بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه تببین رابطه حمایت سازمانی با عملکرد شغلی نقش میانجی فرهنگ سازمانی - مورد مطالعه شرکتهای صادراتی استان کرمانشاه - انجام گرفته است. رویکرد انجام تحقیق، کمی بوده و روش مورد استفاده توصیفی-پیمایشی میباشد.
جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان شرکتهای صادراتی بوده است، اما بدلیل در دسترس نبودن کل جامعه بصورت سرشماری 125نفراز کارکنان زن و مرد انتخاب و در نهایت 125 پرسشنامه عودت یافت . ابزار اندازهگیری، پرسشنامه حمایت سازمانی و فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی می باشد. در این پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی - ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون - استفاده شد. یافتههای حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین مولفه های فرهنگ سازمانی با عملکرد شغلی در سطح بالایی رابطه معنی داری وجود دارد و بین حمایت و عملکرد شغلی رابطه وجوددارد
مقدمه و بیان مساله
امروزه منابع انسانی به عنوان یکی از با ارزش ترین دارایی سازمانی، مهمترین مزیت رقابتی و کمیاب ترین منبع در اقتصاد دانش محور به حساب می آید . - 1 - جهت خلق ایده های بکر و بینش های نوآور و برای پاسخگویی اثربخش تر به تحولات وسیعی که در محیط کاری رخ می می،دهد ،می توان از مهمترین دارایی نامشهود یعنی کارکنان توانمند استفاده نمود - . - 2 به نظر دراکر - 1999 - رشد اقتصادی مرهون توانمند کردن کارکنان فرهیخته است.
این صاحب نظر مدیریت به کارکنان علمی به دیده دارایی می نگرد و نه هزینه - 3 - همچنین به صورت خاصی میزان فراوانی از ادبیات مرتبط با روابط میان سازمان و کارمند بر حمایت سازمانی ادراک شده تمرکز یافته است - . - 4 از طرفی دیگر چیزی که در ادبیات مدیریت، امری بدیهی به نظر می رسد، این است که سازمان به کارکنانی نیازمند است که مایل به پا را فراتر نهادن از الزامات رسمی شغلی باشند.
تحقیقات کنونی، رفتارهای فراتر از نقش را مدنظر قرار دادند و غفلت ازعوامل مهم را در ارزیابی عملکرد شغلی نمی پذیرند و در آن بر مشارکت بلندمدت فرد در موفقیت سازمان تاکید می ورزند . - 5 - در بررسی عوامل موثر بر عملکرد شغلی می توان به عوامل زیادی اشاره کرد اما حمایت سازمانی وفرهنگ سازمانی نقش برجسته تری دارند
طی چند سال گذشته شرکت وسازانهای صادرات وواردات در جهان دستخوش مجموعه ای تغییرات ناشی از اصلاحات مالی، پیشرفت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، جهانی شدن خدمات مالی و توسعه اقتصادی شده است . این تغییرات اثر قابل توجهی بر کارایی، تغییر بهره وری، ساختار بازار و عملکرد آنان داشته است و حمایت درک شده یعنی کارکنان هنگامی از طرف سازمان احساس حمایت می کنند که سازمان جهت همکاری های خود ارزش قائل شود و به رفاه آنها اهمیت دهد. .عملکرد شغلی به معنای درجه ای است که کارکنان مشاغلی را که در یک شرایط کاری مشخص به آنان واگذار شده؛ انجام می دهند
حمایت سازمانی ادراک شده سازه ای از تبادل اجتماعی است . علاوه بر حمایت درک شده مفهوم توانمندی روانشناختی در جهت افزایش شرایط انسانی کار معرفی شدعلاوه بر حمایت مفهوم فرهنگ سازمانی یکی از این رویکردهایی است، که در چند دهه اخیر منجر به تغییرات مثبت و فراوان در اجرای فعالیت های کاری کارکنان شده است
فرهنگ سازمانی مجموعهای از معانی و ارزشهای مشترک میباشد که اعضای سازمان را به یکدیگر پیوند میدهد، نظام ارزشی حاکم بر سازمان را تشکیل میدهد و باعث تمایز یک سازمان از سازمانی دیگر میشود. در واقع همان عاملی است که شیوه انجام امور را تعیین کرده و حال و هوایی است که هر تازه واردی در سازمان آن را حس میکند و آنقدر قوی است که ناخودآگاه در وجودش رخنه میکند و تفکر و رفتار سازمانی وی را تشکیل میدهد
باتوجه به مطالب گفته شده ، در این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا رابطه معناداری میان حمایت سازمانی و عملکرد شغلی شرکت های صادراتی کرمانشاه وجود دارد؟ بنابراین مساله اصلی این پژوهش شناسایی رابطه بین حمایت سازمانی ادراک شده و عملکرد شغلی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی است.
