بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان اثر بخشی رویکردهای آموزش الکترونیک و ترکیبی در آموزش های صنعتی بود. این پژوهش در مجموعه تحقیقات شبه آزمایشی قرار گرفته و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری شامل ، ۰۹ نفر از کارشناسان هپکو اراک بود به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به سه گروه گمارش تصادفی یافتند. به منظور ارزیابی اثربخشی، سه متغیر وابسته رضایت فراگیران، رضایت مدیران و یادگیری مورد سنجش قرار گرفت.
ابزار اندازه گیری این متغیرها به ترتیب پرسشنامه، مصاحبه و آزمون بود. نتایج پژوهش بیانگر آن است میزان رضایت فراگیران و مدیران آنها از رویکرد یادگیری ترکیبی بیش از دو رویکرد دیگر است. در زمینه یادگیری هم نتایج نشان می دهد میزان یادگیری کارشناسانی که در دوره آموزشی ترکیبی حضور داشتند، بیشتر از سایر دوره هاست.
مقدمه
امروزه با عنایت به شتاب تغییرات و رقابت فزاینده، سازمانها بیش از هر زمان دیگر برای کسب نتایج و حفظ خود تلاش می کنند و ازآنجایی که سرمایه های انسانی به عنوان یک رکن کلیدی برای عملکرد یک شرکت یا سازمان به حساب میآیند سرمایهگذاری بر روی سرمایه های انسانی بهره وری آنان را افزایش خواهد داد
از جمله مهمترین زمینه های سرمایهگذاری بر روی نیروی انسانی آموزش است و آموزش یکی از مهمترین ابزار های توسعه منابع انسانی است و مدیران آگاه و موفق لزوم آموزش را به درستی میفهمند و توسعه منابع انسانی را یکی از الزامات سازمانی تلقی می کنند
آموزش نیروی انسانی نقش اساسی در توسعه ملی و سازندگی صنعتی ایجاد میکند به همین دلیل، آموزش در زمینه های مختلف به منظور ارتقا سطح دانش، مهارت کاری و رفتار کارکنان در هر سازمان در جهت توسعه و تجهیز نیروی انسانی و در نهایت کارایی بیشتر سازمان از اهمیت بالایی بر خوردار است - خصالی، ۵۸۳۱ - . اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب میشود تا افراد بتوانند متناسب با تغیرات سازمانی و محیط، به طور موثر فعالیت هایشان را ادامه داده و بر کارایی خود بیفزایند
کشور ما نیز برای برای حفظ و رسیدن به خودکفایی و ناوابستگی به تنها درآمد ارزی و نیز تکیه بر صادرات غیر نفتی از جمله محصولات کشاورزی و مصنوعات صنعتی بایستی بهای بیشتری به نیروی انسانی و بهسازی آن بدهد
از این رو با توجه به این که آموزش کارکنان در پیشبرد هدفهای توسعه اقتصادی و اجتماعی و تسریع حرکت چرخ های خدمات کشور دارای اهمیت ویژه ای است تمامی سازمان ها وصنایع برای بالا بردن سطح دانش و مهارت کارکنان خود نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و همه جانبه در زمینه آموزش هستند و سازمان هایی که در این زمینه برنامه ریزی آموزشی دقیق و به جایی نداشته باشند با دشواری روبرو می شوند.اما امروزه در نتیجه ی افزایش درجه پیچیدگی ها و توسعه روز افزون تخصص ها در قرن اخیر و همچنین با توجه به این که آموزش های سنتی به سبب هزینه بر بودن، زمان بر و تجویزی بودن، کم کردن خلاقیت، تمرکز غلط بر آموزش به جای نتایج کسب و کار و تولید برنامه های پیش پا افتاده مورد انتقاد قرار گرفته اند
این نوع آموزش ها برای رفع نیاز های آموزشی کارکنان و اداره امور پیچیده در سازمان ها کافی نیست و در این راستا سازمان ها به تدریج اقدام به بهره گیری از شیوه ها و نظام یادگیری و آموزش الکترونیکی کردند تا بتوانند همگام با توسعه فناوری، کارکنان و کارمندان خود را از نظر دانش و مهارت مورد نیاز کارشان به روز و فعال نگه دارند
