بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر جلسات برگزاری سایکودرام - روان نمایشگری - بر افزایش قدرت ابراز وجود دانشجویان به عنوان شخص اول، و همچنین مشاهده کنندگان این جلسات انجام شد و از نظر هدف کاربردی با شیوه اجرای آزمایشی است. نمونه آماری شامل 30 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد کرمانشاه بود که در سال تحصیلی 95-1394 در این واحد مشغول تحصیل بوده و بصورت نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند.
روش گردآوری اطلاعات، میدانی بود و ابزار گردآوری اطلاعات نیز شامل پرسشنامه 40 سوالی ابراز وجود گمبریل و ریچی - - 1975 است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از آلفای کرانباخ برابر با 0/93 گزارش شد. در تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک شامل t گروههای مستقل، T گروههای وابسته و -uمان ویتنی، استفاده شد.
نتایج نشان داد که سایکودرام بر توانایی خودابرازگری در نمونه هایی که دارای نقش اول - پروتاگون - هستند و نیز در روان تماشاگران تاثیر دارد و قدرت خود ابرازگری را در آنان افزایش می دهد. همچنین بین میزان خود ابراز گری در پروتاگون و روان تماشاگران، تفاوت معناداری از نظر آماری مشاهده نشد.
.1مقدمه
ابراز وجود به عنوان یکی ازمهارت های زندگی باعث افزایش عزت نفس، بیان منطقی افکار و احساسات، کاهش اضطراب، بهبود مهارت های ارتباط اجتماعی و ملاحظه حقوق دیگران و در عین حال گرفتن حق خود و در نهایت افزایش میزان رضایت از زندگی و شادکامی می شود
این ویژگی در مشاغل نیازمند به تعاملات و همکاریهای گروهی و بخصوص برای مدیران و رهبران گروهها اهمیت فراوانی دارد
مفهوم ابراز وجود به معنای اطمینان به خود، خود را به شیوه مناسب نشان دادن، عملکرد اثربخش داشتن، رفتار تهوری و بی باکانه است.
امروزه هنر به کمک روان شناسان آمده تا بتوانند افراد را به عملکرد بهتر در روابط اجتماعی و بخصوص ابراز وجود، هدایت کنند که از این میان می تون به سایکودرام اشاره کرد. در بین روشهای مشاوره گروهی نیز، سایکودرام - روان نمایشگری - یک رویکرد غنی و ویژه است که از تصویرسازی ذهنی، تخیل، اعمال بدنی و پویاییهای گروه استفاده می کند و ترکیبی از هنر، بازی، حساسیت عاطفی و تفکر صریح می باشد
وقتی اعضای گروه در طول مرحله اجرا با پروتاگونیست و با یکدیگر تعامل برقرار می کنند، احساساتی را کشف می کنند و بینشهایی درباره زندگی خود و ارتباطشان با دیگران بدست می آورند که نیاز است در مورد همه آنها در گروه بحث و تبادل نظرصورت گیرد. مرحله مشارکت به انجام این کار کمک می کند یکی از امتیازهای تئاتردرمانی تبدیل تمایل برون ریزی فرد به مجرای سازنده ی درون پردازی است
رویکرد روان نمایشگری که از تصویرسازی ذهنی، تخیل، اعمال بدنی و پویایی گروه استفاده می کند، ترکیبی از هنر، بازی، حساسیت عاطفی و تفکر صریح است که با تسهیل در رها کردن عواطف حبس شده، به افراد در کسب رفتارهای جدید و مؤثرتر و گشودن راه های نا مکشوف، حل تعارض و همچنین شناخت قالب خویشتن کمک می کند - بلاتنر6،. - 2000 اما متاسفانه این روش در جامعه ایرانی کمتر مورد استفاده قرار گرفته بنابراین نیازمند توجه بیشتر است.