روش تحقیق
روش تحقیق براساس گردآوری داده ها توصیفی ازنوع پیمایشی وهمبستگی می باشد . این پژوهش در زمره پژوهش های کاربردی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان شرکتهای صادراتی کرمانشاه بوده است، اما بدلیل در دسترس نبودن کل جامعه بصورت سرشماری 125نفراز کارکنان زن و مرد انتخاب شدند.
ابزار گردآوری داده برای پژوهش حاضر ،پرسشنامه بوده شامل موارد زیر بوده است.
الف: ویژگی های فردی :سن ،جنس ،سنوات خدمت
ب :پرسشنامه حمایت سازمانی : از پرسشنامه ایزنبرگ - - 1986استفاده شد و دریک مقیاس پنج درجه ای از طیف لیکرت - بسیار زیاد ، زیاد ، متوسط ،کم ، خیلی کم - تنظیم شده است
پایایی این ابزار در پژوهش حاضر نیز 0/88 بدست آمد. و برای روایی از روایی صوری و تایید نظرات اساتید مدیریت و روانشناسی بهره گرفته شد
ج :پرسشنامه فرهنگ سازمانی پرسشنامه فرهنگ سازمانی: به منظور سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه کامرون وکویین - - 2006 این پرسشنامه به بررسی چهار نوع فرهنگ سازمانی گروهی ، توسعه ای ،عقلانی و سلسله مراتبی و این پرسشنامه متشکل از24 سوال است و دریک مقیاس پنج درجه ای از طیف لیکرت - بسیار زیاد ، زیاد ، متوسط ،کم ، خیلی کم - استفاده گردید - 10 -
پایایی این ابزار در پژوهش حاضر نیز 0/79 بدست آمد. و برای روایی از روایی صوری و تایید نظرات اساتید مدیریت و روانشناسی بهره گرفته شد
د: پرسشنامه عملکرد شغلی: پرسشنامه عملکرد شغلی انگ وکیم - - 2005 و این پرسشنامه متشکل از8 سوال است و دریک مقیاس پنج درجه ای از طیف لیکرت - بسیار زیاد ، زیاد ، متوسط ،کم ، خیلی کم - استفاده گردید
. پایایی این ابزار در پژوهش حاضر نیز 0/81 بدست آمد. و برای روایی از روایی صوری و تایید نظرات اساتید مدیریت و روانشناسی بهره گرفته شد تجزیه و تحلیل
در افراد نمونه بیشترین فراوانی در طبقه سنی 40-30قرار داشت جنسیت: در افراد نمونه بالاترین درصد فراوانی را مردان شامل می شود سابقه خدمت: در افراد نمونه بیشترین سابقه خدمت در زیر 10 سال قرار داشت تحصیلات: در افراد نمونه بیشترین فراوانی دار ای تحصیلات کارشناسی هستند
امار توصیفی متغیرهای مستقل و وابسته :
در بررسی شناسایی و تعیین میانگین و آمار توصیفی متغیر های مستقل - حمایت سازمانی و فرهنگ سازمانی - با توجه به تحلیل داده هادر افراد نمونه فرهنگ سازمانی مشارکتی و سلسله مراتبی بالاترین میانگین و بعد از آن فرهنگ عقلانی و توسعه ای میانگین های متوسط به بالا را دارا بودند و در متغیر حمایت هم میانگین متوسط به بالا است
میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای مستقل متغیر آمارتوصیفی میانگین انحراف معیار
فرهنگ سلسله مراتبی
متغیرهای وابسته : عملکرد
در بررسی میانگین و آمار توصیفی متغیر وابسته وضعیت عملکرد متوسط گزارش شد
میانگین و انحراف استانداردعملکرد متغیر میانگین انحراف استاندارد آمارتوصیفی
عملکرد شغلی
آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن متغیر هابا توجه به نتایج چون مقدار سطح معنی داری برای تمام مؤلفه ها بزرگتر از مقدار خطا0/05 است در نتیجه این متغیرها دارای توزیع نرمال هستند.
