بخشی از مقاله
چکیده:
اختلالات اضطرابی جزو شایع ترین اختلالات رایج در کودکان می باشد که منجر به اختلال در عملکرد تحصیلی، سازگاری اجتماعی، زندگی خانوادگی و روابط با همسالان می گردد. لذا پژوهش حاضر با هدف تاثیر تئاتر درمانی بر اضطراب کودکان 8 ساله انجام شد. روش پژوهش مطالعه تک آزمودنی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل مراجعین مرکز خدمات روان شناختی شهریور شهر تهران در سال 1395 بود. از جامعه مذکور 5 کودک پسر 8 ساله با تشخیص اختلال اضطرابی به روش نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب شدند. انجام نمونه گیری و مداخلات در مجموع به مدت 3 ماه از مهر تا آذر 1395 به طول انجامید.
ابزار سنجش این پژوهش آزمون اضطراب کودکان اسپنس بود. آزمودنی ها به مدت 2 ماه، هفته ای دو بار به تماشای تئاترهای کودکانه رفتند. آزمودنی ها قبل از شروع جلسات و در پایان هر دو هفته به پرسشنامه سنجش اضطراب اسپنس پاسخ دادند. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل نموداری و ترسیمی استفاده شد. نتایج آماری نشان داد که تماشای تئاترهای کودکانه به صورت دوبار در هفته می تواند در کاهش اضطراب کودکان نقش داشته باشد. نتایج این مطالعه درک بهتری از تاثیر تئاتر درمانی بر کاهش اضطراب کودکان را نشان می دهد. به محققین توصیه می شود سایر مولفه های هنر درمانی را بر متغیرهای دیگر روان شناختی مورد آزمایش قرار دهند.
مقدمه
اختلالات اضطرابی جزو شایع ترین اختلالات رایج در کودکان می باشد که منجر به اختلال در عملکرد تحصیلی، سازگاری اجتماعی، زندگی خانوادگی و روابط با همسالان می گردد. کودکان دچار اختلالات اضطرابی اغلب از علائم جسمانی شکایت دارند و نسبت به تغیرات بدنشان بسیار حساسند. آن ها اغلب حساس تر از همسالانشان بوده و به راحتی اشکشان سرازیر می شود که نشان دهنده نزول فاحش اعتماد به نفس آنها می باشد - شیخ محمدی، اصلی آزاد، عارفی، و فرهادی، . - 1391 در ادبیات آسیب شناسی روانی تحولی، اختلالات روانی کودکان به دو طبقه کلی - 1 مشکلات برونی شده، و - 2 مشکلات درونی شده تقسیم می شود.
مشکلات برونی شده مشکلاتی هستند که ویژگی بارز آن ها رفتارهایی است که روی محیط و افراد دیگر اثرگذار می باشند، مانند اختلال فزون کنشی/نارسایی توجه، اختلال سلوک و اختلال نافرمانی مقابله ای که امروزه این اختلالات، اختلالات رفتاری نامیده می شوند و در طرف مقابل مشکلات درونی شده به مشکلاتی اطلاق می شوند که ویژگی بارز آنها تجربه درونی ناراحتی است که مشکلات هیجانی از قبیل افسردگی و انواع اضطراب ها در این طبقه قرار می گیرند
درمان مشکلات هیجانی کودکان ریشه در دوران ارسطو دارد. ارسطو می خواست تاثیر بازی را در روان تماشاگر مورد جستجو قرار دهد و عقیده داشت که تماشای نمایش باعث آرامش تماشاگر و کاسته شدن از یار غم و اندوه و عقده های روانی او می شود و تئاتر1 پالاینده است و روح را تسکین می دهد البته تاریخچه تئاتر به دوران آدم و حوا بر می گردد. زمانی که آدم و حوا به فرمان خدا از بهشت رانده شدند، برای آن که روی زمین با هم ارتباط برقرار کنند، با حرکات دست و پا و صورت - میمیک - با هم حرف می زدند، بنابراین از همان آغاز، انسان ها با هنر بازیگری و تئاتر آشنایی داشتند
اجرای تئاتر در واقع چهار عضو از اعضای فعال انسانی یعنی عقل، هوش، چشم و گوش فرد را درگیر می کند، یعنی هرچه تئاتر پیش رود تماشاگر بیشتر به آن دقت می کند هنردرمانی به منزله روشی برای گشودن ناخودآگاه و بازسازی، بازآفرینی یا فرافکنی مسائل و مصائب درون بعد از دستاوردهای فروید2، یونگ3، آدلر4 و ... به صورتی مدون و مشخص درآمد - صدیقی، . - 1391 مورنو - 2000 - 5 نیز، که سابقه طولانی جهت درمان و اصلاح افراد دچار مشکل داشت، از تئاتر به عنوان یک شیوه درمانی توانست بطور موفقیت آمیزی استفاده نماید
بررسی ادبیات پژوهش نشان می دهد تا کنون تحقیقات اندکی در خصوص تاثیر تئاتر درمانی بر مولفه های روان شناختی صورت گرفته است.
