بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی افزایش طول عمر و کیفیت پس از برداشت گلهاي شاخه بریده گلایول انجام گرفت. این تحقیق بصورت فاکتوریل در 3 تکرار در قالب طرح بلوك هاي کاملا تصادفی با 10 تیمار اجرا گردید و اثرات مختلف بر روي طول عمر و برخی از صفات کیفی مورد بررسی قرار گرفت.
آزمایشها در شرایط محیطی یکسان و مراحل آزمایش منطبق بر امر صادرات گل در ایران انجام گرفت و طول عمر و کیفیت ظاهري گلها مورد اندازه گیري و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد اختلاف معنی داري در بین تیمارها ي مختلف وجود دارد به گونهاي که تیمار نیترات نقره بیشترین تاثیر را در افزایش کیفیت و عمر گل بریده گلایول داشته است. همچنین برداشت بصورت غنچه نیز باعث افزایش صفات کیفی گل نسبت به برداشت در مرحله باز میشود.
مقدمه:
گل گلایول Gladiolus hybrida از خانواده زنبق ملکه گلهاي پیازي نامیده می شود و کشت تجاري وسیعی در ایران و دنیا دارد. یکی از اهداف کشورهاي در حال توسعه، دستیابی به رشد اقتصادي پایدار می باشد. گل و گیاهان زینتی از جمله محصولاتی است که در بسیار از نقاط ایران قابل تولید بوده، از قابلیت ارزآوري بالائی برخوردار است و می تواند بعنوان یکی از کالاهاي عمده غیر نفتی در ترکیب صادرات کشور قرارگیرد.
ولی ضایعات گل همانند اغلب محصولات کشاورزي که بصورت تازه عرضه می شوند بسیار زیاد است. امروزه توانائی در انبار نمودن گلهاي شاخه بریده یک ضرورت در امر بازار رسانی و صادرات گل هاي شاخه بریده بوده و طول عمر گل مهمترین شاخص تعیین ارزش گل می باشد. عامل محدود کننده عمر پس از برداشت در برخی گلهاي شاخه بریده، بهم خوردن تعادل هورمونی است در صورتی که تنش آبی، در بسیاري از گلهاي دیگر فاکتور محدود کننده اصلی محسوب می شود.
مرحله رسیدن یا شکوفائی گل، زخم یا آسیبهاي وارد شده در محل برش یا سایر قسمتها، گرده افشانی و تلقیح، نامناسب بودن شرایط حمل، انبارداري از جمله عوامل هستند که در به هم خوردن تعادل هورمونی موثرند. عامل محدود کننده دوم یعنی تنش آبی معمولا به علت ناتوانی در جذب آب - انسداد آوند چوبی - اتفاق افتاده و شرایط نامناسب حمل یا انبارداري و افزایش تبخیر و تعرق از روزنهها باعث تشدید آن میگردد
- ابراهیم زاده و همکاران،. - 1382 سوزنی و همکاران - 1388 - ، با آزمایش برروي گلهاي شاخه بریده تحت تاثیر تیمارهاي مختلفی از جمله ساکاروز 4 درصد -8هیدروکسی کینولین 300 میلی گرم در لیتر و همچنین تیمار ساکاروز 4 درصد، بنزیل آدنین 150 میلی گرم در لیتر در شش زمان مختلف محلول دهی 6 - ،12،18،24،30، - 36 ساعت به این نتیجه رسید که تیمار ساکاروز 4 درصد -8+هیدروکسی کینولین سیترات 300 میلی گرم درلیترموجب افزایش بیشتر درصد وزنتر و دوام عمر بیشترنسبت بهسایر تیمارهاي و تیمار شاهد شد و همچنین تیمارساکاروز 4 درصد + بنزیل آدنین 150 میلی گرم در لیتر موجب افزایش طول گل آذین و حفظ میزان کلروفیل و کاروتنوئید شد.
فرجادي و همکاران - 1387 - ، به منظور بررسی تیمارهاي شیمیائی مختلف بر طول عمر، وزنتر و میزان جذب آب گل بریده آلسترومریا، تحقیقی در قالب طرح بلوك هاي کاملا تصادفی در 3 تکرار به روش نگهداري بصورت تیمار مداوم انجام داد و نتایج نشان داد که همه تیمارها ویژگیهاي اندازه گیري شده را بطور معنی دار نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند و غلظتهاي مختلف اتانول بیش از سایر تیمارها طول عمر گلهاي بریده آلسترومریا را افزایش داد.
