بخشی از مقاله
تأملی بر اهمیت و ضرورت مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان ها
چکیده:
امروزه رسمیت و عینیت سازمان ها با منابع انسانی آن ها شناخته میشود و اهمیت دادن به منابع انسانی اساس و محور کار مدیران ارشد سازمان هاست این که چگونه به منابع انسانی اهمیت داده شود نیازمند برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی می باشد؛ یعنی بدون برنامه نمیتوان از نیروی انسانی در راستای تحقق اهداف کوتاه و بلندمدت سازمان بهره برد. بنابراین سازوکاری که میتوان بوسیله آن به منابع انسانی اهمیت داد و از آن بعنوان یک سرمایه بیپایان و پایدار در جهت پویایی سازمان بهره گرفت برنامهریزی استراتژیک منابع انسانی است.
مدیریت استراتژیک منابع انسانی، عبارتست از: مرتبط ساختن مدیریت منابع انسانی با هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت استراتژیک سازمان برای بهبود عملکرد آن و ایجاد فرهنگ سازمانی که بتوان انعطاف پذیری و خلاقیت را تقویت کرد. سازمان های مختلف از مرحله روزمرگی و برنامه روزی در بعد منابع انسانی خواسته یا ناخواسته بایستی به سمت برنامهریزی استراتژیک منابع انسانی حرکت نمایند و رسیدن به این مهم به یکباره میسر نیست و بایستی در این زمینه های برنامه ریزی های لازم انجام شود. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به اهمیت و ضرورت مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان ها می پردازد.
واژه های کلیدی: مدیریت استراتژیک، منابع انسانی، سازمان.
1مقدمه
در دنیای پیچیده ی امروزی برنامه ها و سیستمهای اصولی، محوری، پویا و تثبیت شده ثمره ی تجارب جوامع پیشرفته است که خود در گذشته وضعی نا بسامان داشته اند.لذا مدیریت توانا و کارامد شرط لازم در موفقیت است، و این مدیریت کارا و کارامد همان مدیریت استراتژیک است و تفکر استراتژیک در اداره ی پروژه های مختلف اعم از مدیریت آموزش عالی نمود آشکاری دارد.
از مهمترین عوامل مهم توسعه ی اقتصادی و اجتماعی در مواقع مختلف توجه به نقش سازنده و موثر نیروی انسانی است زیرا انسان بر خلاف سایر موجودات دارای نقش خلاق و کارآمد است که می تواند کار خود را از جنبه کمی و کیفی ارتقاء بخشیده و با ابداع روشهای جدید مشکلات احتمالی را بر طرف نماید. نیروی انسانی آموزش دیده و ماهر می تواند با قدرت تعلق و تفکر خود بهترین استفاده را از منابع موجود ببرد - وفانژاد، . - 1:1382 نیروی انسانی ماهر در سازمان ها امروزه، به عنوان یک سرمایه مطرح می شود که قدرت باز تولید دارد. در حقیقت کیفیت یا قدرت مولد کار انسانی، در تمام کشورهای پیشرفته و در حال توسعه ی سیستم تجهیز و بهسازی نیروی انسانی و حفظ و نگهداری آن به شکل جامع و پویا عمل می شود.
بنابراین مدیران بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده هر چه موثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. در این صورت سازمان یک قدرت و نیروی رقابتی قوی کسب خواهدکرد. مدیریت استراتژیک منابع انسانیٌ رویکردی است کلی و فراگیر برای مدیریت امور کارکنان و هماهنگ کردن استراتژیهای منابع انسانی با استراتژی سازمان. مدیریت استراتژیک منابع انسانی به مسایل بلند مدت و مرتبط با محیط داخلی و خارجی سازمان مربوط می شود و خروجی آن سیاستهایی برای حوزه های منابع انسانی است
تلفیق اندیشه مدیریت استراتژیک با مدیریت منابع انسانی، باعث می شود که به منابع انسانی به عنوان منابع استراتژیک نگریسته شود و بنابراین ضرورت برخوردی فراتر از سایر عوامل تولید را الزامی می سازد و دخالت دادن تصمیمات مربوط به امور انسانی را در شکل گیری استراتژیهای عمده سازمان، اجتناب ناپذیر می سازد - میرسپاسی، . - 1381 در این مقاله به مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان ها به عنوان ضرورتی اساسی پرداخته می شود.
