بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، مقایسه ی تأثیر روش تدر یس ساخت گرایی با سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه ی هشتم در درس هندسه است. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون در گروه آزمایش و کنترل می باشد. آزمودنی های پژوهش، ١٢٠ دانش آموز دختر پایه ی هشتم ناحیه ی ٢ یزد که در دو مدرسه ی عادی و نمونه مشغول به تحصیل می باشند. در گروه آزمایش تدر یس موضوع تقارن با روش ساختگرایی ۵Eارائه شد و به طور هم زمان گروه کنترل، با روش تدر یس متداول - سنتی - آموزش دیدند. برای بررسی تفاوت های دو گروه و مقایسه ی نمرات هر گروه، قبل و بعد از مداخله، از آزمون آماری t استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش، که با روش تدر یس مبتنی بر ساخت گرایی ۵E آموزش دیدند، از گروه کنترل که با روش تدر یس متداول - سنتی - آموزش دیده اند، بالاتر است.
واژه های کلیدی: روش تدر یس ساختگرایی، روش تدر یس سنتی، پیشرفت تحصیلی، هندسه
١ مقدمه
یکی از اساسی ترین مسائل در تعلیم و تربیت، توجه به شیوه های تدر یس است. ا گر محتوای آموزشی با مناسب ترین و کارآمدترین روش ها تدر یس نشود، کارآمد نخواهد بود. به نظر می رود، چگونگی تدر یس از محتوای آن اهمیت بالاتری دارد.چرا که متون آموزشی همه جا یافت می شود. اما راهبردها و شیوه های تدر یس خوب می تواند تضمین کننده ی یادگیری باشد]٣.[ به طور کلی آموزش هندسه به شیوه ی معلم محور، رویه مدار و تجویزی است. این روش ها رشد خلاقیت، تجسم و ادراک را محدود می کند ]۵.[ همچنین شونفیلد]۶[این عقیده را تأیید می کند که دانش آموزان نمی توانند در کلاس های سنتی خلاقیت کافی داشته باشند، و محدودیت روش های سنتی تدر یس در ر یاضیات را مرتبط به آموزش معلم محور و ارائه اطلاعات آماده به دانش آموزان دانسته است. روش های سنتی تدر یس هیچ گونه فرصتی به دانش آموزان به غیر از تکیه دادن به صندلی و گوش دادن نمی دهد.در حالی که باید به دانش آموزان فرصتی برای درگیر شدن در فرایند آموزش به منظور یادگیری معنادار بدهند. از آن جا که دنیایی که ما در آن زندگی می کنیم، واقعی و ملموس می باشد، بدین جهت لازم است تفکر هندسی مورد نیاز برای فهم پدیده ها و چگونگی توسعه آن ها مطالعه و بررسی شود، زیرا محققان در یافتند که تفکر هندسی به فهم پدیده ها و مسائل و موضوعات روزمره جامعه انسانی و حل آن ها کمک می کند]٢.[روش های تدر یس فعال می تواند در بالا بردن انگیزه ی یادگیری تأثیر به سزایی داشته باشد . در زمینه ایجاد انگیزه به دلیل تأثیر زیادی که در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد ، باید زمان و توجه بیشتری در نظر گرفته شود ، زیرا دانش آموزان بدون انگیزه ی لازم بهره هایی از آموزش نخواهند برد .دانش آموزان با انگیزه خواندن و نوشتن و یادگیری وارد مدرسه می شوند ولی شرایط موجود در مدرسه و کلاس و خانواده این انگیزه را تحت تأثیر قرار داده و در ا کثر موارد سیر نزولی طی می کند - بروان ١٩٩٨ - . پژوهش حاضر بدنبال این است که مقایسه ای بین آموزش درس هندسه بر اساس نظریه ساخت گرایی با آموزش این درس به روش سنتی انجام دهد و میزان اثر بخشی هر دو روش را بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در این درس مورد بررسی قرار دهد.
