بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زناشویی بر میزان رضایت زناشویی دانشجویان زن متاهل اجرا شد، روش پژوهش آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. بدین منظور 30 نفر از دانشجویان زن متاهل دانشگاه آزاد خرمآباد لرستان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از مقیاس رضایت زناشویی انریچ برای ارزیابی میزان رضایت زناشویی زنان متاهل استفاده گردید. در مرحله پیش-آزمون تمامی زنان متاهل این مقیاس را تکمیل کردند. مهارتهای زناشویی در ده جلسه 1/5ساعته به آنها آموزش داده شد. در مرحله پس-آزمون نیز آزمودنیها به سوالات مقیاس پاسخ دادند. دادهها با استفاده از spss16 و با استفاده از آزمون تی تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه نمرات پیشآزمون و پسآزمون نشان داد که آموزش مهارتها، بر میزان رضایت زناشویی موثر است و نمرات زنان متاهل پس از دریافت آموزش مهارتها، در مقایسه با نمراتشان در مرحله پیشآزمون افزایش معناداری داشته است. - . - p<0/05
واژگان کلیدی: مهارتهای زناشویی، رضایت زناشویی، زنان متاهل.
مقدمه
خانواده یک نظام اجتماعی طبیعی است که حداقل سه نسل را در بر میگیرد، در این نظام افراد به وسیله علایق و دلبستگیهای هیجانی قوی و متقابل با یکدیگر پیوند یافته اند، ممکن است که از شدت این علایق در طول زمان کاسته شود، اما باز هم علایق مزبور در سراسر زندگی به بقای خود ادامه میدهند. - دیویسون و گلدفراید، ترجمه ماهر،. - 1371 ازدواج به دلیل نقش بسیار مهم و اساسی که در پایه-گذاری نظام خانواده و تربیت نسل آینده دارد به عنوان مهمترین رابطه بشری توصیف شده است، یکی از جنبه های بسیار مهم نظام زناشوئی، میزان رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه میکنند. - عباسی و همکاران،. - 1390 رضایت زناشوئی
عطاری و همکاران - 2006 - نشان داده اند که عوامل بسیار زیادی بر روابط بین زوجین و میزان استحکام خانواده تاثیر میگذارند که یکی از این عوامل میزان رضایت زناشوئی1 بین زوجین است. - حسینی خانزاه، یگانه، . - 2013 بدون شک اگر زوجین مهارت لازم را داشته باشند، خیلی از مسائل زندگی را میتوانند حل کنند، از زندگی لذت لازم را میبرند. رضایت زناشوئی یک مفهوم چندگانه است که شامل فاکتورهای متفاوتی از قبیل ویژگیهای شخصیتی، موضوعات مالی، سبک تربیت فرزندان و روابط جنسی است، رضایت زناشوئی به عنوان رشد و پیشرفت ذهنی هیجان رضایت و تجربیات لذت تعریف میشود، رضایت زناشوئی در حقیقت هیجان و نگرش مثبت برای همسر و زن و مرد است. - لطفی کاشانی و وزیری،. - 2011
رضایت زناشوئی نشاندهنده استحکام و کارایی خانواده به عنوان یک نظام است، رشد و سلامت خانواده به وجود ارتباطات سالم زوجین بستگی دارد، در صورتی که ساختار یک خانواده از استحکام لازم برخوردار نباشد، پیامدهای منفی آن شامل انواع مختلف مشکلات جسمی و روانی است. - عباسی و همکاران،. - 1390 به رغم اینکه رضایت زناشوئی در استحکام روابط زوجین نقش بسیار مهمی دارد، اما این احساس رضایت با مرور زمان دستخوش تغییر میگردد، افراد در ابتدا رضایت زناشوئی بالایی را نشان میدهند، با گذشت زمان و به دلایل متفاوت، میزان رضایت زناشوئی آنان روبه کاهش گذاشته و بدست آوردن مجدد این احساس رضایت به آسانی امکانپذیر نیست. - کورنلیوس،آلسی2،. - 2010
زنان به دلیل نقشهای متعدد خود در خانواده عناصری بسیار تاثیرگذار در خانواده و جامعه هستند، زنانی که بتوانند مسایل خانواده را به خوبی درک کرده و به شرایط مسلط باشند، معمولا سازگاری زناشویی بالایی را نشان میدهند. اما مشاوره زناشوئی و آموزش مهارتهای لازم به زوجین میتواند این امر را تسهیل کند، مشاوره زناشوئی به عنوان یک راه حل مناسب میتواند روابط بین زوجین را لذت بخش کند. - سایینگتون3،1989، ترجمه حسین شاهی برآواتی،. - 1387 با توجه به اهمیت و نقش مهم خانواده در جامعه و بهبود سلامت روان افراد و همچنین نقش مهم زنان در خانواده، آموزش اساسی و مدون زنان در زمینههای مسائل زناشویی ضروری به نظر میرسد، بدین ترتیب مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارتهای زناشویی4 بر میزان رضایت زناشویی دانشجویان زن متاهل دانشگاه آزاد اسلامی شهر خرم آباد انجام شد.
