مقاله تاثیر 8 هفته تمرینات ثباتی بر تعادل ایستا و پویای مردان سالمند فعال سالم

بخشی از مقاله

خلاصه

مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون بود که بدین منظور تعداد 38 مرد سالمند فعال که همگی از سلامت کافی بر خوردار بودند، جهت مطالعه بصورت تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی به 2 گروه تمرین ثباتی و گروه کنترل تقسیم شدند.تعادل ایستای آزمودنی ها با تست شارپند رومبرگ با - چشمان باز و بسته - و تعادل پویای آزمودنی ها با تست زمان بر خاستن وراه رفتن اندازه گیری شد. گروه تجربی تمرینات خود را به مدت 8 هفته و سه جلسه در هفته برگزار کردند، در حالی که گروه کنترل در هیچ گونه فعالیت ورزشی شرکت نکردند.

نتایج: نتایج بدست آمده در این تحقیق، موید نقش تمرینات ثباتی در بهبود تعادل ایستا با چشمان باز و بسته در مقایسه با گروه کنترل بودولی در تعادل پویا در مقایسه با گروه کنترل بهبودی از خود نشان نداد. کنترل از خود بهبودی نشان نداد.

کلید واژه ها: تمرینات ثباتی، تعادل ایستا، تعادل پویا، سالمند

مقدمه

سالمندی یک فرآیند زیستی است که تمام موجودات زنده از جمله انسان را در بر می گیرد . این دوره حاصل تعامل پیچیده عوامل ژنتیک، متابولیک، هورمونی، ایمن شناسی و ساختمانی است که بر سطوح سلولی، بافتی و دستگاههای بدن و عملکرد آنها موثر واقع شده وپیری را به همراه می آورد - توکلی . - 1385کاهش پیش رونده ظرفیت های فیزیولوزیکی و افت توانایی در پاسخ به استرس های محیطی در این دوره، موجب افزایش آسیب پذیری افراد سالمند نسبت به بیماری ها گردیده و باعث افزایش میزان مرگ و میر ناشی از فرایند پیری می شود - نید1،. - 2000 اگر چه افزایش روز افزون تعداد سالمندان را به طور کلی می توان مرهون امید به زندگی و رعایت بیشتر اصول بهداشتی و تندرستی در بین این گروه از افراد جامعه دانست.

 اما مشکلات و محدودیت های مربوط به حفظ کیفیت مطلوب زندگی در دوره سالمندی همچنان پا برجاست. از همین رو شناخت مشکلات سالمندان و تلاش برای رفع آنها در بین این گروه از افراد جامعه، توجه محققان را به خود اختصاص داده است.فعالیت ورزشی و بدنی از جمله روشهایی است که برای پیشگیری، به تاخیر انداختن یا درمان مشکلات ناشی از فرایند پیری بهکار میرود و تاثیر مثبت آن بر روی کیفیت زندگی افراد از جمله سالمندان مستند شده است.

حفظ و بهبود عملکرد سیستم قلبی- عروقی، جبران کاهش توده عضلانی و قدرت ناشی از فرایند پیری، سلامت استخوانها، بهبود تعادل، افزایش انعطافپذیری و افزایش اعتماد بهنفس از جمله اثرات ورزش وفعالیت بدنی منظم بر روی افراد سالمند میباشد. علاوه بر این تحقیقات مروری بیانگر این مطلب هستند که از دست دادن تعادل و زمین خوردن ششمین علت مرگ و میر در جمعیت سالمندان است که معمولا با برخی از بیماریها و ناتوانیها همراه است. بهطوریکه افراد مسنی که زمین میخورند، ده برابر افراد عادی در بیمارستان بستری میشوند.

بنابراین زمینخوردن یک مشکل تهدید کننده سلامتی در سالمندان است که باعث تغییر کیفیت زندگی آنها و بالا رفتن هزینههای نگهداریشده و دارای عوارض جسمانی، روانی، اجتماعی، اقتصادی است بهطوریکه حتی ممکن است موجب مرگ آنها شود - ویلیامز3، . - 1997 نظر به اینکه زمینخوردن میتواند عملکرد و استقلال فرد را به مخاطره بیندازد، لذا شناسایی افراد در معرض خطر زمینخوردن بسیار مهم و اولین گام در جلوگیری از عوارض ناخواسته زمینخوردن است.

تعیین علل زمینخوردن سالمندان و توسعه روشهای تشخیصی و درمانی برای افراد در معرض خطر زمینخوردن، مجال مناسبی برای بهبود کیفیت زندگی، استقلال و کاهش هزینههای مراقبت است - شام وی کوک5، . - 1997 محققین از میان عوامل داخلی علل زمینخوردن کاهش مهارتهای تعادل و اختلال در الگوهای راهرفتن را عوامل کلیدی در زمینخوردن و دیگر مشکلات حرکتی سالمندان میدانند و معتقدند تعادل پایه و اساس زندگی مستقل و پویا است - شام وی کوک، بهطوریکه سالمندانی که زمین میخورند معمولا دارای اختلال تعادل هستند.