الگوی تدریس ساخت گرایی ۵E :در تدر یس ساختن گرا با کنترل و نظارت بر فرایند،یادگیری به فراگیران سپرده می شود - حسینی،١٣٨٨ - .الگوی تدر یس ساخت گرایی ۵E از پویا ترین و کارآمدترین الگوهای تدر یس است که در بسیاری از کلاسهای دنیا با موفقیت در حال اجرا است - حریر فروش،صادقی،۵١٣٨ - .
گام اول- در گیر کردن: این مرحله برای جلب توجه کلاس به موضوع مورد آموزش و ایجاد هیجان و انگیزه در فراگیران طراحی شده است - گیج و برلاینر، ۴١٩٨ - .
گام دوم- جستجو و کاوش: منظور، پیدا کردن راههایی برای دانش سازی توسط دانش آموزان می باشد در این قسمت دانش آموزان با کمک گرفتن از همه حواس خود به دانش سازی می پردازند. دانش سازی در طول جریان کاوش و جستجو اتفاق می افتد. کاوشگری از طریق همیاری بیشترین سودمندی را در بر دارد. - محرم آقازاده،۴١٣٨ - .
گام سوم- توصیف: در این مرحله معلمان با دانش آموزان به تعامل می پردازند تا دیدگاههایی را که عرضه می شوند در یابند. معلمان برای برقراری تعاملی اثر گذار باید به طرح سوالهای مربوط و متناسب با مرحله نخست بپردازند.. به دیگر سخن، فراگیران را در یافته های خود سهیم کنند. - محرم آقازاده،۴١٣٨ - .
گام چهارم- تعمیم و گسترش: در این مرحله معلم یادگیرندگان را یاری می کند تا یافته ی جدید خود را تعمیم و گسترش دهند، به بیان دیگر، بهبود و توسعه ی اطلاعات و مهارتهای شخصی دانش آموزان و گسترش آنها برای سایر فراگیرندگان - محمد پناه،١٣٩١ - .
گام پنجم- ارزشیابی: معلم باید یافته های روشی و مهارتهای ا کتسابی و کیفی سازی دانش آموزان را بیازماید تا از تغییرات به وجود آمده در تفکر و میزان تسلط بر مهارتها آ گاهی یابد و بازخوردی هم به فراگیران عرضه کند - محرم آقازاده،۴١٣٨ - .
فرضیه ها:
بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدرسه ی نمونه که در درس هندسه از روش ساختگرایی بهره می برند با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدرسه ی نمونه در همان درس که از روش سنتی بهره می برند تفاوت معنی داری وجود دارد.
بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدرسه ی عادی که در درس هندسه از روش ساختگرایی بهره می برند با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدرسه ی عادی در همان درس که از روش سنتی بهره می برند تفاوت معنی داری وجود دارد.
روش تحقیق: پژوهش حاضر با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش می باشد. جامعه ی آماری، این پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه هشتم در ناحیه ی٢ یزد در سال تحصیلی۴١٣٩-١٣٩٣ می باشد، که در دبیرستانهای دوره اول مشغول به تحصیل می باشند. برای انتخاب نمونه ی تحقیق، دو مدرسه ی عادی و نمونه از بین دبیرستانهای دوره اول دخترانه ی ناحیه ی٢ آموزش و پرورش یزد انتخاب شدند دو کلاس در هر مدرسه هر کدام به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل انتخاب شدند. که هر کلاس در هر مدرسه شامل ٣٠ دانش آموز بودند، در نتیجه تعداد اعضای نمونه ی این تحقیق، ١٢٠ نفر بود . روش نمونه گیری این تحقیق ، نمونه گیری دردسترس می باشد. در این تحقیق سوالات توسط معلم، ساخته شده است که پس از بررسی این سوالات توسط معلمان با تجربه، از آن به صورت پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردید. که با توجه به بارم، سوالات تصحیح و نمره گذاری گردید. مراحل اجرای تحقیق: پس از انتخاب نمونه و انتخاب موضوع تقارن از درس هندسه ی ر یاضی پایه هشتم از دروسی که مربوط به موضوع و پایه یادگیری بودند و همچنین از دروسی که تدر یس نشده بود پیش آزمونی که شامل سوالات چند گزینه ای، صحیح- غلط، کامل کردنی و تشریحی بود، از دو گروه آزمایشی و گواه به عمل آمد. یکی از عناصر مهم تدر یس ساخت گرا، گروه بندی دانش آموزان است. که در این پژوهش، از شیوه گروه بندی ناهمگن استفاده شده است. در گروه آزمایشی تدر یس تقارن به روش ساخت گرایی E۵ انجام شد، که مراحل آن توضیح داده شد.