در نمایش درمانی تلاش می شود تا به کمک گروه ، مددجو به درک درستی نسبت به معنا و تصاویر برسد و توانایی مشاهده نقش ها و احساسات درونی خود را تقویت کرده و با استفاده از مولفه های کلامی و غیر کلامی رفتار خود را در مواجهه با محیط پیرامون خود متوازن و متعادل سازد
تحقیقات نیز نشان داده است که مهارت ابراز وجود و میزان برخورداری از آن در سلامت رفتاری و اجتماعی افراد و بطور کلی داشتن عملکردی موفق در زندگی ضروری است
ارکیب و بار - 2014 - 7 به بررسی اثر گروه درمانی مبتنی بر درام در اعتماد به نفس و خود کم بینی پرداختند. نتایج این بررسی که بر روی دانشجویان دارای بیماری خودکم بینی و مقایسه نتایج پایانی با بررسی های اولیه - پیش آزمون- پس آزمون - انجام شد نشان داد که بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد.
کیم و کی - 2014 - 8 به بررسی تاثیر درمان بوسیله هنر درمانی بر روی یک نوجوان سال سوم دبیرستان در کره جنوبی که مبتلا به ضعف اعصاب بود پرداختند. نتایج نشان داد که درمان با هنر درمانی به بهبود ضعف اعصاب در نمونه مورد آزمون منجر شد. همچنین هنر درمانی علائم جسمانی در نوجوان را کاهش داد.
آزمون پیگیری نیز نشان داد که اثرات درمان فراتر از دوره درمان ادامه دارد. همچنین بسیاری از محققان معتقدند بیشتر دانشجویانی که دچار احساس غربت می شوند در زمینه تعاملات اجتماعی به خصوص برقراری تماس و دریافت حمایت دچار ضعف بوده و با شیوه ای جرأتمندانه عمل نمی کنند
این دسته در هنگام مواجهه با عوامل تنش زا دچار تنش و اضطراب زیادی شده و قدرت تفکر و سازگاری را به شکل سازنده و مفید از دست می دهند و در نتیجه در محیط جدید بسیار منفعلانه عمل می کنند - بارت2، . - 1993 بنابراین ضرورت بررسی این موضوع در جامعه دانشجویی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، قابل درک می باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، با هدف تاثیر سایکودرام بر ابراز وجود در دانشجویان دانشگاه آزاد کرمانشاه پرداخته شده و در طی آن اهداف جزیی زیر پیگیری شده است:
- تعیین اثربخشی سایکودرام بر میزان ابراز وجود در دانشجویان دارای نقش، بعنوان شخص اول.
- تعیین اثربخشی سایکودرام بر میزان ابراز وجود در دانشجویان مشاهده کننده بعنوان مشاهده گران جلسه.
- مقایسه تاثیر سایکودرام بر میزان ابراز وجود در روان مشاهده گران و پروتاگون - شخص اول -
2. روش پژوهش
.2-1 نوع پژوهش
پژوهش حاضر که با هدف بررسی تاثیر جلسات برگزاری سایکودرام - روان نمایشگری - بر افزایش قدرت ابراز وجود دانشجویان به عنوان شخص اول، و همچنین مشاهده کنندگان این جلسات انجام شد، از نظر هدف کاربردی و شیوه اجرای آن آزمایشی است. داده های آماری با مقایسه پیش آزون و پس آزمون در گروههای گواه و آزمایش گردآوری شد.
.2-2 نمونه آماری
نمونه آماری پژوهش شامل 30 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد کرمانشاه بود که در سال تحصیلی 95-1394 در این واحد مشغول تحصیل بوده و بصورت نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند. این گروه پس از انتخاب اولیه، با استفاده از نمونه گیری
تصادفی ساده به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم بندی شد و گروه آزمایش خود شامل دو گروه روان تماشا و پروتاگون بود. در هر یک از این گروهها 10 نمونه مورد بررسی قرار گرفت.
.2-3 ابزار گرداوری داده ها
ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 40 سوالی ابراز وجود گمبریل و ریچی - - 1975 است که بهرامی - 1375 - آن را ترجمه کرد. هر سوال بیان کننده یک موقعیت است که آزمودنی بایستی درجه نگرانی و احتمال پاسخ خود را در طیف 1تا 5 مشخص کند.