بدین ترتیب فرضیه های مورد آزمایش در این تحقیق به صورت زیر است:
- 1 آموزش مهارتهای زناشوئی بر افزایش میزان رضایت زناشوئی کلی در زنان متاهل تاثیر دارد. - 2 آموزش مهارتهای زناشوئی بر بهبود زیر مقیاسهای رضایت زناشویی در زنان متاهل تاثیر دارد.در پژوهش جعفری - 1387 - با عنوان » بررسی اثر بخشی آموزش مهارتهای پیش از ازدواج بر افزایش رضایت زناشوئی زوجین پس از ازدواج« نشان داده شده است که آموزش مهارتهای ارتباطی در افزایش رضایت زناشوئی زوجین موثر است. - جعفری،. - 1387در تحقیق عباسی و همکاران - 1390 - با عنوان » تعیین تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر رضایت زناشوئی زنان متاهل و شاغل شهر دوگنبندان«، نشان دادند که آموزش مهارتهای زناشوئی در بهبود وضعیت زندگی زناشوئی و رضایت زناشوئی تاثیر دارد و باعث ارتقای کیفیت زندگی زنان متاهل میگردد.
مارکمن و هالوگ - 1993 - 1 طی پژوهشی نشان داده شده است که برنامههای آموزشی، روابط زوجین را بهبود بخشیده و از میزان نارضایتی آنها کاهش میدهد.در تحقیقی نشان داده شده است که آموزش مولفههای سبک زندگی مبتنی بر رویکرد روانشناسی فردی باعث افزایش رضایت زناشوئی کلی و همچنین مولفههای آن در پرستاران زن متاهل میشود. - پورغفاری، پاشا،عطاری، . - 1389 تحقیقی دیگر نشان داده است که آموزش خانواده سبب افزایش رضایت زناشوئی میگردد، و اضافه بر آن این آموزش باعث بهبود در روابط بین فردی میشود. - کورنلیوس،آلسی،. - 2010 در پژوهش سویر2 و همکاران - 2008 - نشان داده شده است که افزایش حل مسئله باعث افزایش رضایت زناشوئی با طور مثبت در زوجین میگردد.
در پژوهش حمیدی و همکاران - 2013 - با عنوان » اثر معنا درمانی بر رضایت زناشوئی«، تحلیل کوواریانس و آزمون تی نشان داد که معنادرمانی در سطح p<0/05 اثر کارآمدی بر رضایت زناشوئی دارد.در تحقیق لطفی کاشانی و وزیری - 2011 - با عنوان » اثر آموزش مهارتهای جنسی بر رضایت زناشوئی« نشان داده شده است که آموزش مهارتهای جنسی اثر معناداری بر احساسات مثبت همسران نسبت به هم، ارتباط زناشوئی، سبک حل تعارض، ارتباطات جنسی و در مجموع رضایت زناشوئی به طور کلی دارد. همچنین نظری و نوابی نژاد - 1384 - در تحقیق خود نشان دادند که برنامه بهبود بخشی ارتباط به طور کلی و جامع رضایت زناشویی کلی را افزایش داده و تمامی ابعاد آن را افزایش داده است.
در پژوهش اوپریسین و کریستیا - 2012 - 3 ، رضایت زناشوئی یا نارضایتی زناشوئی به سالهای صرف شده در یک ارتباط زناشوئی وابسته نیست، اما داشتن عزت نفس بالا، توانائی ارتباطی بالا در زوجین میتوانند یک زندگی زناشوئی رضایت بخش را بسازند و آن را نگهدارند. در پژوهشی که با استفاده از روش تجزیه و تحلیل آنووا انجام شده است، نتایج بدست آمده تفاوت معناداری در نمرات انریچ در گروه تحت آموزش نشان داده است. . - p< 0/001 - - الماسی،آکوچکیان،. - 2013 در پژوهش شاکریان و همکاران - - 2014، زنانی که تقاضای طلاق داشتند، امتیاز پایینی در نمرات رضایت جنسی و نمرات بالایی در مشکلات زناشوئی نشان دادند، همچنین رضایت جنسی میتواند مشکلات زناشوئی پایین را در زوجین پیش بینی کند.
در تحقیق رستمی و چراغعلیگل - - 2014، نشان داده شده است که عناصر هوش معنوی در مردان و زنان میتواند تفاوت در رضایت زناشوئی را تبیین کند، بنابراین درمانگران خانواده باید در درمان تعارضات زناشوئی و حل آن، نقش اعتقادات مذهبی را به عنوان یک عامل مهم در نظر بگیرند.در پژوهش مهرابیزاده هنرمند و همکاران - 1389 - نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی ، بدون کنترل و با کنترل طول مدت ازدواج ، میتواند باعث افزایش سازگاری زناشویی زنان متاهل در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شود.
روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضر، یک طرح آزمایشی و از نوع پیش آزمون B پس آزمون بود که در سال 1393 انجام گردید. جامعه آماری ، شامل کلیه دانشجویان زن متاهل دانشگاه آزاد خرمآباد لرستان در سال 1393 بود که از میان آنها ، که از میان آنها 30 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، برای انتخاب آزمودنیها، ابتدا شرایط برگزاری جلسات آموزشی و شرایط شرکت در جلسات اعلام گردید ، قبل از شروع آموزش آزمودنیها به عنوان پیش آزمون پرسشنامه رضایت زناشوئی انریچ را تکمیل کردند.
سپس جلسات آموزشی در ده هفته متوالی، هر هفته یک جلسه به مدت یک ساعت و نیم برگزار گردید. پس از برگزاری گارگاه آموزشی - یک ماه پس از آموزش - پس آزمون اجرا گردید. در زیر خلاصه ای از جلسات آموزش داده شده برای زنان متاهل ارائه میگردد. برای چگونگی ساختار جلسات، و بیان شکل ارائه اطلاعات از دیویسون و گلدفراید - 1371 - و مککی و همکاران - 1390 - استفاده گردیده است.
جلسه اول: آشنائی، معرفی رضایت زناشوئی و ضرورت آموزش مهارتهای زناشوئی.
جلسه دوم: آشنائی با مهارتهای رضایت زناشوئی ، تعریف و تبیین هرکدام از آنها.