نمونه ی تدریس:
در جلسه ی اول، برای ایجاد انگیزه و شور و شوق در دانش آموزان عکسهایی از تقارن در طبیعت و کاربرد آن نشان داده شد.وسایل لازم در این جلسه چند ضلعی های منتظم کاغذی از سه ضلعی تا نه ضلعی می باشد.دانش آموزان در سالهای قبل با مفاهیم تقارن محوری، محور تقارن شکل آشنا شده بودند،از آنها خواستم به صورت گروهی سوال زیر بررسی و جدول را کامل کنند. *تعداد محور های تقارن هر یک از چند ضلعی های منتظم را پیدا کنید و جدول را کامل کنید.
چند ضلعی منتطم تعداد خطهای تقارن طریقه رسم سه ضلعی چهار ضلعی پنج ضلعی شش ضلعی هفت ضلعی هشت ضلعی نه ضلعی
نتایج بدست آمده:
١-تعداد محورهای تقارن n ضلعی منتظم، n تا می باشد.
٢-در n ضلعی های منتظم که تعداد اضلاع آنها زوج است، محورهای تقارن از ضلع به ضلع مقابل و از رأس به رأس مقابل رسم می شوند.
٣-در n ضلعی های منتطم که تعداد اضلاع آنها فرد است، محورهای تقارن از رأس به ضلع مقابل رسم می شوند.
در جلسه ی دوم،وسایل لازم کاغذ شطرنجی، کاغذ پوستی، چند ضلعی های منتظم محاط شده در دایره را روی مقوا رسم کرده و چند ضلعی های منتظم طلقی همنهشت با آنها را توسط دکمه قابلمه ای به مرکز دایره وصل می کنیم،می باشد.دانش آموزان با مفاهیم دوران و تقارن مرکزی آشنا هستند،ابتدا از گروه ها خواستم قرینه ی شکل هایی که روی کاغذ شطرنجی رسم شده بود نسبت به نقطه ی دلخواه بدست آورده و سپس آنها را نسبت به آن نقطه ی دلخواه ،۵۴و ٩٠و۵١٣و١٨٠ درجه با کمک کاغذ پوستی دوران دهند.گروهها بعد از انجام کار به این نتایج رسیدند:
١- به طور کلی دوران ١٨٠ درجه ی شکل ها حول نقطه ی مفروض، بر قرینه ی آنها نسبت به آن نقطه مفروض منطبق می شوند.
٢- ر وش دیگر برای به دست آوردن قرینه ی شکل نسبت به نقطه، آن را می توان حول نقطه، دوران ١٨٠ درجه داد. مخصوصاً شکل هایی که منحنی هستند، این روش خیلی بهتر است.
سپس چند شکل به آنها دادم از آنها خواستم بررسی کنند نقطه ی مشخص شده ی درون هر شکل مرکز تقارن شکل می باشد.بعد از انجام فعالیت به این نتایج رسیدند:
١- مرکز تقارن یک شکل نقطه ای است درون شکل که ا گر شکل را حول آن ١٨٠ درجه دوران دهیم بر خودش منطبق می شود.
٢- مرکز تقارن یک شکل نقطه ای است درون شکل که قرینه هر نقطه روی شکل نسبت به آن روی خود شکل قرار می
