بخشی از مقاله
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی اثر افزودن سطوح مختلف تخم شنبلیله بر تولید گاز حاصل از یونجه در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تخم شنبلیله در سطوح مختلف صفر، 5، 10، 15 و 20 درصد بر حسب ماده خشک به یونجه اضافه شد. میزان ماده آلی، پروتیین خام، چربی خام و الیاف نا محلول در شوینده خنثی تخم شنبلیله به ترتیب 97/5 ، 31/37، 6/67 و 25/67درصد بود . کل ترکیبات فنلی قابل استخراج یونجه و تخم شنبلیله به ترتیب 5/9 و 10 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود.
در حالی که کل تانن موجود در این گیاهان به ترتیب 0/4 و 3/8 گرم در کیلوگرم ماده خشک ؛ از طرفی میزان ساپونین به ترتیب 10/4 و 27/3 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. میزان کل گاز تولیدی در شرایط آزمایشگاهی با افزودن سطوح 10 و 15 درصد تخم شنبلیله در مقایسه با کنترل کاهش - p< 0/05 - یافت.
همچنین، میانگین ماده بالقوه قابل هضم - b - با افزودن سطح 5 درصد تخم شنبلیله به یونجه افزایش - p< 0/05 - یافت. نرخ تولید گاز - c - با اضافه کردن سطوح مختلف تخم شنبلیله به یونجه تحت تاثیر قرار نگرفت و فاز تأخیر - lag - با افزودن سطح 5 درصد تخم شنبلیله در مقایسه با کنترل کاهش یافت . - p< 0/05 - میزان تجزیهپذیری موثر ماده خشک یونجه در نرخ عبور 8 درصد در ساعت با اضافه کردن تخم شنبلیله تحت تاثیر قرار گرفت .
نتایج این تحقیق نشان می دهد که تخم شنبلیله به دلیل محتوای متابولیت های ثانویه، در سطوح پایین پتانسیل کاهش تولید گاز یونجه در شرایط آزمایشگاهی را دارد.
مقدمه
یکی از محصولات نهایی تخمیر میکروبی در شکمبه، گازها یی نظیر دی اکسید کربن، هیدروژن و متان می باشد بطوریکه بخش عمده این گازها را متان تشکیل می دهد. دفع متان از شکمبه نشانگر اتلاف تا حد 15 درصد کل انرژی قابل هضم ، بسته به نوع جیره می باشد
یکی از راههای افزایش راندمان مصرف خوراک و تولید حیوان، کاهش میزان گاز تولیدی در شکمبه می باشد. در دهه های گذشته ، تعدادی از افزودنی ها مانند یونوفرها و پروبیوتیکها در تغذیه نشخوارکنندگان معرفی شدند که بطور عمده مصرف خوراک را بهبود بخشیده و سرانجام تولید حیوان را افزایش می دادند
در سالهای اخیر این عمل با کاهش پذیرش عموم در بسیاری از کشورهای اروپایی، با توجه به سلامت و کیفیت شیر و گوشت تولیدی، رو به رو شده است. بویژه، استفاده روزمره ازآنتی بیوتیکها برای تغذیه حیوانات اهلی توسط سازمان های مصرف کننده مورد انتقاد قرار گرفته و در اتحادیه اروپا منع شده است
مطالعات اخیر نشان داده است که گیاهان محتوی متابولیتهای ثانویه می توانند به طور مطلوبی برای بهبود تخمیر شکمبه و افزایش راندمان مصرف خوراک، استفاده شوند. متابولیتهای ثانویه گیاه در غلظتهای پایین، پتانسیل تغییر مطلوب تخمیر شکمبه را دارند.
اطلاعات معتبر کمی در ارتباط با پتانسیل گیاهان محتوی متابولیتهای ثانویه برای دستکاری تخمیر شکمبه و افزایش راندمان مصرف مواد مغذی در نشخوارکنندگان موجود می باشد. به منظور بهره برداری کامل از خصوصیات زیست فعال متابولیت های ثانویه گیاه بر عملکرد دام ، روشهای عملی باید شناسایی گردند . بنابراین، در تحقیق حاضر سعی شده است اثرات افزودن تخم شنبلیله محتوی متابولیت های ثانویه بر روی تولید گاز در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گیرد.
