بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر تفکر انتقادی و اشتراک گذاری دانش بر عملکرد حرفه ای - مطاله موردی: اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل - می باشد. از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی میباشد و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، روش تحقیق مورد نظر پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل که تعداد آنها برابر 300 نفر می باشد.
برای تعیین حجم نمونه کارکنان از جدول مورگان استفاده شد و تعداد نمونه آماری برابر 169 نفر بدست آمد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظورگردآوری داده های موردنیاز، ازپرسشنامه های عملکرد حرفه ای پاترسون - 1998 - ، تفکر انتقادی ریکتس - 2003 - و پرسشنامه اشتراک گذاری دانش یونگ چی - 2006 - استفاده شد.
برای تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و برای تحلیل فرضیات از ضریب رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق حاکی از این است که تفکر انتقادی و اشتراک گذاری دانش بر عملکرد حرفه ای کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل تاثیر مثبت معنی داری دارد.
.1 مقدمه
منابع انسانی از ارزشمندترین سرمایه های هر سازمان است. زیرا سایر عوامل مانند تکنونولوژی ، سرمایه و ... وابسته به نیروی انسانی است. علیرغم پیشرفتهای فنی وتکنیکی جدید هنوز هیچ عاملی نتوانسته جایگزین نیروی انسانی گردد و انسان به عنوان یک عامل کلیدی در سازمان مطرح است و مدیریت سازمان با توجه به این تکنه باید بکوشد تا این سرمایه را به درستی شناخته و توان و استعدادهای نهفته او را پرورش داده و به نحو موثری آن را در پیشبرد هدفهای سازمان بسیج کند
عملکرد حرفه ای در حوزه مدیریت ، عامل مهمی در توسعه و پیشبرد اهداف سازمانی می باشد و شناختی است که چگونگی تحقق اهداف یک سازمان یا موسسه را اندازه گیری می نماید. عملکرد حرفه ای عبارت است از دستیابی یا فراتر رفتن از اهداف سازمانی و اجتماعی و انجام مسئولیتهایی که برعهده افراد گذاشته شده است
بطورکلی عوامل زیادی بر عملکرد حرفه ای تاثیر گذار هستند که تفکر انتقادی یکی از آنهاست. ویژگی منحصر به فرد انسان و وجه تمایزش از سایر موجودات، قدرت تفکر اوست. تفکر انواع مختلفی دارد که یکی از مهم ترین آن ها، تفکر انتقادی است. صاحب نظران حوزه های روان شناسی، فلسفه و هنر تعاریف گوناگونی از تفکر انتقادی ارایه داده اند . یکی از این تعار یف، توسط جان دیویی در کتاب » چگونه فکر کنیم ؟« آمده که بدین صورت بیان شده است: تفکر انتقادی، عملی است که در آن، موقعیت موجود، موجب تأیید یا تولید واقعیت های دیگر می شود، یا روشی است که در آن باورهای آینده براساس باورهای گذشته پایه گذاری می گردد
تفکر انتقادی یعنی شکاکیت بهنجار. افراد برخوردار از تفکر انتقادی دارای ویژگی های؛ پذیرندگی در برابر ایده های جدید، انعطاف پذیری، تمایل به تغییر، نوآوری، خلاقیت، تحلیلی بودن، جسارت، خستگی ناپذیری، اشتیاق، پرانرژی بودن، خطرپذیری، برخورداری از معرفت، کاردانی، مشاهده گری و تفکر هستند
تفکر انتقادی به عنوان یک فرآیند شناختی اساسی برای رشد و بهره مندی از دانش در نظر گرفته می شود و این نوع از تفکر برای حل مساله و تصمیم گیری در هر بافتی، خواه اجتماعی، بالینی، اخلاقی، مدیریتی و خواه سیاسی قابل کاربرد است
دیگر متغیر تاثیر گذار بر عملکرد حرفه ای، اشتراک گذاری دانش می باشد. اشتراک گذاری دانش یکی از گام های راهبردی فرآیند مدیریت دانش است. در واقع، سازمان ها به طور مشخص باید نوع مناسب دانش مربوط به فرآیندهای خود را تحت کنترل و مدیریت در آورند و دانش را منبعی مهم برای ایجاد و حفظ مزیت رقابتی در سازمان در نظر گرفته و به طور ویژه، اشتراک گذاری دانش حاصل برای بهبود عملکرد فرآیندهای سازمان دولتی در محیط رقابتی توجه کنند
اشتراک گذاری دانش عبارت است از فرهنگ تعاملات دانش محور که شامل تبادل دانش ضمنی و صریح، تجارب و مهارتهای کارکنان بین واحدهای سازمانی یا در کل سازمان می شود
اگر دانش شخصی سازی شده و به اشتراک گذارده نشود، کارکنان سازمان به صورت جداگانه در فرآیند یادگیری وارد شده و تمایلی به تسهیم دانش خود با دیگر اعضای پروژه نخواهند داشت
در واقع، اشتراک گذاری دانش می تواند به صورت همزمان بر توانمندی های فردی و شایستگی های سازمانی اثر گذارده و به تقویت توانمندی سرمایه های فکری سازمان در حوزه سرمایه های انسانی و سازمانی منجر شود
اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل به عنوان مرجع اصلی اخذ مالیات، تلاش دارد تا عملکرد کارکنان و بهره وری آنان را به بالاترین حد ممکن برساند و در این راه انجام اقداماتی لازم است تا از یکسو تفکرات کارکنان نسبت به سازمانی کمی با چاشنی انتقاد همراه باشد و در وهله دوم کارکنان دانش خود را با همکاران خود به اشتراک گذارند.