-2 مدیریت استراتژیک منابع انسانی
عمدهترین منابع استراتژیک هر سازمان و یا هر جامعه، منابع انسانی آن است. جوامعی در بلندمدت قرین موفقیت خواهند شد که بتوانند منابع انسانی خود را به طور صحیح و اصولی توسعه ی و پرورش دهند و همراه تقویت دانش و معرفت و مهارت های فنی لازم، افرادی پرکار و معتقد و مومن بسازد - میرسپاسی، . - 1378 بنابراین مدیریت استراتژیک این منابع اهمیت دارد.
مدیریت استراتژیک را می توان : هنر و علم تدوین ،اجرا، و ارزیابی تصمیمات وظیفه ی ای چند گانه است که سازمان را قادر میسازد به هدفهای بلند مدت خود دست یابد فرایند مدیریت استراتژیک در بر گیرنده ی 3 مرحله ی تدوین استراتژیها و اجرای استراتژیهای منظم و ارزیابی استراتژیها است. - رحمان سرشت، . - 1383 در این زمینه تعریف های متعددی برای مدیرت استراتژیک منابع انسانی بیان شده است که در این جا به چند مورد از آن ها اشاره میشود:
مدیریت استراتژیک منابع انسانی عبارتست از :
مرتبط ساختن مدیریت منابع انسانی با هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت استراتژیک برای بهبود عملکرد سازمان و ایجاد فرهنگ سازمانی که بتوان انعطاف پذیری و خلاقیت را تقویت کرد - تراسٌ و دیگران، مدیریت استراتژیک منابع انسانی را استفاده از منابع انسانی به صورتی برنامه ریزی شده و انجام کارهایی با هدف قادر ساختن سازمان برای تامین هدفهای مورد نظر تعریف می کند.
مدیریت استراتژیک منابع انسانی، روشی است برای تصمیمگیری درباره مقاصد و طرحهای سازمان که به مسائلی، مانند: اشتغال، کارمندیابی، آموزش، پاداش و مدیریت عملکرد کارکنان مربوط میشوند. در واقع مدیریت استراتژیک منابع انسانی به طور کلی به روابط میان مدیریت منابع انسانی و مدیریت استراتژیک سازمان میپردازد.
دور اندیشی فراگیر، نوآور و تحول گرایی سازمان یافته در تامین منابع انسانی سازمان، پرورش و بهسازی آن، تامین کیفیت زندگی کاری برای آن و بالاخره بهکارگیری بجا و موثر این منبع استراتژیک با شناخت و اعمال جنبه های تاثیرپذیری و تاثیرگذاری محیط درون سازمانی و برون سازمانی در راستای تبیین استراتژیها، به منظور تحقق رسالت و هدف های سازمان است.
-3 ضرورت مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان
وجه تمایز اصلی میان مفاهیم سنتی مدیریت منابع انسانی و مدیریت استراتژیک منابع انسانی، از دیدگاه دسلرٍ - 2005 - میزان یکپارچگی مدیریت منابع انسانی با فرایندهای تصمیمگیری استراتژیک سازمان به منظور مقابله با تغییرات محیطی است. وایا و جانسونَ - 2005 - بر این باورند که محیط رقابتی، جهانی شدن و تغییرات مداوم بازار و فناوری، دلایل اصلی دگرگونی مفاهیم مدیریت منابع انسانی و تبدیل آن به مدیریت استراتژیک منابع انسانی است.
