بخشی از مقاله
چکیده
پس از انقلاب صنعتی، فرایند شهرنشینی در جهان به طور فزاینده ای رشد کرد و به دنبال آن مشکلات فراوانی از جمله کمبود مسکن را به وجود آورد. از این رو در کشورهای مختلف دنیا و از جمله کشورهای درحال توسعه، سیاست های متنوعی برای تأمین مسکن به ویژه برای اقشار کم درآمد ارائه شد .در کشور ما نیز با توجه به مشکلاتی که در زمینه کمبود مسکن و به ویژه گرانی آن وجود داشت، طرح مسکن مهر به عنوان محوری ترین سیاست دولت جای خود را در اذهان عمومی متقاضیان مسکن پیدا نموده است مسکن یا فضای زندگی باید از دو جهت دارای کارایی باشد یکی از جنبه مادی و دیگری از نظر جوابگویی به نیازهای معنوی مردم ،در صورتی که این دو شرط با هم به کامل ترین نحوی تلفیق شوند، می توانند سبب ایجاد حس مطلوبیت از مسکن گردیده و درجاتی از رضایت افراد را فراهم آورند .روش این پژوهش توصیفی؛تحلیلی بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و میدانی می باشد. سپس با تهیه پرسشنامه و توزیع آن بین ساکنین مسکن مهر رشت به بررسی و ارزیابی رضایت ساکنین ازاین طرح پرداخته شد. دلیل اتخاذ این سیاست توجه دولت نهم بر نقش تعیین کننده قیمت زمین در قیمت مسکن و اقدام برای حذف این متغیر، کنترل قیمت مسکن از این طریق و تسهیل دسترسی اقشار آسیبب پذیر به مسکن مناسب بوده است.
.1مقدمه
پس از انقلاب صنعتی، فرایند شهرنشینی در جهان به طور فزاینده ای رشد کرد و به دنبال آن مشکلات فراوانی از جمله کمبود مسکن را به وجود آورد .در واقع مسکن به عنوان یکی از پدیده های واقعی، از نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای دگرگونی و یافتن پاسخی مناسب، معقول و اندیشیده برای آن است .از این رو در کشورهای مختلف دنیا و از جمله کشورهای درحال توسعه، سیاست های متنوعی برای تأمین مسکن به ویژه برای اقشار کم درآمد ارائه شد .در کشور ما نیز با توجه به مشکلاتی که در زمینه کمبود مسکن و به ویژه گرانی آن وجود داشت، طرح مسکن مهر به عنوان محوری ترین سیاست دولت جای خود را در اذهان عمومی متقاضیان مسکن پیدا نموده است .مسکن یا فضای زندگی باید از دو جهت دارای کارایی باشد یکی از جنبه مادی یعنی ایجاد محیطی با دسترسی مناسب، امکانات مناسب، درجه حرارت مطلوب، فشارمناسب، رطوبت، نور مناسب و نظایر آن و دیگری از نظر جوابگویی به نیازهای معنوی مردم، یعنی ایجاد فضاهای مناسب با طرز زندگی و نوع فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی؛ در صورتی که این دو شرط با هم به کامل ترین نحوی تلفیق شوند، می توانند سبب ایجاد حس مطلوبیت از مسکن گردیده و درجاتی از رضایت افراد را فراهم آورند . - ذبیحی و همکاران،: - 1389 داشتن مسکن خوب و مناسب نیز یکی از خواست های جامعه متحول امروزی است طرح مسکن مهردر ابتدا در قالب بند دتبصره 6 قانون بودجه سال 1386 در ایران آغاز شد و سپس بر مبنای قانون ساماندهی و حمایت از تولید وعرضه مسکن، به صورت پیوسته در دستور کار قرار گرفت امروزه امکانات محدود دولت و افزایش سریع تقاضای مسکن، اجازه تأمین مسکن برای تمامی افراد جامعه را نمی دهد .از این رو، چارچوب هدفهای توسعه ملی بویژه هدفهای اولویت دار اقتصادی و اجتماعی، سهم مسکن گروهای کم درآمد را مشخص می سازد .در نتیجه ضروری است که طبقات محروم و کم درآمد، که از نظر مالی با مشکلات عدیده ای مواجه اند،در الویت دستیابی به متناسب با نیاز خود قرار گیرند طرح »مسکن مهر«بزرگترین طرح دولتی برای تامین مسکن می باشد.دلیل اتخاذ این سیاست توجه دولت نهم بر نقش تعیین کننده قیمت زمین در قیمت مسکن و اقدام برای حذف این متغیر، کنترل قیمت مسکن از این طریق و تسهیل دسترسی اقشار آسیبب پذیر به مسکن مناسب
بوده است . در این راستا مجموعهای از مسائل اصلی نادیده گرفته شده و در صورت عدم توجه، موفقیت این سیاست با موانع بزرگی مواجه خواهد شد. لذا توجه به پیامدها و نتایج آن در جامعه حرفهای ضرورت دارد؟
ٍ. مسکن مهر
مطابق با آمار های بین المللی 32 درصد جمعیت شهری کل دنیا و 43 درصد جمعیت شهری کشورهای در حال توسعه در مناطق زاغه نشینی زندگی می کنند. سیاستی در دهه 1960 با افزایش فقر شهری و کمبود مسکن به صورت جدی مطرح شد،طرح خانه سازی اجتماعی بوده که طی آن دولت اقدام به س اخت خانه هایی برای مردم فقیر می کردند.اما آن سیاست به دلیل کمبود بودجه و منابع مالی،طولانی بودن فرآیند ساختمانها، عدم توانایی تامین منابع شرکتها ، ناهمخوانی با سبک زندگی مردم، فساد نهادهای دولتی درگیر آن ودرنهایت نرسیدن این مسکن به طبقات محروم در فرآیند خرید و فروش ها شکست خورد که نمونه آن اخیرا در مسکن مهر ایران دیده میشود. مسکن مهر حلقه ای از زنجیره اقداماتی در نظر گرفته شده که در سال های دور - سال های بیست وسی خورشیدی - برای پاسخ گویی به نیاز مسکن اقشار میانه در نظر گرفته شده است. طرحی است برای خانه دار شدن افراد کم بضاعت در قالب پروژه بزرگ ساخت یک میلیون و پانصد هزار واحد مسکونی با همکاری دستگاه های وزارت تعاون، بنیاد مسکن،بانک مرکزی،شهرداری ها،بیمه مرکزی و...در حال اجراست . طرح مسکن مهر که با هدف ارتقای سطح توسعه اجتماعی وتامین مسکن قشرهای مختلف جامعه وکاهش قیمت مسکن در کشور به اجرا در آمد نه تنها نتوانست تقاضای داخلی را تامین نماید بلکه به دلیل عدم برنامه ریزی صحیح در اجرا،خود طرح باعث افزایش چند صد درصدی قیمت مسکن در کشور گردید وبه دلیل عدم در نظر گرفته شدن ساختار اجتماعی شهر ومحله این طرح در آینده نیز باعث ایجاد مشکلات شدید اجتماعی در جامعه خواهد شد.
