بخشی از مقاله
چکیده
مقصود از مطالعه حاضر بررسی تاثیر کانون توجه درونی-بیرونی بر عملکرد و یادگیری مهارت پرتابی بزرگسالان 20 ساله شهر همدان بود. نمونه آماری پژوهش حاضر شامل 36 بزرگسال بی تجربه در پرتاب دارت شهر همدان بود؛ که بصورت کاملا تصادفی در دو گروه تجربی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. گروه های تجربی سه جلسه 60 دقیقه ای به تمرین مهارت پرتاب دارت با تاکید بر آموزش کانون توجه درونی - تمرکز به روی دست - و بیرونی - تمرکز به روی هدف - در 5 بلوک 10 کوششی پرداختند، گروه کنترل نیز در طول این مدت بدون تاکید بر کانون توجه به پرتاب دارت می پرداخت. پس از پایان جلسات اکتساب با 24 ساعت تاخیر از هر سه گروه، آزمون یادداری بعمل آمد که شامل اجرای 2 بلوک 10 کوششی بود.
تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون تحلیل واریانس بین گروهی با اندازه گیری مکرر نشان داد، در مرحله اکتساب تفاوت معنی داری مابین گروه کانون توجه بیرونی و کنترل وجود دارد درحالیکه مابین گروه کانون توجه درونی و بیرونی و گروه کانون توجه درونی و کنترل این تفاوت مشاهده نگردید - 3 0.05 - ؛ از سوی دیگر در مرحله یادداری تفاوت معنی داری مابین گروه کانون توجه درونی و بیرونی با گروه کنترل مشاهده گردید ولی مابین گروه کانون توجه درونی با بیرونی این تفاوت مشاهده نگردید - . - 3 0.05 این یافته ها بیانگر این نکته می باشد که در رده سنی بزرگسالان آموزش کانون توجه بیرونی در مراحل یادگیری می تواند موجب یادگیری بهتر مهارتهای حرکتی گردد.
-1 مقدمه
ویلیام جیمز - 1890 - 1 توجه را تمرکز هوشیاری تعریف کرد و از دیدگاه او توجه یک فرایند شناختی است که بوسیله آن، فرد آگاهی خود را نسبت به محرکات کشف شده به وسیله ی حواس هدایت و حفظ می کند؛اگرچه توجه عموماً به عنوان یک منبع شناختی قطعی در ورزش در نظر گرفته می شود، ولی به اندازه اهمیتش مورد مطالعه قرار نگرفته است. منبع تحقیق در محیط های ورزشی نشان داده است که توجه در حین ورزش می تواند به شکل های مختلفی در آید، به ویژه افراد مختلف سبک های متفاوتی از توجه را در حال انجام ورزش و فعالیت جسمانی انتخاب می کنند.
این سبکها در رابطه با افرادی است که به محرک های درونی و بیرونی توجه می کنند. و یا به نوع ورزشی که فرد انجام می دهد مربوط می شود. توجه یک پدیده طولی است که در آن تمرکز روی یک موضوع و سپس روی موضوع دیگر معطوف خواهد شد. اگر مقدور باشد می توان توجه را در یک زمان روی دو موضوع متمرکز کرد. توجه گاهی بر محرک حسی خارجی - درک حرکات ظریف - و زمانی بر اعمال ذهنی داخلی - سعی برای به یاد آوردن یک تکنیک خاص - و گاهی برای اطلاعات حسی داخلی - حس حرکتی ناشی از عضلات و مفصل ها - متمرکز می شود.
جورج سیچ - 1984 - 2 در کتاب یادگیری و کنترل از دیدگاه روانشناسی عصبی دستورالعمل را یکی از روشهای جهت دادن به کانون توجه، معرفی می نماید که بر آن اساس دستورالعمل ها می تواند به دو صورت به یادگیرندگان ارائه شود.: دستورالعمل هایی که توجه را به خود حرکت هدایت می کند که کانون توجه درونی3 نام دارد، و دستورالعملهایی که توجه را به اثرات حرکت هدایت می کند که کانون توجه بیرونی4 نام دارد. تحقیقات اخیر پیشنهاد می کنند دستورالعملهای آموزشی که توجه یادگیرنده را به نتیجه حرکت معطوف می کنند - کانون بیرونی توجه - عملکرد و یادگیری را افزایش میدهند، اما دستورالعملهای آموزشی که توجه یادگیرنده را به خود حرکت معطوف می کنند - کانون توجه درونی - باعث تخریب عملکرد و یادگیری می شود.
وولف - 2008 - به بررسی تأثیر کانون توجه بیرونی و درونی روی تعادل اجرا کننده های ماهر - بند بازان - پرداخت، .شرکت کننده های این آزمون که از بند بازان سیرک بودند تکلیف تعادل را بوسیله ایستادن بر روی یک صفحه پلاستیکی که به 3 گروه،کانون توجه درونی - به حرکات پا توجه می کردند - ، کانون توجه بیرونی - به حرکات دیسک توجه می کردند - وگروه کنترل - هیچ گونه دستورالعملی دریافت نمی کردند - تقسیم شده بودند انجام دادند. با این که اختلاف زیادی بین گروه ها در تاب خوردن آنها وجود نداشت اما افرادی که درگروه کنترل قرار داشتند برای نگه داشتن تعادل خود بیشترتلاش می کردند. این تحقیق نشان داد که عملکرد افراد ماهر - بند بازان - زمانی بهتر است که دستورالعمل کانون توجه بیرونی دریافت می کردند.