نعمت الهی و همکاران - 1388 - ، به منظور بررسی اثر الکل اتانول برطول عمر، میزان جذب آب و وزنتر گل بریده آنتوریوم، تحقیقی در قالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی در 3 تکرار به روش نگهداري بصورت تیمار مداوم انجام دادند، نتایج نشان داد که غلظت هاي مختلف اتانول طول عمر گل بریده آنتوریوم را بطور معنی دار نسبت به تیمار شاهد افزایش داد.
فریدونی مهر و همکاران - 1388 - ، در تحقیقی به تاثیر بنزیل آدنین با غلظت هاي 25،50،100میلی گرم در لیتر بصورت تیمار کوتاه مدت 48 - ساعته - و نانوسیلور با 2 غلظت 2 ppmو4 ppm و -8 هیدروکسی کینولین سولفات با غلظت ppm 300 به همراه ساکاروز 3 درصد به عنوان تیمار مداوم - محلول نگهدارنده - بر روي گل شاخه بریده میخک رقم کرم ویانا پرداخت نتایج نشان داد که تیمار کوتاه مدت بنزیل آدنین با غلظت 100 میلیگرم در لیتر به همراه محلول نگهدارنده نانوسیلور با غلظت 4 ppm و ساکاروز 3 درصد بیشترین تاثیر را در خصوصیات کیفی و ماندگاري گل میخک داشته است.
میرکوهی و همکاران - 1386 - ، در آزمایشی اثر پنج نوع محلول غذائی با نسبت هاي متفاوت نیتروژن آمونیومی و نیتراتی به ویژگی هاي کمی وکیفی گل بریدنی رز رقم - وارلون - در سیستم کشت بدون خاك شامل پرلایت و ماسه به نسبت حجمی مساوي در یک دوره کشت یکساله مورد بررسی قراردادند.
نتایج نشان داد با افزایش نیتروژن آمونینومی در محلولهاي غذائی در اندام هوائی گیاه افزایش و برعکس غلظت کلسیم کاهش یافت همچنین افزایش نیتروژن آمونیومی سبب تحریک رشد، افزایش وزن خشک گیاه و عملکرد گل بریدنی رز گردید ولی بهترین ویژگیهاي کیفی و گل بریدنی رز از قبیل گلجایی بالا و ساقه بلند و قطر در محلول هاي غذایی حاوي نیترات و آمونیوم نسبت نیتروژن آمونیومی به نتیرات مشاهده شد.
امراالله و همکاران - 1385 - ، در تحقیقی جهت افزایش عمر گلجائی و کیفیت گلهاي بریدنی داودي، آزمایشی با استفاده از ترکیب مختلف شیمیائی انجام داد. دراین پژوهش افزون بر تعیین بهترین ترکیب شیمیائی مورد استفاده، اثر بازبرش انتهائی ساقه، عمر گلجائی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گلها در 36 ساعت گاز اتیلن تولید نکردند، همچنین گل هایی که بازبرش شده بودند 0/3 روز عمر بیشتر و کیفیت بیشتري داشتند.
همه ترکیب هاي شیمیائی مورد استفاده عمر گلجائی را افزایش دادند و در بین آن ها ماده هیدروکسی کینولین سیترات حدود 4/1 روز عمر گلجائی را افزایش داد و سبب افزایش در میزان جذب آب به مقدار 15 میلی لیتر وزن تر گل ها شد. گلهایی نیز که با بنزیل آدنین تیمار شدند میزان کلروفیل آنها زیاد 0/9 g/ml بوده و از عمر برگ طولانی برخوردار بودند.
ابراهیم زاده و همکاران - 1382 - ، در تحقیقی جهت بررسی اثر محلولهاي نگهدارنده روي دوام پس از برداشت و کیفیت گل هاي بریدنی میخک آزمایشهایی با استفاده از ترکیب هاي مختلف شیمیائی انجام داد. دراین پژوهش علاوه بر تعیین بهترین غلظت ساکاروز مورد استفاده در محلول نگه دارنده، مطلوب ترین محلول نگهدارنده براي تیمار ممتد گل بریدنی میخک مشخص شد.
