بخشی از مقاله
چکیده
به کارگیری صحیح پارامتر نور افزایش بهره وری را به همراه خواهد داشت. نور از متغیرهای مهمی است که علاوه بر اختصاص بخشی از هزینه های انرژی مزارع پرورش طیور، تأثیر شایان توجهی بر عملکرد تولید مثلی گله های مولد دارد. وقتی به مرغهای تخم گذار افزایش فتوپریود از 6 به 12 ساعت داده شد، افزایش 10 درصدی تعداد تخم مرغ و 6 درصدی مصرف خوراک را به همراه داشت. همچنین با افزایش فتوپریود1 از 8 به 16ساعت در جوجه های گوشتی، وزن این جوجه ها 20 درصد و مصرف خوراک آنها 15 درصد افزایش یافت. برنامه های نامتعارف روی رخوت نوری2 و افزایش ضریب تبدیل3 - تخم بر خوراک - در سن پیری گله تخم گذار موثر می باشد. همچنین وزن جوجه های گوشتی زمانی که در معرض روشنایی بیش از 10 لوکس قرار گرفتند، به ازای هر دو برابر کردن میزان روشنایی 10 گرم کاهش یافت. در این مقاله به بررسی عوامل نوری موثر در صنعت طیور که توسط دانشگاههای معتبر و محققین این رشته در سراسر دنیا انجام گرفته می پردازیم. ما تاثیر برنامه های نوری متفاوت، شدت روشنایی، طول موج و منبع نوری را در بهره وری بررسی می کنیم. درآخر نتایج تحقیقات را تجزیه تحلیل کرده و نقاط بهینه را پیشنهاد می کنیم.
کلید واژه: بهره وری نوری ، شدت روشنایی ، طول موج ، فتوپریود ، مکانیزاسیون4
مقدمه
بهره وری در علم مدیریت شامل دو بخش کارایی واثر بخشی است. اثربخشی یعنی ترسیم اهداف عالیه و رسیدن به آن اهداف و کارایی بدین معناست که با حداقل منابع و حداکثر ظرفیت به اهداف ترسیم شده برسیم. در سال 1920 التون مایو استاد دانشگاه هاروارد مطالعاتی را تحت عنوان مطالعات هاثورن انجام داد که هدف این مطالعات تأثیر پارامترهای محیطی بر روی نیروی کار بود. نتیجه این مطالعات منجر به ایجاد تحول عظیم فکری و تغییر رویکرد بشر نسبت به انسان به عنوان یک موجود تأثیر پذیر از محیط و نه انسان ماشینی شد. بعدها دانشمندان تأثیر پارامترهای محیطی را بر حیوانات و گیاهان بررسی کرده و متوجه تأثیرات پارامترهای محیطی بر بهره وری یعنی تولید محصول با کیفیت و سالم با صرف کمترین هزینه و استفاده از حداکثر ظرفیت شدند. سالهای گذشته دانشگاه های معتبر دنیا همچون کوازناتال، ریدینگ، بریستول، گوئلف و محققین زیادی به بررسی عوامل نوری مختلف بر روی طیور و بهبود شرایط زیستی آنها برای تولید با کیفیت تر و البته هزینه تولید کمتر پرداختند. امروزه تأثیر برنامه های نوری متفاوت، شدت روشنایی، طول موج و منابع نوری و سایر مؤلفه های نوری مسئله ای اثبات شده می باشد که شرکتهای تولید گوشت و تخم مرغ طیور به خوبی از آنها بهره
می برند. در کشور ما متأسفانه به موضوع نور در طیور اهمیت چندانی داده نمی شود اما اخیراً پارامترهای محیطی مورد توجه تولیدکنندگان قرار گرفته و ما در سالهای اخیر شاهد رشد آرام نرخ مکانیزاسیون در صنعت طیور هستیم. بنابراین به کارگیری صحیح پارامترهای نوری، افزایش بهره وری را به همراه خواهد داشت.