با توجه به مطالب ذکر شده هدف اصلی تحقیق حاضر پاسخگویی به این پرسش است که تفکر انتقادی و اشتراک گذاری دانش چه تاثیری بر عملکرد حرفه ای کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل دارد؟
-2روش شناسی
از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش ، توصیفی و همبستگی میباشد و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق مورد نظر پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل که تعداد آنها برابر 300 نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه کارکنان از جدول مورگان استفاده شد و تعداد نمونه آماری برابر 169 نفر بدست آمد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.دلیل استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، همگن بودن جامعه آماری است.
-1-2ابزار گردآوری اطلاعات
به منظورگردآوری داده های موردنیاز از پرسشنامه عملکرد حرفه ای پاترسون - 1998 - ، پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس - 2003 - و پرسشنامه اشتراک گذاری دانش یونگ چی - 2006 - استفاده شده است.
-2-2روایی و پایایی پرسشنامه
جهت سنجش روایی پرسشنامه از اعتبار محتوایی استفاده شده است، به این نحو که پرسشنامهها در اختیار اساتید قرار گرفته و نظرات آنها در مورد اینکه آیا پرسشنامهها ابزار خوبی برای سنجش متغیرها هستند خواسته شد که مورد تایید ایشان بود. برای سنجش ضریب پایایی پرسشنامهها نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.
جدول : - 1 - جدول ضریب پایایی سوالات مربوط به هر متغیر
-3-2روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
پژوهش حاضر پس از تکمیل پرسشنامه، داده های گردآوری شده، بر اساس مقیاسهای اندازه گیری متغیرها کدگذاری شده وبا نرم افزار SPSS پردازش و تجزیه و تحلیل شد.ابتدا بااستفاده ازآزمون کولموگروف - اسمیرنوف نرمال بودن توزیع داده تست شد. با توجه به نرمال بودن برای تحلیل فرضیات از ضریب رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.
-3 یافته ها
طبق نتایج تحقیق 62/7 درصد پاسخگویان مرد هستند و 37/3 درصد نیز زن هستند.در مورد توزیع سنی باید گفت که 11/8 درصد پاسخگویان با کمترین فراوانی 50 سال و بالاتر سن دارند و 38/5 درصد با بیشترین فراوانی 30 تا 40 سال هستند.همچنین 2/4 درصد پاسخگویان با کمترین فراوانی تحصیلات دکتری دارند و 52/1 درصد نیز با بیشترین فراوانی فوق لیسانس هستند.
بررسی تاثیر تفکر انتقادی بر عملکرد حرفه ای
جدول -2 خلاصه مدل رگرسیون تاثیر تفکر انتقادی بر عملکرد حرفه ای
طبق نتایج جدول - 2 - ضریب همبستگی بین تفکر انتقادی با عملکرد حرفه ای برابر 0/61 و ضریب تعیین برابر 0/38 است. چنانچه آماره دوربین- واتسون در بازه قابل قبول 1/5 تا 2/5 قرار گیرد عدم همبستگی بین خطاها پذیرفته میشود. با توجه به اینکه آماره دوربین واتسون برابر 2/35 است، بنابراین میتوان گفت که عدم همبستگی بین خطاها پذیرفته میشود.
جدول -3 نتایج ضریب رگرسیون چند متغیره تاثیر تفکر انتقادی بر عملکرد حرفه ای
طبق نتایج جدول - 3 - و با توجه به سطح معنی داری خطای آزمون می توان گفت که تفکر انتقادی بر عملکرد حرفه ای تاثیر دارد. همچنین ضریب بتا نشان می دهد که بالندگی 0/88، تعهد 0/22 و تفکر انتقادی 0/65 از تغییرات مربوط به عملکرد حرفه ای را پیش بینی می کند.