نتایج نشان داد که. در هر دو آزمایش، غلظت هاي 3 و5 درصد ساکاروز، بیشترین تاثیر را برروي ویژگیهاي مورد بررسی داشتند. بیشترین عمر گلجائی - 40/67 - مربوط به تیمار 5 درصد ساکاروز 25 میلی گرم در لیتر نیترات نقره،50 میلی گرم در لیتر بنزیک اسید بوده و کمترین آن پس از شاهد 18/33 - روز - مربوط به تیمار 50 میلی گرم درلیترسیتریک اسید 28 - روز - بود آزمایشها نشان داد که افزودن سیتریک اسید با کاهش pH محلول و کنترل فعالیت میکروبی درون ظرف آب، به تنهایی توانست دوام گلهاي میخک را درمقایسه با شاهد حدود 30 تا 40 درصد افزایش دهد.
سوزنی و همکاران - 1388 - ، با انجام تحقیقی اثر غلظتهاي مختلف ساکاروز و ترکیبات شیمیائی نیترات نقره، و تیوسولفات نقره - - STS و بنزیل آدنین - - BA به افزایش عمر گلدانی گل هاي بریده میخک و برهمکنش این مواد مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که این ترکیبات به تنهایی اثر قابل توجهی در کاهش پژمردگی گل هاي بریده میخک نشان ندادند اما بر همکنش آن ها با ساکاروز اثر قابل توجهی نشان داد.
غلظت 750 میلی گرم در لیتر نیترات نقره در محلول 5 درصد ساکاروز بعد از 6 روز اثرات معنیداري در کاهش پژمردگی در مقایسه با شاهد نشان داد. تیوسولفات نقره به مقدار 190 میلی گرم در لیتر همراه با 5 درصد ساکاروز بهترین نتایج را در کاهش پژمردگی بدست آورد. بنزیل آدنین با غلظت 25 میلی گرم در لیتر با 5 درصد ساکاروز نیز نتایج قابل توجهی در افزایش عمر گلدانی گلهاي میخک در مقایسه با شاهد نشان داد.
ابراهیم زاده و همکاران - 1382 - ، در تحقیقی به بررسی تاثیر سولفات آلومینیوم و اسید سیتریک بر جلوگیري از برش مجدد انتهاي ساقه و حفظ طول ساقه در گل شاخه بریده ژربرا رقم میکس پرداخت. نتایج بدست آمده مشخص کرده که تیمار 100 ppm سولفات آلومینیوم نسبت به سایر تیمارها تاثیر معنی داري در حفظ طول گل آذین و کاهش ساقه، افزایش محتوي نسبی آب و افزایش ماندگاري نسبت به سایر تیمارها دارد. تیمار 300 ppm اسید سیتریک تاثیر معنی دار در میزان جذب محلول و محتواي نسبی آب داشته ولی به ماندگاري و حفظ طول گل آذین تاثیر چندانی ندارد.
در تیمارهاي شیمیایی تا کنون از ساکاروز براي برقراري تعادل آب در گل و تأمین ماده غذایی براي تنفس گل ، از نیترات نقره به عنوان عامل بازدارنده عمل اتیلن و خاصیت ضد باکتریایی، از نمکهاي هیدروکسی کینولین براي کاهش PH و جذب بهتر آب و خاصیت ضد باکتریایی آن، اسید سیتریک براي اسیدي کردن محلول و کاهش فعالیت باکتریها و جلوگیري از انسداد آوندها ، سولفات آلومینیوم جهت اسیدي کردن محلول و نقش آن در جلوگیري از تبخیر و تعرق و از هیپوکلریت سدیم به جهت خاصیت میکروب کشی و جلوگیري از انسداد آوندها استفاده می گردد -
مواد و روش ها
این طرح تحقیقاتی براساس طرح آماري آزمایش فاکتوریل 2 یا 3عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تیمارها شامل عامل : A شامل دو مرحله برداشت گل -1 غنچه گل -2 گل باز عامل : B تیمار