برنامه های نوری
برنامه نوری روی عملکرد طیور بخصوص مرغهای تخم گذار تأثیر مستقیم دارد. افزایش فتوپریود از 8 به 12ساعت باعث افزایش 10 درصدی تعداد تخم مرغ در مرغهای تخم گذار شد. [1]
نمودار -1 تولید تخم سالیانه ی آمیختههای تخم گذار با تخم پوسته قهوهای و تخم پوسته سفید که از زمان بیرون آمدن از تخم فتوپریودهای ثابت دریافت کردند یا تنها قبل از بلوغ جنسی یک مرحله افزایش فتوپریود بر آنها اعمال شد.
میانگین وزن تخم مرغ در طول دوره تخم گذاری در پرنده هایی که درپایان دوره پرورش تنها یک مرحله افزایش طول روز به آنها داده شده به صورت خطی به ازای هر ساعت افزایش فتوپریود، 0.1 تا 0.2 گرم در مرغهای با تخم مرغ پوسته سفید و قهوه یی افزایش یافت.[1] البته با افزایش فتو پریود وزن و شاخص ضخامت پوسته کاهش پیدا کرد. در تحقیقات جدید میانگین تولید تخم مرغ به ازای یک ساعت افزایش فتو پریود 1.3 گرم مصرف خوراک افزایش یافت . همچنین میانگین تولید تخم مرغ به ازای خوراک مصرفی - بازده تبدیل - همانطور که در نمودار2 مشخص است در فتو پریود 10 ساعته به بیشترین میزان خود رسید. [1]
مجموعه مقالات سومین همایش بین المللی روشنایی و نورپردازی ایران، تهران، هتل المپیک، 20؛24 دی ماه × 1395
نمودار -2 میانگین تولید تخم مرغ به ازای خوراک مصرفی در مرغ های تخم گذاری که از زمان بیرون آمدن از تخم فتوپریودهای ثابت دریافت کردند یا تنها قبل از بلوغ جنسی یک افزایش فتوپریود بر آنها اعمال شد.
در جوجه های گوشتی با افزایش فتوپریود از 8 به 16 ساعت در کل، وزن جوجه ها 20درصد افزایش و مصرف خوراک آنها 15درصد افزایش یافت. این شیب بالاترین نرخ ضریب تبدیل خوراک را در فتوپریود 12 ساعت تجربه کرد.[2] برنامه های نوری نا متداول برنامه هایی هستند که از چرخه های 24 ساعته و یک برنامه مشخص نوری تبعیت نمیکنند. تأثیر این برنامه ها بیشتر روی مرغ های تخم گذاری است که دچار رخوت نوری شده اند. رخوت نوری حالتی است که حیوان عادت به تغییرات محیط کرده و دچار افت بازدهی می شود. پاسخ به برنامه های نوری مختلف نامتعارف روی مرغ های تخم گذار در جدول شماره 1 مشخص شده است.
جدول -1 مقایسه پاسخ مرغ های تخم گذار به برنامه های نوری متناوب نامتقارن، بایومینت، چرخه کوتاه، چرخه بلند و
سیستم ریدینگ - گروه کنترل با برنامه نوری متداول- - 100 میانگین SEM - تعداد مقایسه در داخل پرانتز ذکر شده است -
1. بعد از اوج تخم گزاری اعمال شد.
2. چرخه های تکرار شونده 15 دقیقه روشنایی، 45 دقیقه تاریکی.
بالاترین نرخ تبدیل خوراک به تخم مرغ در سیستم پیشنهادی توسط دانشگاه ریدینگ دیده شد. در این سیستم کاهش 3 درصدی در تعداد تخم مرغ، 2 درصد افزایش در وزن تخم مرغ، 3 درصد بهبود ضخامت پوسته و 6 درصد صرفه جویی در مصرف خوراک را به همراه خواهد داشت. برنامه های نوری نا متقارن ضمن تداوم تولید تخم مرغ، سبب صرفه جویی در الکریسیته و خوراک خواهند شد.
