بخشی از مقاله
خلاصه
باگسترده شدن فناوری اطلاعات ونفوذوسایل ارتباط ازراه دوربه عمق جامعه ابزارها و روشهای آموزش نیز دچار تحویل شدند تحول این ابزارها و روشها درجهتی است که هرفرد درهرزمان و هرمکان بتواند به امکاانات خودش و دربازه زمانی که خودش مشخص می کند مشغول یادگیری شود استفاده از تکنولوزی های عصرجدید نظیر رایانه اینترنت موبایل و.. درتعلیم و تربیت برهمکاری انگیزه اشتراک اطلاعات دردسترس بودن بهبود کیفیت افزایش بهره وری و بهینه سازی مصرف انرژی تاثیر می گذارد .
کم توانی ذهنی، اصطلاحی است که در خصوص دانش آموزانی به کار می رود که محدودیت های اساسی در عملکرد ذهنی و مهارتهای ارتباطی و اجتماعی دارند . این محدودیت ها منجر به این می شود که دانش آموز کم توان ذهنی مطالب درسی را دیر یاد بگیرد . از این رو، مدارس اینگونه دانش آموزان با مشکلاتی از قبیل مشکلات یادگیری مواجه هستند .
همچنین، این دانش آموزانمعمولاً با کمبود انگیزه، شناخته شده اند و جلب توجه آنها توسط معلمان به مطالب آموزشی، امری دشوار است . دانش آموزان کم توان ذهنی به نسبت سایر دانش آموزان عادی، برای دریافت خدمات و برنامه های آموزشی پیشرفته از اولویت بیشتری برخوردارند . دانش آموزان کم توان ذهنی، تنها در صورتی یاد می گیرند و به موفقیت نائل می شوند که برای آموزش آنها از روش ها، تجهیزات و فناوری های مناسبی استفاده شده باشد . در این مقاله سعی شده است الزامات آموزشی در بازیهای رایانه ای ، انواع خاص آن و راه کارهای کاربرد موفقیت آمیز آن برای دانش آموزان کم توان ذهنی تشریح شود
.1 مقدمه
درمیان نظامهای آموزش و پرورش، مدارس مربوط به دانشآموزان کم توان ذهنی با مشکلات زیادی درحوزه آموزش و پرورش این کودکان مواجه هستند. کودکان کم توان ذهنی عمدتا دچار ضعف چشمگیر انگیزشی هستند، ظرفیت واقعی ذهنی و رفتار هوشمندانه قابلانتظار از ایشان، فقط زمانی میتواند متبلور گردد که این کودکان از بیشترین آمادگی روانی و بالاترین انگیزه برخوردار باشند. کلاس درس پرنشاط، بهرهگیری از وسایل دیداری- شنیداری، رایانه های آموزشی، هنرهای نمایشی، بازی و حرکات ورزشی منظم و گروهی از عوامل مهم در برانگیختگی روانیاست - افروز، . - 1381 امروزه پیشرفتهایی که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات به وقوع پیوسته است، پیش از همه به بهبود آموزش و یادگیری دانشآموزان دارای نیازهای آمورشی ویژه انجامیده است
بر اساس مطالعات پیاژه، کودکان آهسته گام در مرحله عینی تثبیت میشوند - سیف نراقی و نادری، . - 1383 کودکانی که از لحاظ هوشی عقب هستند در مدارس معمولی نمی توانند درس بخوانند. به جای این که نسبت به فعالیت های رمزی مثل حرف زدن و استدلال که از قدرت کودک خارج است تاکید و اصرار شود فعالیت عملی او مورد توجه قرار میگیرد
تحقیقات زیادی نشان داده است که حواس مختلف در یادگیری متفاوت هستند. از طریق حس بینایی %75 و از طریق حس شنوایی %13 و از طریق حس لامسه %6 و حس بویایی و چشایی هر کدام %3 صورت میگیرد - احدیان، . - 1380 درگیر کردن حس بینایی در آموزش موثر هست. اکثر کودکانی که به نام دیرآموز شناخته میشوند، برخلاف تصور اطرافیان و مربیان فاقد استعداد نیستند. بلکه مطالب را دیرتر از سایر کودکان فرا میگیرند که میتوان با استفاده از وسایل کمک آموزشی موضوعات را برای این کودکان ساده و قابل تفهیم کرد
تلاش مهمی برای فراتر رفتن از انتقال سنتی دانش و استفاده از فناوری به عنوان ابزاری برای کمک به تفکر و حل مشکلات آموزشی کودکان استثنایی در حال انجام است. ویژگی بارز کودکان کم توان، دیرآموزی و زود فراموشی است. در این راستا نرمافزارها و سختافزارهای متعدّدی وجود دارند که به دانشآموزان دارای نیازهای ویژه در فرایند آموزش جهت نیل به یادگیری معنادار کمک میکنند
یکی از مظاهر قدرتمند فناوری اطلاعات و ارتباطات، کاربرد رایانه در آموزش است. به همین دلیل در حوزه ناتوانیهای یادگیری نیز، فناوری اطلاعات و ارتباطات برای آموزش بسیاری از جنبههای زندگی، کاربرد فراوانی پیدا کرده است
افراد اطلاعات و مهارتهایی که همراه با تصاویر باشد را خیلی بهتر نسبت به اطلاعات شنیداری پردازش میکنند. یک برنامه نرمافزاری - چند رسانهای - مناسب بیش از دو حس او را فعال میکند - ناصح، . - 1388 آموزش رایانهای یعنی استفاده از رایانه و نرمافزار که آموزشهای گسترده برای افراد فراهم میکند و این آموزش ها عبارت هستند از مشق نویسی، تمرین، آموزش فردی، بازی آموزشی شبیهسازیها، تجربه حل مسأله، برنامه های واژه هجی کردن و دستور زبان
