بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت یک سازمان یکی از چالش های مهم دنیای سازمان فعلی و آینده به شمار می آید و این به آن دلیل است که جهت دهی مسیر سازمان از طریق تفکر و عمل مدیران، امکان پذیر است. یکی از شایستگی های محوری که موجب موفقیت سازمان می شود، هوش مدیران است. این تحقیق از منظر هدف و ماهیت از نوع کاربردی به شمار می آید. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد مطالعه، کارکنان بنیاد شهید امور ایثارگران زاهدان به تعداد 165 نفر می باشد. برای بررسی کارکنان 140 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. محدوده مکانی این تحقیق بنیاد شهید امور ایثارگران زاهدان می باشد. محدوده زمانی این تحقیق از اول تیر ماه 1394 تا دی ماه 1394 می باشد. این مطالعه به تاثیرهوش معنوی و اخلاقی بر ارتقای سلامت اجتماعی و اداری بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان زاهدان میپردازد. این پژوهش در حوزه مدیریت رفتار سازمانی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات سازمان مورد مطالعه بر حسب اهداف تحقیق، از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه تحقیق با سؤالات بسته - پاسخ تنظیم شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که متغیر های مستقل تفکر انتقادی، معنای شخصی، آگاهی متعالی، موقعیت هوشیاری، مسئولیت پذیری، صداقت و درست کاری، دلسوزی و بخشش با متغیر وابسته سلامت اداری و اجتماعی رابطه مثبت و عنی داری وجود دارد.
مقدمه
سازمانها همواره به دنبال استفاده از تمام امکانات ممکن برای دستیابی به موفقیت بودهاند. در گذشته، دستیابی به سرمایه بیشتر، استفاده از ماشینآلات پیشرفته و به کار گرفتن فناوری به عنوان عواملی که مزیت رقابتی برای سازمان به همراه میآورد در نظر گرفته میشد، اما چند سالی است که بحث استفاده از افرادی با ویژگیهای خاص ذهنی و مهارت بیشتر، پر رنگ تر شده است. پدیده پیچیدگی محیط ها در عصر کنونی، سازمان ها را بر آن داشته است تا پاسخهای بسیار گوناگون و متفاوت داشته باشند. یکی از عملی ترین شیوه ها، ترغیب کارکنان به این است که با تمام وجود خود را وقف کار کنند و از این طریق »خود« تمام عیار خویش را در کار بیابند که پیامد آن کارکنانی خلاق و نوآور در پاسخگویی به محیط های متلاطم خواهد بود. بروز خود تمام عیار در کار با ورود معنویت در سازمان میسر خواهد بود. امروزه کارکنان در هر کجایی که فعالیت می کنند، چیزی فراتر از پاداش های مادی در کار را جستجو می کنند. آنان در جستجوی کاری با معنا، امید بخش و خواستار متعادل ساختن زندگیشان هستند. سازمانها با کارکنان رشد یافته و بالنده ای روبرو هستند که در پی یافتن کاری با معنا، هدفمند و پرورش محیط های کاری با چنین ویژگیهایی هستند. در واقع معنویت در کار، توصیف کننده تجربه کارکنانی است که کارشان ارضا کننده، با معنا و هدفدار است. همچنین تجربه معنویت در کار، با افزایش خلاقیت، صداقت، اعتماد و تعهد در کار همراه است .