مواد و روش ها
تعیین ترکیب شیمیایی مواد آزمایشی بر اساس روش - 2000 - AOAC و الیاف نامحلول در شوینده خنثی - NDF - طبق روش ون سست و همکاران - 1991 - انجام شد. محتوی ترکیبات فنولی مواد آزمایشی توسط روش فولین و شیکالتو فنول - جالکونن- تیتو ، - 1985 و با استفاده از اسید تانیک به عنوان استاندارد اندازه گیری شد. میزان ساپونین - استروئیدی - مواد آزمایشی با استفاده از روش کالریمتریک باکو و همکاران - 1977 - اندازه گیری شد.
ساپونین های خالص تهیه شده از کیولاجا به عنوان استاندارد مورد استفاده قرار گرفتند.اندازه گیری میزان گاز تولیدی بر مبنای روش تئودور و همکاران - - 1994 صورت پذیرفت.از نرم افزار GraphPad, Prism - Ver. 3.02 - برای آنالیز داده ها ی حاصل از تولید گاز در شرایط آزمایشگاهی و محاسبه کینتیک تولید گاز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی در قالب آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملاّ تصادفی و 5 تکرار برای هر تیمار مورد مطالعه قرار گرفتند.
تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن صورت گرفت. برای برآورد پارامترهای کینتیک تجزیه پذیری شکمبه از معادله ارسکو و مک دونالد - 1979 - در قالب برنامه NEWAY با استفاده از رابطه b× - 1-exp-ct - y= استفاده شد.
نتایج و بحث نتایج حاصل از ترکیب شیمیایی و برخی متابولیت های ثانویه یونجه وتخم شنبلیله بترتیب در جداول 1و2 نشان داده شده است.
میزان گاز تولید شده وشاخص های میزان ماده بالقوه قابل هضم - - b، نرخ تولید گاز - c - و فاز تاخیر - - lag در جدول 3 آمده است. میزان گاز تولید شده توسط تخم شنبلیله، 121/54 کیلوپاسکال و برای یونجه 113/12 بود . - p< 0/05 - افزودن سطوح 10 و15 درصد تخم شنبلیله سبب کاهش - p< 0/05 - گاز تولید شده گردید - به ترتیب 104/38 و. - 108/56 میزان ماده بالقوه قابل تخمیر - - b با جایگزینی یونجه توسط تخم شنبلیله در سطوح مختلف تغییر کرد. به نحوی که در سطوح 5 و 20 درصد افزایش - - p< 0/05، و در سطح 10 درصد تخم شنبلیله کاهش - - p< 0/05 یافت. نرخ تولید گاز - c - برا ی یونجه و سطوح مختلف تخم شنبلیله به همراه یونجه بین 0/038 و 0/043 درصد در ساعت متغییر بود و تفاوت آماری معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد . - p< 0/05 - با افزودن سطح 5 درصد تخم شنبلیله به یونجه فاز تاخیر کاهش یافت
میانگین درصد تجزیه پذیری موثر ماده خشک در نرخ عبورهای مختلف در شرایط آزمایشگاهی برای یونجه و یونجه همراه با سطوح مختلف تخم شنبلیله در جدول 4 ارائه شده است. روند تغییرات در تجزیه پذیری مؤثر ماده خشک به سبب جایگزینی یونجه با تخم شنبلیله یک روند ثابت و یکنواختی نبود.
کاهش کل گاز تولیدی در برخی سطوح تخم شنبلیله بواسطه متابولیت های ثانویه موجود در آنها بوده که بسته به نوع ، منبع وسطح استفاده شده متفاوت می باشد. بطوری که کاهش کل گاز تولید شده در اثر ساپونین های استروئیدی - موجود در تخم شنبلیله - ممکن است بواسطه اثر ممانعتی علیه پروتوزوآی مژکدار و باکتری های سلولایتیک تولید کننده گاز هیدروژن و اثرممانعتی علیه فعالیت باکتری های تولید کننده متان باشد. تحقیقات نشان می دهدکه 9-25 درصد تولید متان شکمبه ای بواسطه حضور پروتوزوآی مژکدار است
.همچنین، پروتوزوآی مژکدار فراهم کننده هیدروژن به عنوان سوبسترای اولیه برای تولید متان است می باشد
