بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حا ضر با هدف برر سی تاثیر تدریس فعالیت محور با بهره مندی از تکنولوژی در آموزش مبحث هند سه و ا ستدلال پایه نهم صورت گرفته است. در این پژوهش از طرح تجربی پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است.
جامعه آماری مورد مطالعه کلیه دانش آموزان دختر پایه نهم شهرستان عسلویه است. 60 دانش آموز پس از اجرای آزمون تشخیصی - آزمون معلم ساخته - به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به طور تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل به طور برابر قرار گرفتند.
مبحث هند سه و ا ستدلال کتاب نهم در طول 8 جل سه، هفته ای دو بار برای گروه ها تدریس شد. مداخله آزمای شی شامل دو روش تدریس تلفیق تکنولوژی با سایر روش های تدریس - گروه آزمای شی - A ، تدریس با ا ستفاده از تکنولوژی و نرم افزارهای آموز شی به تنهایی - گروه آزمای شی - B ا ست و گروه کنترل بدون بهره گیری از تکنولوژی و به روش سنتی تدریس شده ا ست.
نتایج ا ستفاده از تحلیل واریانس نشان داد بین نمرات گروه A با گروه B و گروه کنترل تفاوت معنا داری وجود دارد. با توجه به نتایج پژوهش روش تدریس تلفیقی با بهره گیری از تکنولوژی ها و نرم افزارهای جدید بیش از دو روش دیگر یادگیری مبحث هندسه و استدلال را افزایش می دهد.
-1 مقدمه و اهمیت تحقیق
در عصر حاضر برای بقا و پیشرفت باید جریان نوجویی و نوآوری را در آموزش و پرورش به عنوان رکن اساسی تعلیم و تربیت در جامعه تداوم بخشید تا از رکود و ناکارایی آن جلوگیری شود. دانش آموزان امروزی را نمی توان با شیوه های قدیمی تدریس به صورت منفعل در کلاس نشاند و برای آنان مفاهیم ریاضی را تدریس کرد. کتاب درسی در جهت شناخت و درک مفاهیم جدید ریاضی برای دانش آموزان به صورت مستقل امکان پذیر نیست زیرا درجه دشواری بعضی از مفاهیم، انتزاعی بودن برخی واژه های علمی و گویا نبودن بعضی از تصاویر نیازمند بهره گیری از تکنولوژی جهت غنی سازی مطالب آموزشی می باشد.
تلفیق روش های تدریس با فناوری می تواند به پیشبرد کیفیت آموزش کمک کند که این کار از طریق افزایش انگیزه فراگیران جهت یادگیری با استفاده از نرم افزارهای چند رسانه ای که متن، صدا و تصاویر متحرک را ادغام می کنند صورت می پذیرد. استفاده از فناوری می تواند مضمونی معتبر ایجاد کند و با دخالت دادن دانش آموز در فرایند آموزش، موجب تسهیل یادگیری او شود.
پژوهشی توسط هاریسون و همکاران - 2002 - جهت تاثیر کاربرد فن آوری در آموزش انجام و معلوم شد که فن آوری اطلاعات و ارتباطات آموزش را عمیق تر و اثربخش تر کرده و سبب بروز خلاقیت می گردد.
ولی نژاد و همکاران - - 2009 اهمیت تجسم در آموزش ریاضیات را مورد تاکید قرار داده اند. آنها با بیان اینکه یک تصویر ارزشمندتر از هزار کلمه است، نقش آموزش مبتنی بر تجسم را در آموزش دقیق و سریع و صریح مفاهیم مورد نظر بر می شمارند.
در پژوهشی که توسط یانگ جی به نقل از شریفی - - 1385 در ارتباط با تاثیر فناوری بر چگونگی یادگیری انجام شد، مشخص گردید که فن آوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل ایجاد تمرکز در فراگیر، یادگیری را افزایش می دهد. هدف اصلی فعالیت ها در کتب درسی جدید کشف مفهوم جدید توسط خود دانش آموزان است.
هنگامی که دانش آموزان مشغول حل فعالیت هستند با پاسخ به سؤالات هدایت شده باید با استفاده از دانسته های قدیم خود دانش جدید را تولید کرده و در حقیقت مفهوم جدید را به مفاهیم موجود در ذهن خود پیوند بزنند و نکته ی مهم برای درگیر کردن و غرق کردن دانش آموز در علم ریاضی درکلاس درس و نشان دادن مساله کاربردی و حل آن، به کمک تکنولوژی های جدید کارگاهی وروش های جدید حل مساله است. شورای ملی معلمان ریاضی در استانداردهای برنامه درسی - - 1991 نیز اینگونه بر تکنولوژی تاکید دارند که:
- بعضی از مباحث ریاضی مهمتر میشوند زیرا تکنولوژی به آنها نیاز دارد.
- بعضی از مباحث ریاضی کم اهمیت تر میشوند چون تکنولوژی جایگزین آن میشود.
- بعضی از مباحث ریاضی ممکن میشوند زیرا تکنولوژی آن را میسر میسازد.