طرح مساله
مدیریت یک سازمان یکی از چالش های مهم دنیای سازمان فعلی و آینده به شمار می آید و این به آن دلیل است که جهت دهی مسیر سازمان از طریق تفکر و عمل مدیران، امکان پذیر است. یکی از شایستگی های محوری که موجب موفقیت سازمان می شود، هوش مدیران است. مدیران نیازمند پرورش هوش خود در تمام سطوح هستند تا بتوانند وظیفه شان را به طور متوازن و همه جانبه به انجام برسانند. از جمله هوش هایی که مدیران را قادر می سازد تصمیمات استراتژیک در محیط پیچیده و مهم دنیای کسب و کار فعلی اتخاذ کنند هوش معنوی مدیران است. این نوع هوش، پدیده نو ظهوری است که بسیاری از صاحب نظران مدیریت æ سازمان و نیز مدیران را در سطوح مختلف به خود جلب کرده است. بسیاری از آنان هوش معنوی را به عنوان منبعی پایدار برای سازمان ها دانسته اند که می تواند به آنها در زمان های پرتلاطم و آشوب زده، یاری رساند و تناقض در نظم و بی نظمی در سازمان را حل و فصل کند و باعث شناخت ارزش کارکنان در سازمان و ایجاد مبنایی از اعتماد بین کارکنان شود. مفهوم هوش معنوی مدیران به لحاظ شکل گیری تغییرات بنیادی و تأثیرات آن در محیط کار، مزایای علمی قابل ملاحظه ای دارد بنابراین سازمان هایی که برای مدیران خود فرصت هایی برای پرورش هوش معنوی فراهم می کنند، نسبت به سازمان های دیگر موفق تر هستند - کشمیری æ عرب احمدی ،. - 1387 بنابراین با توجه به اهمیت سلامت اجتماعی کارکنان موجود در سازمان و ملزوم بودن سازمان سالم این مطالعه با هدف بررسی تأثیر هوش معنوی و اخلاقی مدیران در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری در ابنیاد شهید امور ایثارگران استان سیستان و بلوچستان انجام خواهد پذیرفت ؛ در پی پاسخگویی به این سؤال هستیم که تأثیر هوش معنوی و اخلاقی مدیران در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری در بنیاد شهید امور ایثارگران استان سیستان و بلوچستان چگونه است؟
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
اهمیت و ضرورت طرح موضوع معنویت و مذهب، به ویژه هوش معنوی، از جهات گوناگون در عصر جدید احساس میشود. یکی از این ضرورتها در عرصه انسان شناسی، توجه به بعد معنوی انسان از دیدگاه دانشمندان، به ویژه کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، است که اخیراً انسان را موجودی زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی تعریف می کنند. اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان، در چند دههی گذشته به صورتی روزافزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است. پیشرفت علم روان شناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیدهی جوامع نوین از سوی دیگر باعث شده است که نیازهای معنوی بشر در برابر خواسته ها و نیازهای مادی قد علم کنند و اهمیت بیشتری یابند. به طوری که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان، به ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی اشاره می کند و بعد چهارم یعنی بعد معنوی را نیز در رشد و تکامل انسان مطرح میسازد. اما علیرغم تأکید روزافزون دانشمندان بر بعد معنوی رشد انسان، هنوز تعریفی واحد که دربرگیرنده تمامیت معنویت باشد ارائه نشده است.
پیشینه تحقیق
نتایج پژوهشی انجام شده توسط باقری - 1381 - مشخص نمود که میان باورهای غیرمنطقی و سلامت روانی معلمان رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین مشخص شد که به باورهای غیرمنطقی نگرانی زیاد توأم با اضطراب، بی مسئولیتی عاطفی و واکنش با درماندگی به ناکامی در پیش بینی و ارزیابی متغیر سلامت روان نقش دارند. پژوهش رحمانی - 1380 - در پی پاسخ گویی به این سؤال بوده است که سهم پیش بینی کنندگان عوامل انگیزش و راهبردهای شناختی بر پیشرفت تحصیلی در دروس تاریخ و ریاضی در بینایان چگونه است. نتیجه تحقیق نشان داد که استراتژی های شناختی قدرت پیش بینی کنندگان مثبت و معنی دار از پیشرفت تحصیلی در دروس ریاضی در دانش آموزان بینا را دارند. عوامل انگیزش و راهبرد های شناختی قدرت پیش بینی کنندگان تأثیر معنادار بر پیشرفت تحصیلی درس تاریخ در دانش آموزان نابینا داشتند که عوامل انگیزش، عامل اضطراب امتحان و از عوامل شناختی و راهبرد های خود تنظیمی قدرت پیش بینی گنندگان بر پیشرفت تحصیلی در تاریخ در دانش آموزان نابینا داشته اند. نحظور - 1383 - در پژوهشی بر روی 50 دانشجوی دختر بدست آورد که بین هوش روانی و هوش اخلاقی رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که مجموع خرده مقیاس های اخلاق خواهی مقیاس بار-ان 67 درصد تغیرات سلامت روانی را تبیین می کند. امینی - 1383 - در پژوهشی بر روی 50 دانشجوی دختر بدست آورد که بین هوش روانی و هوش اخلاقی رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که مجموع خرده مقیاس های اخلاق خواهی مقیاس بار-ان 67 درصد تغیرات سلامت روانی را تبیین می کند.
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی هوش معنوی و اخلاقی در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد. فرضیه های فرعی
1. تفکر انتقادی در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
2. ایجاد ویژگی های شخصیتی در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
3. آگاهی متعالی در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
4. هوشیاری در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
5. صداقت در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
6. مسئولیت پذیری در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
7. دل سوزی در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
. 8 بخشش در ارتقای سلامت اجتماعی و اداری تأثیر دارد.
روش تحقیق
