بخشی از مقاله
چکیده
خورشید به عنوان منبع تامین کننده نور طبیعی، منشا تولید انرژی های پاک می باشد که علاوه بر تامین روشنایی طبیعی، شرایط تامین انرژیپاک برای سایر استفاده های یک ساختمان مانند گرمایش و سرمایش و به طور کلی انرژی های مورد نظر ساختمان را فراهم می نماید و لذا شرایط کاهش استفاده از منابع تجدیدناپذیر را فراهم می کند. ساختمان کتابخانه به عنوان یکی از ساختمان های عمومی شهری است که به میزان قابل توجهی نیاز به انرژی روشنایی، گرمایش و سرمایش دارد. همچنین با توجه به نقش نور در مطالعه و نوع نور که تعیین کننده کیفیت فضایی کتابخانه است، مساله نور و انتخاب نوع آن در ساختمان کتابخانه از اهمیت برخوردار میباشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع، مقاله حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی تاثیرات استفاده از نورطبیعی به عنوان انرژی پاک در کتابخانه می پردازد و در نتیجه مطالعات خود بیان می دارد که در صورت استفاده از نور طبیعی در ساختمان کتابخانه، هم به نیاز نور طبیعی در کتابخانه پاسخ داده میشود و هم با استفاده از تکنولوژیهای خورشیدی میتوان به جمعآوری نور خورشید به عنوان انرژیپاک برای ارتقا کیفیت فضایی، ایجاد شرایط آسایش فضایی و فرهنگسازی در زمینه استفاده از انرژیهای پاک اقدام نمود.
-1مقدمه
تداوم جهان و حفظ تعادل زیستی مکان انسان وابسته به نقش انسان در رابطه با محیطزیست است و انسان زمانی میتواند محیط زیست و زندگی خود را در شرایطی متعادل قرار دهد که مسئولیت اخلاقی خود را در رابطه با محیط زیست با ایجاد رابطه ای هوشمندانه با محیط ایفا نماید که با توجه به بروز بحرانهای انرژی، ارتباط موثر انسان و دستاوردهای آن با استفاده از بکارگیری فناوری های نوین، الگوهای روز بهینه سازی مصرف انرژی و استفاده از فناوریهای نوین و انرژی های پاک در ساختمان محقق می شود - گرجی مهلبانی، حاج ابوطالبی، . - 1388 لذا با توجه به بحران های موجود به نظر میرسد که استفاده از انرژیهای پاک به عنوان راهکاری مناسب برای ذخیره انرژی و استفاده به هنگام در بناها، کاهش مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر و آلودگی محیط میباشد - همایونی فر،. - 1392 همچنین باید ذکر نمود که در حال حاضر، با توجه به هزینه های هنگفت مصرف انرژی های تجدیدناپذیر و آلوده کننده محیط زیست و همچنین اهمیت مسئله هزینه برای کشورهای در حال توسعه، استفاده از انرژی های پاک با توجه به هزینه کمتر آنها، حفظ محیط زیست و بازده بیشتر آنها در کشورهای در حال توسعه از مناسبت و مطلوبیت بیشتری برخوردارند. از جمله انرژیهای پاک می توان به انرژی خورشیدی و پتانسیل ایران برای دریافت این انرژی اشاره داشت، به عنوان مثال میزان دریافت انرژی کره زمین برابر 5/48 میلیون اکساژول در سال است که این مقدار به معنای 14000 برابر کل مصرف انرژی ذخایر انرژیهای تجدیدناپذیر مانند: نفت و گاز و اورانیوم و ذغال سنگ است. کشور ایران با توجه به موقعیت خودکه در مدارهای 25 تا 40 درجه عرض شمالی قرار دارد، به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین کشورهای جهان در جایگاه بالاترین ردههاست - مترسیر، - 1390، به این دلیل از لحاظ دریافت و استفاده از این انرژی دارای پتانسیل مناسبی است. همانطور که مشخص است، ایران کشوری چهار اقلیم با خصوصیات گرم و مرطوب، معتدل و مرطوب، گرم و خشک و سرد و مرطوب است که پتانسیل آن برای استفاده از انرژیهای پاک را بالا میبرد - کوین، . - 1984
همچنین ساختمان به عنوان بخشی از صنعت، بیشترین مصرف انرژی را داراست و در نتیجه بیشترین نیاز به استفاده از فنآوریهای ساختمان به منظور بهینه سازی مصرف انرژی و به طور کلی استفاده از انرژی های پاک را دارد - ریاحی، صانعی، - 1390 که نمود آن را در کشور ایران با توجه به بحران انرژی موجود و اختصاص 40 درصد از مصرف انرژی به این صنعت می توان دید که لزوم توجه و بکارگیری انرژی های پاک را یادآور میشود - ترکجزی، . - 1392 معماری به عنوان پدیده ای که بیشترین تماس را با انسان داشته و توانایی ایجاد محیطی تاثیرپذیر و تاثیرگذار را برای انسان داراست به عنوان رکن اصلی ساختمان بیشترین نقش را در زمینه فرهنگسازی و تاثیرگذاری در زمینه استفاده از انرژی های پاک دارد - شولتز، نوربرگ، - 1388 در نتیجه، استفاده از انرژی های پاک و طراحی مناسب سبب ایجاد شرایط آسایش بیشتر، دستیابی به زندگی با کیفیتتر با کاهش استفاده از انرژیهای فسیلی و بهینه سازی مصرف انرژی میشود.
کتابخانه به عنوان فضای نگه داری گنجینههای دانش همواره نماد و نشانه توجه مردم جامعه به هویت علمی و فرهنگی خود است و در عصر حاضر با توجه به شناخته شدن این مکان به عنوان مکانی برای کسب دانش، ارتباط و برقراری تعاملات اجتماعی با دیگران، از رویکرد گذشته خود به عنوان مکانی برای مخزن کتاب فاصله گرفته و تبدیل به فضایی برای جامعه به منظور ارائه آگاهی و شناخت شده است و لذا معماری کتابخانه نیز اهمیت می یابد - مردمی، سلیمان پور، . - 1393 کتابخانه به عنوان مکانی که به فرهنگ سازی و ارائه آگاهی و دانش به جامعه می پردازد، میتواند مکان مناسبی برای معرفی نوع کاربرد انرژیهای پاک بوده و در جهت فرهنگ سازی در این راستا گام بردارد. استفاده از نور طبیعی به عنوان نوعی از انرژی های پاک در کتابخانهها علاوه بر ایجاد شرایط مناسب فیزیولوژیکی برای انسان، سبب ایجاد حالات مناسب روحی در فرد میشود و یکی از مواردی است که در کتابخانهها میبایست بدان توجه شود. لذا با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از نور طبیعی به عنوان یکی از اشکال انرژی های پاک در کتابخانه مناسبت میابد. در این رابطه و با توجه به اهمیت موضوع، استفاده از انرژی های پاک و
