بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش ابراز وجود بر پذیرش اجتماعی و کاهش کمرویی دانشجویان دختر بود. طرح این پژوهش از لحاظ روش نیمه آزمایشی و از لحاظ هدف کاربردي می باشد که در آن از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است.
جامعه آماري این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه هاي مجازي بود که 40 نفر از انها بصورت خوشه اي چندمرحله اي از بین کلیه دانشجویان انتخاب شده و در دو گروه کنترل 20 - نفر - و آزمایش 20 - نفر - قرار گرفتند. براي اندازه گیري پذیرش اجتماعی از پرسشنامه 33 سوالی کراون و مارلو و براي اندازه گیري کمرویی پرسشنامه 40 سوالی استنفورد استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش ابراز وجود در ارتقاي پذیرش اجتماعی و کاهش کمرویی - P<0/05 - موثر می باشد و ابزار وجود بیشترین تاثیر را بر کاهش کمرویی دانشجویان داشت.
مقدمه
از روزي که بشر زندگی فردي را رها کرده و گرد هم جمع شدند تا در پرتو یک زندگی اجتماعی از امنیت و آسایشی بیشتر برخوردار شوند، همواره در راه ایجاد روابط بین فردي و سازگاري اجتماعی1، با مشکلات مواجه بوده اند. چه بسا کسانی که به دلیلی ناتوانی در ایجاد روابط اجتماعی با سرخوردگی و یاس از پیوندهاي عاطفی به انزواء وتنهایی روي می آورند لذا انسان همواره در حالتی از تنش بین ارزش هاي مربوط به فردیت و ارزش هاي مربوط به همرنگی2 با جماعت و پذیرش از سوي جمع به سر می برد
به نظر می رسد که گروهها همواره سعی در همنوا و همرنگ کردن افراد با خود دارند - کریمی، . - 1381 زیرا افراد جامعه اغلب در تعاملات اجتماعی مناسب با اطرافیان، آشنایان و غریبهها در موقعیتهاي گوناگون داراي مشکلاتی هستند. آن ها فاقد مهارت هاي لازم و ضروري براي تعاملات مثبت و هدف مند هستند.
این مسأله ممکن است در محیط هاي اجتماعی مختلف صورت گیرد که یکی از این محیط هاي اجتماعی، محیط مدرسه میباشد که دانش آموزان دچار چنین مشکلاتی کمتر مورد پذیرش همسالان خویش قرار میگیرند. بنابراین نیاز است که سطح مهارت هاي اجتماعی دانش آموزان به توسط آموزشهایی ارتقاء پیدا نموده تا دانش آموزان سطح تعاملات اجتماعی خود را به طور سامان یافته گسترش دهند. یکی از این راههاي آموزش، افزایش سطح ابراز وجود3 فرد میباشد
ابراز وجود کردن نقطه مقابل دل و جرأت نداشتن و ترفندبازي است. آموزش ابراز وجود، حس اعتماد به نفس و احترام گذاشتن به دیگران را در نزد فرد افزایش میدهد و باعث میگردد که مورد پذیرش دیگران قرار گرفته و در نتیجه سطح کمرویی وي در تعامل با دیگران کاهش یابد. لذا در این پژوهش سعی بر آن شده است تا به بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر پذیرش اجتماعی و کاهش کمرویی در دانش آموزان دختر متوسطه شهر همدان پرداخته شود. بنابراین ابتدا به بررسی بیان مسئله اصلی پژوهش و اهمیت و ضرورت آن می پردازیم و در ادامه هدفها و فرضیههاي پژوهش مطرح میگردند و در پایان متغیرهاي پژوهش به همراه تعاریف مفهومی و عملیاتی بیان میگردند.
بیان مسئله
در سال هاي اخیر آموزش مجازي به عنوان یکی از کاربردهاي مهم فنآوریهاي جدید اطلاعات و ارتباطات در جهان مطرح و فعالیتهاي گسترده اي در این راستا آغاز گردیده است. با توجه به تغییرات سریعی که در محیط پیرامون در حال شکل گیري است، اجراي نظامهاي مجازي به منظور ارایه خدمات و فنآوریهاي جدید زمینه ي تدریس و یادگیري به صورت یک نیاز اساسی مطرح شده است. -
آموزشهاي مجازي یکی از نمودهاي بارز توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات در عرصه آموزش و پرورش است. اغلب دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، موسسههاي آموزش هاي شغلی و صنعتی و مراکز آموزشی گامهاي تازهاي براي طراحی و راه اندازي آموزشهاي مجازي برداشتهاند. قابلیتهاي متنوع این فناوري ها، به طراحان و برنامهریزان آموزشهاي مجازي امکان میدهد تا براي مخاطبان مختلف و طیفهاي سنی متفاوت دورههاي آموزشی با کیفیتتري را تدارك ببینند - بیتیه و پففمن ،. - 2010 امروزه فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان بخش جدایی ناپذیر و تلفیق شده محیط کار و کلاس در آمده و شیوه هاي ارتباطی افراد را تحت تاثیر قرار داده است.
