بخشی از مقاله
چکیده:
توسعه صادرات کشاورزی به عنوان بخش محوری در بهبود عملکرد اقتصادی کشور جز با کشاورزی مکانیزه و پایدار تحقق نمییابد. مکانیزاسیون در گرو استفادهی کارا از دستاوردهای تحقیق و توسعه در مزارع است که با آموزش و ترویج میتواند در راستای پایداری رشد و توسعه صادرات کشاورزی نهادینه گردد. لذا بررسی اثرگذاری تحقیق و توسعه داخلی و آموزش و ترویج بخش کشاورزی بر صادرات این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار است.
از این رو پژوهش حاضر به بررسی تأثیر متغیرهای مذکور بر صادرات بخش کشاورزی ایران طی دوره 1350-1392 میپردازد. نتایج بدست آمده نشان میدهد افزایش و بهبود عملکرد آموزش و ترویج کشاورزی با ارتقاء آگاهی و دانش کشاورزان نسبت به جدیدترین فناوری حاصل از تحقیق و توسعه، انگیزهی کشاورزان را در استفاده از ابزارآلات و نهادههای تولیدی دارای نوآوری داخلی افزایش داده و منجر به افزایش عملکرد در هکتار و افزایش قدرت رقابتپذیری این بخش میگردد.
.1 مقدمه
نقش و اهمیت توسعه صادرات در فرایند توسعه اقتصادی امری کاملا پذیرفته شده است. توسعه صادرات تأمین کننده منابع ارزی برای توسعه اقتصادی است و میتواند نقش تعیین کنندهای در شکل گیری ساختارهای اقتصادی، تخصیص بهینه منابع، استفاده از صرفه ناشی از مقیاس تولید، دستیابی به تخصیص بینالمللی و... داشته باشد و صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی را در عرصه اقتصاد ایفا میکند، زیرا تقویت ظرفیت-های تولید و ایجاد ظرفیتهای جدید ضمن هموار کردن راه توسعه صادرات نقش دولت را به عنوان تضمین کننده سرمایهگذاریهای موجود و کاهش انحصار پررنگتر میکند.
صادرات همچنین امکان استفاده از بازارهای جهانی را برای رشد تولید داخلی مهیا کرده و بنگاههای تولیدی را قادر میسازد از محدودیتهای بازار داخلی رها شده و با توسعه صادرات بازارهای جهانی را هدف قرار داده و از صرفههای اقتصادی حاصل از مقیاس تولید بیشتر بهرهبرداری کنند
از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران کشوری دارای مزیت نسبی طبیعی، ازجمله اقلیمهای آب و هوایی متنوع، منابع ژنتیکی متنوع گیاهی، دامی و آبزیان و منابع پایه تولید مناسب - یک سوم از مساحت خاک ایران قابلیت کشاورزی دارد - است.
بنابراین دارا بودن مزیت نسبی طبیعی در کشاورزی ایران بسترهای لازم و اولیه، جهت توسعه صادرات کشاورزی را فراهم نموده است اما این شرط کافی نیست. علاوه بر مزیت نسبی طبیعی، دارا بودن مزیت نسبی اکتسابی اهمیت بسزایی دارد و این اصل جز با بسط نوآوری تحقق نمییابد. نوآوری حاصل تحقیق و توسعه داخلی و جذب سرریز تحقیق و توسعه شرکای تجاری است، بیش از %96 از فعالیتهای تحقیق و توسعه جهان در کشورهای توسعه یافته صورت میگیرد و بیش از %90 از فعالیتهای تحقیق و توسعه انجام شده است