وجود افراد استثنایی، امری عادی در جوامع انسانی به شمار میرود و افراد استثنایی نباید از مشارکت و کنترل جامعه محروم شوند. هر جامعهای میبایست جهت بهبود برنامه های آموزشی و فراهم آوری فناوری های کمکی برای افراد استثنایی امکان زندگی با سایر انسانهای عادی را برای این افراد فراهم آورد
کودکان کمتوان ذهنی آموزش پذیر که به تدریج وارد برنامه آموزشی رسمی مدرسه میشوند طبیعی است که نسبت به سایر همسالان خود در امر یادگیری و کسب مهارتهای لازم کندتر باشند. از این رو، معلم نیاز به زمان و صبر بیشتری خواهد داشت و تا به اصولی مانند فراهم آوردن تجربیات متنوع و متناسب با سن ذهنی کودک، کمک به دانشآموز در انتخاب فعالیتهای جالب و خوشایند، سعی در استفاده از موقعیت ها و موضوعات آموزشی ملموس و عینی برای ارائه برنامه آموزشی جالب و متنوع توجه نماید
چون رایانه صبورتر از معلم است و هر قدر لازم باشد میتواند یک برنامه را تکرار کند. این امر باعث ماندگاری بیشتر یادگیری میشود
نوآوری در شیوه های آموزش از ویژگیهای عصر جدید است و استفاده از رایانه در تمام زمینه ها، به خصوص آموزش کودکان کم توان ذهنی شاید امری اجتنابناپذیر محسوب میگردد. کودک کم توان ذهنی بسیار فراموشکار است، استفاده از رایانه که حامل رنگ و بویی دیگر از آموزش است، یک نیاز و کاربرد آن برای این کودکان بسیار سودمند است.
چرا که از تکرارهای ملالآور و خستهکننده جلوگیری مینماید. رایانه با اعطای قدرت استقلال و کنترل به کودکانی که نیازهای ویژه دارند تاثیری سحرآمیز بر آنها میگذارد. برای کودکان استثنایی ارزش رایانه ممکن است بیشتر از کودکان دیگر باشد. باید اذعان نمود که رایانه مردم عادی را قادر میسازد کارهایی فوقالعاده انجام دهند. اما برای کودکی که نیازهایی ویژه دارد رایانه حتی کار مهم تری انجام میدهد، رایانه کودکان استثنایی را قادر میسازد که کارهای عادی انجام دهند
با استفاده از امکانات جدید و به ویژه رایانه و نرمافزارهای آموزشی میتواند پاسخگوی نیازهای دانشآموزان استثنایی بود. آموزش مبتنی بر رایانه استعدادها و توان بالقوه کودکان دارای نیازهای ویژه را به ظهور میرساند و آموزش را از حالت سنتی و رایج خود خارج میسازد. و خزانه لغات و زبان محاورهای این افراد را توسعه میدهد و باعث بهبود آن میشود
رایانه بخش گرانبهایی از فناوری، برای کودکان با نیازهای ویژه است که منابع مختلفی از اطلاعات را از قبیل متن، موضوع، صدا و تصویر را به صورت همزمان و هماهنگ در کنار هم ارائه کرده، باعث کسب تجربه و عامل محرکی برای کودکان است تا بتوانند مهارتهای کلامی ارتباطی خود را رشد داده و بهبود بخشند
بنابراین ، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نرمافزار آموزشی دوره مقدماتی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان آهستهگام ناحیه یک مشهد است. دوره تحصیلی در مدارس کم توان ذهنی با دوره تحصیلی در مدارس عادی تفاوت دارد در مدارس استثنایی، دانشآموزان یک سال در دوره آمادگی مقدماتی و یک سال در دوره آمادگی تکمیلی تحصیل میکنند.
.2 بازی های رایانه ای آموزشی
بازی های رایانه ای، برنامه های نرم افزاری تعاملی هستند که عمدتا با هدف سرگرمی به وجود آمده اند. اصطلاح بازیهای رایانه ای، اشاره به بازی های مبتنی بر رایانه های شخصی و بازی های فرمانی دارد
کاربرد بازیهای رایانه ای در امر یادگیری تحت عنوان یادگیری مبتنی بر بازی شناخته شده است . این اصطلاح به طور کلی اشاره به رویکرد نوینی در یادگیری دارد که از بازیهای رایانه ای بهره می گیرد که دارای ارزشهای آموزشی و یادگیری هستند . این اصطلاح همچنین اشاره به کاربرد بازیهای غیر رایانه ای مانند کارت های بازی دارد ممکن است که شما بازی های رایانه آموزشی را با مفاهیمی از قبیل بازی های آموزشی یا بازیهای رایانه ای یکسان فرض کنید .بین این مفاهیم تفاوتهای اساسی وجود دارد و از جهاتی با یکدیگر فرق دارند. بازی های رایانه ای، بازیهای آموزشی و بازی های رایانه ای آموزشی در طبقه ی کلی تر بازی ها قرار دارد
.بازی های رایانه ای آموزشی، تلفیقی از بازی های رایانه ای و بازی های آموزشی در یکدیگر است .به عبارت دیگر، بازی های رایانه ای آموزشی، ویژگیهای بازی های رایانه ای و بازیهای آموزشی را دارا می باشد