پذیرش اجتماعی میتواند یکی از متغیرهایی باشد که بر بهداشت روحی و روانی افراد تاثیر بسزائی دارد و می تواند نقش عمده اي را بر سلامت روانی داشته باشد. زیرا که اعمال و افکارش تحت تاثیر حضور دیگران قرار میگیرد - شاه محمدي و همکاران، . - 1389 نوجوانانی که از نظر پذیرش اجتماعی در سطح ضعیف و پائینی میباشند، دچار مشکلات اجتماعی از جمله اعتماد به نفس4 و کمرویی5 میشوند
یکی از مسائل و معضلات موجود در ایجاد روابط عاطفی و پذیرش اجتماعی که در سالهاي اخیر مورد توجه کارشناسان تعلیم و تربیت، روان شناسان و مشاوران خانواده قرار گرفته است، پدیده کمرویی است. در گذشته پدیده کمرویی یک صفت پسندیده مرزي بود که معمولاً آن را با صفت پسندیدهاي چون شرم و حیاء اشتباه میگرفتند، اما امروزه کمرویی و داشتن احساس ناخوشایند در موقعیتهاي اجتماعی مشکلی است که میتوان از آن به عنوان یک معلولیت اجتماعی7 نام برد که میتواند مشکلات جدي را در راه اجتماعی شدن و سازگاري اجتماعی و در نهایت پذیرش اجتماعی فرد مبتلا به آن به وجود آورد
کمرویی از جمله پدیده هایی است که در هر جامعه در بین افراد به چشم میخورد و معمولاً میزان شایان توجهی از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان با وجود میل خویش، ناخواسته خودشان را در حصاري از کم رویی محبوس می کنند و قادر به شکوفا کردن استعدادها و خلاقیتهاي خویش و سود بردن از ظرفیتها و توانمنديهاي ارزشمندشان نیستند و از سوي دیگر، با توجه به این که کمرویی می تواند بر سازگاري اجتماعی و ارتباط بین فردي افراد تاثیر منفی بگذارد و نیز به دلیل حضور دانش آموزان در محیط اجتماعی مانند مدرسه، میتواند بر بسیاري از مسائل تحصیلی و در نهایت پیشرفت تحصیلی آنان اثر منفی داشته باشد
ابراز وجود یک مهارت آموخته شده است و نه یک صفت که یک فرد یا داراي آن است، یا از آن بهرهمند نیست. لذا یک برنامه صحیح آموزشی ابراز وجود قادر است، دید افراد را نسبت به خودشان تغییر دهد، اعتماد به نفس را در آنها تقویت نماید و با کاهش سطح کمرویی در روابط بین فردي، افراد را از پذیرش اجتماعی بالایی بهرهمند سازد
بحث ابراز وجود در دانش آموزان دوره متوسطه قابل بررسی و تامل می باشد، چرا که این دوره، دوره رفتن به سوي بلوغ با تمام تجلیات آن براي استقلال، پذیرش از هر حیث، مسئولیت و انضباط میباشد. نوجوانان در این سن نیاز به پذیرش از سوي جامعه داشته و براي پیشرفت در تمامی مسائل زندگی از جمله پیشرفتهاي تحصیلی و شکوفایی استعدادهاي خویش و بهره گیري از آنها در جهت اعتلاي آینده شغلی خود، نیازمند ارتباط با جامعه و پرهیز از کمرویی هستند و کوچکترین لغزشی در این دوره زندگی می تواند صدمات جبران ناپذیري بر آینده آنان وارد نماید که لذا آموزش ابراز وجود تا حدودي می تواند این مشکل را کاهش داده و با ارتقاي سطح پذیرش اجتماعی و کاهش کمرویی در نزد دانش آموز، زمینه را براي موفقیت هاي تحصیلی و اجتماعی وي فراهم آورد.