در مطالعات بیومکانیکی یکی از شاخص های اصلی تعیین استقلال افراد سالمند وضعیت تعادل - لارس6، - 2007 وقابلیت راه رفتن آنها می باشد - کیمورا، 2007 و توماس7، . - 2007 علت اصلی افتادن که سالانه حدود یک سوم سالمندان آن را تجربه می کنند، کاهش تعادل افراد سالمند معرفی شده است  در افراد سالمند، ناتوانی به علل زیادی مرتبط شده است که در میان آنها از دست دادن تحرک در درجه اول اهمیت قرار دارد.

نودهی و همکاران - 1385 - تحرک را برای دستیابی به استقلال در عملکرد وکاهش خطر زمین خوردن و افزایش کیفیت زندگی ضروری می دانند. افزایش پذیرش خستگی، تحلیل رفتن عضلات، کاهش ظرفیت استقامتی و ضعف عضلانی در فرایند سالمندی، همه منجر به کاهش فعالیت بدنی و در نهایت منجر به بیماری هایی مانند بیماری های قلبی -عروقی می شوند - استیوارت1، . - 2005 در تحقیقات متعددی به اثرات مثبت فعالیت بدنی در کاهش پوکی استخوانی، بیماری های قلبی Bعروقی، آرتریت، اختلا لات راه رفتن، دیابت، چاقی، سکته مغزی، سرطان و حفظ توانایی ذهنی و جلو گیری از آلزایمر زودرس اشاره شده است.

مانینی معتقد است تمرین می تواند بصورت موثری با بهبود بخشیدن ضعف فیزیولوژیکی مانند تعادل ضعیف، ضعف عضلانی و سرعت عکس العمل پایین، عوامل درگیر در خطر افتادن را کاهش دهد. با توجه به اینکه سالمندی باعث کاهش تعادل می شود، مداخلات تمرینی طراحی شده برای بهبود یا پیشگیری از وخیم تر شدن تعادل، باید تکالیفی را شامل شود که بر روی نیاز های تعادلی فعالیت های پویا تمرکز داشته باشد - کروم ول، . - 2007 بدین لحاظ ارزیابی تعادل برای سالمندان در زمینه درمان جسمانی و بهمنظور کمک به ایجاد اهداف درمانی مناسب، افزایش آگاهی از خطر زمینخوردن و تعیین ابزار کمکی مناسب لازم است.

دست منش و شجاع الدین - 1390 - در تحقیقی با عنوان "تاثیر تمرینات ثبات مرکزی بر کنترل قامت در افراد دارای ناپایداری مزمن مچ پا" به بررسی اثر 8 هفته تمرین عضلات ثبات دهنده مرکزی بدن بر کنترل قامت در افراد دارای ناپایداری مزمن مچ پا پرداختند. به این منظور از 33 نفر دانشجوی مرد به عنوان نمونه در دسترس استفاده شد. آزمودنی ها در دو گروه با ناپایداری مزمن مچ پا 11 - نفر - و بدون ناپایداری مزمن مچ پا 11 - نفر - دسته بندی شدند. همچنین یک گروه دارای ناپایداری مزمن مچ پا 11 - نفر - به عنوان گروه کنترل در نظرگرفته شد.

نتایج این تحقیق حاکی از اختلاف معنادار در کنترل قامت گروه سالم و گروه دارای ناپایداری مزمن مچ پا پس از انجام تمرینات ثبات مرکزی بود . - p 0/05 - این تحقیق اهمیت تمرین پروگزیمال مچ پا را در کاهش یا جلوگیری از وقوع ناپایداری مزمن مچ پا را تایید کرد. صحبتیها و همکاران - 1390 - طی پژوهشی تاثیر 6 هفته تمرین در آب و خشکی - به مدت 6 هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه - ، را بر تعادل ایستا و پویا مردان سالمند سالم بالای 65 سال مقایسه نمودند. در این تحقیق، تغییرات در تعادل ایستا و پویای آزمودنی ها، قبل و بعد از دوره تمرین، به وسیله آزمون های ستاره و شارپند رومبرگ اندازه گیری شد.

نتایج پژوهش، حاکی از بهبود معنی دار تعادل ایستا و پویای آزمودنی ها در اثر هر دو برنامه تمرینی بود، اما هیچ گونه تفاوت معنی داری بین نتایج تمرین در آب و خشکی مشاهده نشد. حصاری و همکاران - 1387 - طی پژوهشی به بررسی اثر 8 هفته برنامه تمرینی ثبات دهنده مرکزی بر تعادل 27 دانش آموز. ناشنوای پسر پرداختند آزمودنیها به دو گروه تمرین کرده - n=14 - و گروه کنترل - n=13 - تقسیم شدند. تعادل ایستا به وسیله آزمون 5 BESSو تعادل پویا به وسیله آزمون تعادل ستاره اندازه گیری شد.