شفیع نیا و همکاران - 1385 - به بررسی تاثیر توجه درونی و بیرونی بر اجرای تکلیف تعادل پویا و یادداری دانشجویان پسر دانشگاه شهید چمران اهواز پرداختند. در این پژوهش آزمودنیها بطور تصادفی در سه گروه توجه درونی که بروی پاها، توجه بیرونی که بروی یک علامت در نزدیکی پاها و توجه بیرونی که بروی چراغی بروی دستگاه تمرکز می کردند تقسیم شدند. نتایج نشان داد گروه توجه بیرونی که بروی چراغ تمرکز می کرد در اجرای پس آزمون و آزمون یادداری بهتر از دو گروه دیگر عمل نمود.
میکوگولاری - 2012 - 6 در پژوهشی به بررسی تاثیرات کانون توجه بیرونی و درونی بر یادگیری ضربه با سر بازی فوتبال پرداختند بدین منظور تعداد 64 آزمودنی را بصورت تصادفی در سه گروه کانون توجه بیرونی، کانون توجه درونی و گروه ترجیحی قرارد دادند و به آموزش مهارت ضربه با سر به مدت دو هفته پرداختند. نتایج آزمون یادداری نشان داد گروهی که در حین آموزش و تمرین کانون توجهی بیرونی داشتند از یادگیری بهتری به نسبت دو گروه دیگر برخوردار بودند. کارپنتر و همکاران - 2013 - 7 در پژوهشی به بررسی اثر کانون توجه بیرونی بر تکلیف هدف گیری پرداختند و نتیجه گرفتند که کانون توجه بیرونی در مقایسه با کانون توجه درونی به اکتساب، حفظ و یادداری بهتری منجر گردید.
تحقیقات پرکینز- سکاتو1 و همکاران - 2003 - ، مکث ول2 و همکاران - 2004 - ، بلیوک3 و همکاران 2004 - - ، پولتون4 و همکاران - 2006 - ، دوک 5 و همکاران همکاران - 2011 - ، کاکار 6 و همکاران - 2013 - نشان داده است که افراد ماهر از کانون توجه بیرونی سود می برند در حالی که افراد مبتدی از کانون توجه درونی سود می برند. آیا این موضوع در همه ردههای مختلف سنی نیز صادق است؟ جهت پاسخ به این پرسش، تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که اثر کانونی نمودن توجه در بزرگسالان به چه صورت می باشد. یعنی محقق بر آن است که اثردستورالعمل های آموزشی که توجه یادگیرنده را به حرکات بدنی اجرا کننده معطوف می کند - کانون درونی - و دستورالعمل های آموزشی که توجه فرد را از حرکات بدنی یادگیرنده دور کرده و به تأثیرات حرکات متوجه می کند - کانون بیرونی - را در بزرگسالان در مراحل اکتساب و یادداری مورد بررسی قرار دهد.
-2 روش پژوهش
-1-2 آزمودنی ها
نمونه تحقیق پژوهش حاضر 36 بزرگسال پسر - راست دست - شهر همدان با میانگین سنی20/84±0 /36 بودند که داوطلبانه در این پژوهش شرکت نموده و فاقد هر گونه تجربه در پرتاب دارت بودند. آزمودنیهای حاضر در این پژوهش بصورت تصادفی در دو گروه تجربی: کانون توجه بیرونی 12 - نفر - ، کانون توجه درونی 12 - نفر - و یک گروه کنترل 12 - نفر - قرار گرفتند و هیچ یک از آزمودنیها از اهداف تحقیق آگاهی نداشتند.
-2-2ابزار تحقیق و نوع تکلیف
تکلیف مورد استفاده در تحقیق حاضر شامل پرتاب دارت از فاصله 2/37 متر و ارتفاع 1/70 متر به سمت هدف بود.
-3 روش اجرا
آزمودنیها بعد از گروه بندی که بصورت کاملا تصادفی انجام گردید و آشنایی با نحوه پرتاب دارت، با توجه به اهداف هر گروه به تمرین مهارت پرتاب دارت در 15 بلوک 10 کوششی پرداختند. بطوریکه، در طول تمرین به گروه کانون توجه درونی آموزش داده شد تا در هنگام پرتاب دارت به انقباضات بازو و نحوه گرفتن دارت بوسیله انگشتان توجه نمایند در حالیکه به گروه کانون توجه بیرونی آموزش داده شد تا در هنگام پرتاب دارت به صفحه دارت و مرکز آن و همچنین مسیری که دارت بصورت قوسی طی می کند، توجه نمایند. پس از 24 ساعت آزمودنیها در آزمون یادداری که همانند پیش آزمون شامل پرتاب دارت در 2 بلوک 10 کوششی بود شرکت نمودند.
نمره گذاری بر اساس میانگین خطای مطلق امتیازات آزمودنیها جمع آوری و محاسبه گردید. بطوریکه، مقدار امتیاز هر پرتاب را از عدد 10 کم کرده و مقدار خطای پرتاب بدست می آید، سپس از هر پرتاب قدر مطلق گرفته و میانگین خطای پرتاب هر روز محاسبه می شود، بعبارت دیگر ما از قدر مطلق میانگین خطای پرتاب دارت برای نتیجه گیری استفاده می نماییم.
-4 روش آماری
پیش از انجام آزمونهای آماری، آزمون شاپیرو - ویلک برای طبیعی بودن توزیع داده ها استفاده گردید که نتایج آزمون شاپیرو - ویلک نشان داد توزیع داده های بدست آمده از گروههای مورد مطالعه در این پژوهش طبیعی می باشند.