در پژوهشی با عنوان نقش فناوری و بسته های آموزشی در آموزش مبحث هندسه که توسط فلاح - 1394 - انجام شد، نتایج پژوهش نشان داد که بین استفاده از نرم افزارهای آموزشی و یادگیری مبحث هندسه و استدلال رابطه معناداری وجود دارد.
نتایج این پژوهش پایداری اثر استفاده از نرم افزار آموزشی math pro در تقویت حل مبحث هندسه و استدلال دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی را نشان داده است. استفاده از تکنولوژی در تدریس موجب می شود حواس بیشتری از دانش آموزان به کار بیفتد و یادگیری بهتر صورت گیرد. دانش آموزان بیشتر به سمت برنامه هایی جذب می شوند که توانایی مشارکت فعال را به آنها می دهد.
بسیاری از برنامه های رایانه ای ریاضیات که به صورت بازی هستند علاوه بر سرگرم کننده بودن، دانش آموز را تشویق به یادگیری در حین لذت بردن از تجربه می کنند. چون این بازی ها ارائه کننده مسائلی هستند که نیاز به پاسخ دانش آموز دارد که معمولا اگر این پاسخ صحیح باشد، دانش آموز پاداش می گیرد و اگر نادرست پاسخ دهد رایانه راه درست حل مسئله را ارائه می دهد. ثابت شده است که آموزش به کمک رایانه راهی مؤثر برای آموزش ریاضی است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات حس بینایی و شنوایی را درگیر و ابزاری جهت تفکر و عمل ارائه می کند بنابراین به کار گیری آن در آموزش ریاضی کلید حل مشکلات یادگیری است و موجب می گردد تا دانش آموزان در جریان آموزش برانگیخته شوند، چرا که در جریان یادگیری نقشی بر عهده ی آنها گذاشته می شود و یادگیری را برای آنها جذاب و انگیزه ی فعالیت را در آنها بیدار می کند. بر این اساس در این پژوهش سعی بر این است تاثیر تدریس فعالیت محور با بهره مندی از تکنولوژی ها و نرم افزارهای جدید آموزشی بر یادگیری مبحث هندسه و استدلال پایه نهم مورد بررسی قرار گیرد.
-2روش پژوهش و جمع آوری داده ها
در این پژوهش از طرح سه گروهی با پیش آزمون و پس آزمون و یک گروه کنترل استفاده شده است. جامعه ی مطالعه حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه نهم شهرستان عسلویه است. به کمک نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و پس از اجرای آزمون تشخیصی - آزمون معلم ساخته - تعداد 60 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش فرضیه زیر مورد آزمون قرار گرفت:
تدریس به روش تلفیق روشهای تدریس با بهره گیری از تکنولوژی در آموزش موجب تسهیل یادگیری مبحث هندسه و استدلال در دانش آموزان می شود.
در پژوهش حاضر آزمون محقق ساخته است. این آزمون از مبحث هندسه و استدلال ریاضی پایه نهم طراحی شده که ابعاد پنج گانه یادگیری را اندازه گیری می کند. پرسش های آزمون با راهنمایی و تایید 10 نفر از دبیران ریاضی پایه نهم طراحی شده است.
برای تعیین روایی از روایی محتوایی و نظر اساتید معتبر استفاده شده است. در گروه آزمایش A در کنار سایر روش های تدریس از تکنولوژی هایی مانند پاورپوینت فعالیت محور و همچنین استفاده از نرم افزار جئوجبرا و نرم افزار آموزشی math pro که نوعی نرم افزار تعاملی پویا است و همچنین تهیه آزمون الکترونیکی مبحث هندسه و استدلال در قالب بازی با کمک نرم افزار فلش پلیر بهره گرفته شد. در گروه آزمایشی B تدریس تنها با استفاده از نرم افزار آموزشی از قبل ساخته شده ی این مبحث استفاده شد و در کنار آن از سایر روش های تدربس استفاده نشد و به گروه کنترل به شیوه سنتی و معلم محوری تدریس شد.
2-1 یافته های پژوهش
جدول شماره .1 شاخص توصیفی میزان یادگیری پیش آزمون سه گروه
جدول شماره .2 تحلیل واریانس پیش آزمون به روش های تدریس تلفیق تکنولوژی با روش های دیگر، تکنولوژی صرف و سنتی
2-2 آزمون فرضیه های پژوهش
بین میزان یادگیری سه روش سنتی، استفاده ی مطلق از نرم افزارها و تکنواوژی های جدید در تدریس و تلفیق تکنولوژی با سایر روش های تدریس تفاوت معناداری وجود دارد.
بر اساس نتایج پژوهش همانگونه که در جدول 2 نشان داده شده است بین نمرات پیشرفت تحصیلی گروه های آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد. برای آزمون تعمیم پذیری این فرضیه از تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه در جدول 2 نشان می دهد که تفاوت بین گروه های آزمایش و کنترل معنی دار بود و تعمیم پذیر به جامعه است.
