین بوده، به گونه ای که پاداش ها بر هزینه ها ارجحیت داشته باشد، بنابرای رضایت جنسی زمانی در حد مطلوب خود قرار دارد که مزایای دریافتی در رابطهی زناشویی برای هر دو برابر باشد.مفهوم رضایت جنسی زناشویی به دو صورت تقسیم می شود: - 1 رضایت با فعالیت های جنسی - 2 رضایت عاطفی و هیجانی - هید5، . - 2000 در این باره هربرت6 و لورنس7 معتقدند روابطی مثل روابط حمایت کننده با رضایت جنسی رابطهی مستقیم دارد و روابط دیگری مثل همدلی، جذابیت جسمانی و عشق را نیز با رضایت جنسی مرتبط می دانند
نارضایتی از رابطه جنسی به اختلالات عمیق در روابط همسران منتهی میشود - دارینی و نوابی نژاد، - 1391 که می توان به تنفر از همسر، دلخوری، حسادت، رقابت برای سرکوب کردن یکدیگر، مقصر شمردن یکدیگر، حس انتقام گیری، احساس تحقیر شدن، عدم اعتماد به نفس و احساس مورد بی اعتنایی واقع شدن اشاره نمود
بر رضایت جنسی و طلاق می توان به نقش سن - ترومپتر8 و همکاران، - 2012، مدت زمان ازدواج، تعداد فرزندان و درآمد - ضیایی و همکاران، 2014؛ عبدلی و پور موسوی، - 2013 اشاره کرد.
در خصوص رابطه بین مدت زمان ازدواج و رضایت جنسی گفت می توان گفت که تداوم رابطه ی زناشویی با افزایش تعهدات به رابطه و صمیمیت در رابطه زناشویی همراه است، به گونه ای که با گذار از سال های اول زندگی هیجات جنسی به تناسب شرایط فردی و تقاضاهای محیطی در نوسان است - نصیری ده سرخی و موسوی، . - 1394 همچنین نتیجه پژوهش ها نشان می دهد که 66/7 درصد مردان و 68/4 درصد زنان مراجعه کننده به مجتمع های قضایی از زندگی جنسی خود راضی نبودند - فروتن و جدید میلانی، - 1387 و در اکثر زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره دادگاهها رضایت جنسی در سطح پایینی وجود دارد
در بررسی علت فردی و روانشناختی طلاق می توان طرحوارهها اهمیت ویژهای برخوردارند.یانگ9 با تاکید به طرحوارهها بیان نمود که طرحوارهها ممکن است در یک مرحلهی زمانی نافعال باشند و پس از آن در نتیجهی تغییر در نوع دروندادهایی که از محیط دریافت میکنند، انرژی کسب کرده و به سرعت فعال شوند. این امر موجب سوگیریهایی در تفسیر ما از وقایع میشود و این سوگیریها در آسیبشناسی روانی بین فردی - زوجین - به صورت سوءتفاهمها، نگرشهای تحریف شده، فرضهای غلط، اهداف و انتظارات غیرواقعبینانه تجلی پیدا میکنند - یوسفی، . - 1390 طبق تعریف یانگ، طرحوارهها ی ناسازگار اولیه، الگوها یا درونمایههای عمیق و فراگیری هستند که در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفتهاند، در مسیر زندگی تداوم دارند، به رابطهی فرد با خود و با دیگران مربوط میشوند و به شدت ناکارآمد هستند
نتایج پژوهش های مختلف نشان میدهد که طرحواره درمانی در حل و فصل بساری از مشکلات فردی و بین فردی از جمله رضایت جنسی، صمییت زناشویی موثر بوده است
با توجه به اهمیت و جایگاه خانواده در دههی گذشته رویکرد های درمانی جدید برای بهبود روابط زوجین معرفی شدهاند که میتوان به درمان جهت یابی شناختی10، درمان تحولی شناختی 11 و طرحواره درمانی اشاره کرد - آرنتز12، . - 2008 به طور معمول اهداف اساسی در درمان طرحواره ای، شناسایی طرحواره های ناسازگار اولیه، تایید اعتبار نیاز های هیجانی نامناسب،