به طوری که امروزه یادگیری الکترونیکی با داشتن ویژگی هایی همچون افزایش کیفیت یادگیری، سهولت دسترسی به حجم بالایی از اطلاعات و کاهش هزینه های آموزشی در حال جایگزین شدن با شیوه های آموزش سنتی است. در یک بررسی انجام شده در سال ۳۰۰۲ توسط انجمن آموزش و توسعه آمریکا۲، %۵۹ مسئولان استفاده از بعضی از شکل های یادگیری الکترونیکی را در شرکت هایشان گزارش دادند و همچنین بر طبق گزارش این انجمن در سال - ۳۰۰۲ - درصد ارائه آموزش های شرکتی و سازمانی با استفاده از تکنولوﮊی، افزایش یافته و تصور می شود که در آینده نزدیک به رشد خود ادامه دهد
یادگیری الکترونیکی معانی متفاوتی دارد و افراد در نقش های مختلف درک متفاوتی از آن دارند و به طور کلی اصطلاح آموزش الکترونیک فرایندها و کاربردهای گستردهای را در بی گیرد. - صفا و شعبانعلی،۵۸۳۱ - . اما یکی از جامعترین و خلاصه ترین تعاریفی که از اشتراک تمامی دیدگاهها در مورد یادگیری الکترونیک می توان ارائه داد، تعریفی است که انجمن آموزش و توسعه آمریکا ارائه می کند که یادگیری الکترونیکی را به عنوان یک مجموعه وسیع از کاربردها و فرایند ها شامل آموزش مبتنی بر وب، آموزش مبتنی بر کامپیوتر، کلاس های درس مجازی،و همکاری های دیجیتالی تعریف کرده است
ابزار های یادگیری الکترونیکی این مزیت را برای کارکنان دارد تا بتوانند هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی یاد بگیرند، با تکنولوﮊی های آموزش الکترونیکی آنها می توانند هر کاری را در هر زمان و مکان که مناسب باشد انجام دهند، تکنولوﮊی این امکان را به وجود می آورد که بتوان آموزش را در مکان های مختلف برای کارکنان فراهم کرد و از دسترسی پیدا کردن همه ی آنان به مطالب آموزشی اطمینان حاصل کرد و همچنین از هزینه های اضافی آوردن مربی یا فرستادن کارمندان به بیرون از شهر برای فراگیری برنامه های آموزشی جلوگیری می کند
داشتن مزایایی از قبیل صرفه جویی در هزینه، زمان و دیگر منابع، فراهم سازی فرایند یادگیری خود جوش، انعطاف پذیر و در دسترس بودن، محتوای یادگیری چند رسانه ای قوی و تعاملی، تمرکز فراگیر بر یادگیری با مشارکت فعال تر وی در فرایند یادگیری، مدیریت آسان تر محتوا، قابلیت پیوند و تلفیق محتوا با دیگر منابع یادگیری، ارزیابی تلفیقی و تسهیلاتی برای برگزاری آزمون، امکان استفاده از روش های اندازه گیری متنوع تر برای سنجش میزان پیشرفت و موفقیت فراگیر در یادگیری عامل اصلی رشد سریع یادگیری الکترونیک بود
با وجود تمامی مزایایی که برای آموزش های الکترونیکی بر شمرده شد و درحالی که انتظار می رفت که به طور کامل جایگزین آموزش های سنتی صرف شوند اما نتایج تحقیقات نشان می دهد که این نوع آموزش نیز محدودیت های خاص خود را دارد و از نبود تعامل انسانی مناسب - لوریلارد۳، ۳۹۹۱ - ، تاخیر در بازخورد، تعویق در یادگیری غیر همزمان - لیم۴، ۴۰۰۲ - و کمبود انگیزش برای خواندن مواد الکترونیکی آن لاین - لیم و کیم۵، ۳۰۰۲ - رنج می برد.
در پاسخ به این کمبود ها و با توجه به این که آموزش های سنتی نیز دارای مزایای خاصی از قبیل کمک مربی برای فراگیری محتوا و تشویق یادگیری، برقراری ارتباط بین تجارب گذشته و حال فراگیران، سرعت بخشیدن تسهیل گر در فرایند کسب معلومات و دریافت باز خورد از طریق دیگران می باشد - زنگر و اوهلین۶، ۱۰۰۲ - بسیاری از متخصصان امور آموزش سعی می کنند تا روش های مختلف را با هم ترکیب کنندو معتقدند که یادگیری ترکیبی یک رویکرد امید بخش برای حل این مشکلات است
منظور از یادگیری ترکیبی، ادغام اندیشمندانه یادگیری الکترونیکی و یادگیری چهره به چهره می باشد - گاریسون و واﮊن۸،۷۰۰۲ - . از اصطلاحاتی تحت عنوان یادگیری هایبرید۹ یا یادگیری آمیخته۰۱ نیز بجای یادگیری ترکیبی استفاده می شود - یراسمو، ۰۱۰۲ - . فلسفه زیر بنایی یادگیری ترکیبی این است که همه افراد به یک شیوه یاد نمیگیرند.