فرضیه اول :بین مولفه فرهنگ مشارکتی با عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
با توجه به نتایج جدول فوق چون سطح معنی داری کوچکتر از0/05 است و نتیجه آن این است که فرضیهH0 رد و فرضیه محقق پذیرفته می شود یعنی بین دو متغیر فرهنگ مشارکتی با عملکرد رابطه معنادار قوی وجوددارد.
فرضیه دوم :بین فرهنگ توسعه ای با عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
با توجه به نتایج جدول فوق چون سطح معنی داری کوچکتر از0/05 است و نتیجه آن این است که فرضیهH0 رد و فرضیه محقق پذیرفته می شود یعنی بین دو متغیر فرهنگ توسعه ای با عملکرد رابطه معنادار قوی وجوددارد.
فرضیه سوم :بین فرهنگ عقلانی با عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
با توجه به نتایج جدول فوق چون سطح معنی داری کوچکتر از0/05 است و نتیجه آن این است که فرضیهH0 رد و فرضیه محقق پذیرفته می شود یعنی بین دو متغیر فرهنگ عقلانی با عملکرد رابطه معنادار قوی وجوددارد.
فرضیه چهارم :بین فرهنگ سلسله مراتبی با عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
با توجه به نتایج جدول فوق چون سطح معنی داری کوچکتر از0/05 است و نتیجه آن این است که فرضیهH0 رد و فرضیه محقق پذیرفته می شود یعنی بین دو متغیر فرهنگ سلسله مراتبی با عملکرد رابطه معنادار قوی وجوددارد.
فرضیه اصلی: بین فرهنگ سازمانی با عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
با توجه به نتایج جدول فوق چون سطح معنی داری کوچکتر از0/05 است و نتیجه آن این است که فرضیهH0 رد و فرضیه محقق پذیرفته می شود یعنی بین دو متغیر فرهنگ سازمانی با عملکرد رابطه معنادار قوی وجوددارد. همانگونه که مشاهده می شود در سطح 99 درصد رابطه معنی داری بین دو متغیر فرهنگ سازمانی با عملکرد وجوددارد. جهت بررسی میزان تاثیر به صورت برازش مدل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت، که در ادامه به آن پرداخته شده است.
همبستگی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته برابر با0/691است و ضریب تعیین 0/241بدست آمده است و نشان دهنده این است که 24 درصد تغیرات عملکرد در سازمان را بر اساس فرهنگ تبیین می کند چون این مقدار درجه آزادی را در نظر نمی گیرد لذا از ضریب تعیین تعدیل شده برای این منظور استفاده می شود که آن هم در این آزمون برابر با31درصد است .
با توجه به اینکه مقدار آماره دوربین واتسون درفاصله استاندارد1,5 تا 2,5 قرار دارددر نتیجه استقلال باقیمانده ها را نتیجه می گیریم. با توجه به شاخص هایی که عنوان شد مدل از کفایت لازم برخوردار است . در جدول زیر معنی دار بودن رگرسیون بوسیله آزمونFمحاسبه شده است.
آزمون - Fآنالیز واریانس - جهت معناداری رگرسیون :
با توجه به جدول فوق سطح معنی داری محاسبه شده برای این آماره برابر0/000نشان از معنی داربودن رگرسیون در سطح0/99دارد
معنادار بودن ضرایب رگرسیونی عملکرد و فرهنگ :
متغیر وارد شده در معادله رگرسیونی هسته اصلی تحلیل رگرسیون می باشد که در جدول فوق آمده است. معادله رگرسیونی را می توان با استفاده از ستون ضرایب استاندارد نشده به شرح زیر محاسبه کرد:
می توان گفت با ارتقاء یک واحد از هر متغیر مستقل به میزان ضریب نوشته شده متغیر وابسته ارتقاء پیدا خواهد کرد.یا به عبارتی با ارتقای یک واحدفرهنگ سازمانی0/47 واحد انحراف معیار عملکرد ارتقاء پیدا خواهد کرد ، در نتیجه ارتباط مثبت دارند فرضیه اصلی دوم: بین حمایت سازمانی و عملکرد رابطه معنی داری وجوددارد
