بخشی از مقاله
چكيده
ريسك عمدتا از ساختار دارايي ها و بدهي هاي بانك ها ناشي مي شود و منشا اصلي آن، عدم تطابق زماني بين جريا ن هاي ورودي و خروجي به بانك است - عباسپوربورا، اسمعيلي خوشرودي، ١٣٩٥ - . هدف اصلي تحقيق حاضر بررسي اثر تنوع درآمد در بانك بر بازده تعديل شده با ريسك داخلي بانك است. و به دليل اهميت درآمدهاي غيرمشاع لازم است تنوع درآمد در ريسك و بازده داخلي بانك بررسي گردد.
روش تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت و روش توصيفي-همبستكي است. روش گردآوري اطلاعات كتابخانهاي و از دادههاي صورتهاي مالي بانكها استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده كه تعداد ١٥ بانك به عنوان نمونه انتخاب و مورد تحليل قرار گرفتهاند. روش تجزيه و تحليل نيز بر اساس دادهها رگرسيون چند متغيره از نوع دادههاي تركيبي ميباشد. در نهايت نتايج نشان ميدهد كه تنوع درآمد تاثيري مثبت و معنادار بر بازده تعديل شده با ريسك دارد. و اين به آن معنا است كه با اگر بانكها بتوانند درآمدهاي خود را متنوع سازي نمايند باعث افزايش بازده در مقابل ريسك ميشوند و به عبارتي اگر بانكها بتوانند درآمدهاي مشاع يا غير بهرهاي خود را افزايش دهند ميتوانند با كاهش ريسك، بازده بالاتري را بدست بياورند.
١. مقدمه
باگسترش بازارهاي مالي، امكان وزمينههاي مختلف سرمايهگذاري شكل ميگيرد و بخش خصوصي قادر است انواع راهكارهاي متناسب با نيازهاي خود براي پسانداز در شرايط با ريسك كمتر را انتخاب كند. همچنين ازطريق تجهيز منابع حاصل از وجوه پساندازكنندگان و هدايت آنها به فعاليتهاي اقتصادي سودآور و داراي ارزش افزوده بالا، ميتواند باعث افزايش رشد اقتصادي شود
بسياري از افراد شيوه سنتي بانكداري را كه در آن بخش اعظم درآمد بانكها از محل پرداخت تسهيلات به افراد - حقيقي و حقوقي - تحقق پيدا ميكند، غيرقابل تغيير و انعطاف ميدانند و معتقدند وظيفه اصلي بانك به جمعآوري وجوه - منابع - و پرداخت آن در قالب تسهيلات خلاصه ميشود، اما سيستم كسب درآمد در بانكها در حال تغيير و دگرگوني است. به نحوي كه سهم كسب درآمد از محل ارائه خدماتي مانند اعتبار اسنادي، خدمات ارزي، ضمانت نامههاي بانكي، خدمات بانكداري الكترونيك اعم از صدور كارت، صورتحساب، انتقال وجه و... تحت عنوان غيرمشاع مورد توجه قرار گرفته است.
مكانيزم كسب درآمد بانكها را ميتوان در دو دسته كلي طبقهبندي نمود: ١–درآمدهاي مشاع ٢–درآمدهاي غيرمشاع
٢. بيان مسئله
ماهيت كسب و كار و حيطه فعاليت موسسات مالي پذيرش ريسك را به يكي از اجزاي اصلي و غيرقابل انكار در اين موسسات تبديل نموده است. به عبارت ديگر ريسكپذيري بخش جداييناپذير هر كسب و كار است و دستيابي به عملكرد اقتصادي بهتر همواره عدم اطمينان بيشتر و به عبارتي ريسكپذيري بيشتر را به همراه خواهد داشت
در اين ميان شرايط ويژه حاكم بر صنعت بانكداري و نوع فعاليت بانكها در حوزههاي مختلف از قبيل اعطاي تسهيلات، سرمايهگذاري، صدور انواع ضمانتنامهها، اوراق قرضه، گواهي سپرده و گشايش انواع اعتبارات اسنادي سبب شده است تا مقوله ريسك در بانكها و موسسات مالي و اعتباري از اهميت ويژهاي برخوردار باشد
همچنين با توجه به بخش اعظم دارائيهاي بانكها كه عمدتا از محل سپردههاي مشتريان تامين ميشود، آنها با طيف وسيعي از بنگاههاي اقتصادي و اقشار مختلف مردم جامعه در ارتباط هستند، ازسوي ديگر ناچارند در رقابتي فشرده با ساير بانكها و موسسات مالي در حفظ حاشيه سود خود نيز فعاليت كنند تا بتوانند علاوه بر جلب رضايت مشتريان، در قبال مديران و صاحبان سرمايه نيز به نحو مناسب پاسخگو باشند - محمد و همكاران،٢٠١١ - . در اين ميان ريسك پديدهاي است كه به درآمد و شهرت موسسات مالي و بانكها لطمه وارد ميآورد.
ليكن بانكها همواره در تلاش هستند با استفاده از راهكارهايي ريسك خود را همزمان با افزايش درآمد و بازده كاهش دهند. يكي از مهمترين اين راهكارها، افزايش درآمدهاي نامشاع است كه با استفاده از كارمزد و ... بدست مي آيد و نيازي به پرداخت وام و جذب سپرده ندارد. پس ميزان كنترل ريسك در مقابل افزايش بازده داراييها ميتواند به بانك كمك نمايد تا ايجاد ارزش بيشتر شركت را محيا كند. ليكن در تحقيق حاضر مساله به اين صورت است كه آيا درآمدهاي نامشاع بر بازده تعديل شده با ريسك بانك تاثيرگذار است؟
٣. اهداف تحقيق ٣- ١ هدف اصلي تحقيق
تاثير تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
٣- ٢ اهداف فرعي تحقيق
١- تاثير تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بهره بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ٢- تاثير تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك تورم بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ٣- تاثير تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بازار بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
٤. فرضيههاي پژوهش ٤- ١ فرضيه اصلي تحقيق
تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثير دارد.
٤- ٢ فرضيههاي فرعي تحقيق
١- تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بهره بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثير دارد.
٢- تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك تورم بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثير دارد.
٣- تنوع درآمد بر بازده تعديل شده با ريسك بازار بانكهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثير دارد.
٥. ادبيات تحقيق: تعريف ريسك و انواع آن
زيان بالقوه قابل اندازهگيري يك سرمايهگذاري را ريسك مينامند. در فرهنگ و بستر، ريسك به معني شانس و احتمال آسيب و يا زيان و ضرر تعريف شده، و تعريف مالي و مقداري ريسك، توزيع احتمال بازده هر سرمايهگذاري ميباشد. در فرهنگ مديريت رهنما، در تعريف ريسك آمده است: »ريسك عبارت است از هر چيزي كه حال يا آينده دارايي يا توان درآمد كسب شركت، موسسه يا سازماني را تهديد ميكند.«
وستون و بريگام در تعريف ريسك يك دارايي مينويسند: ريسک يک دارايي عبارت است از تغيير احتمالي بازده آتي ناشي از آن دارايي. »نيكلز« مفهوم ريسك را از ابعاد مختلف مدنظر قرار داده و آن را از نظر مفهومي به دو دسته تقسيم ميكند. وي معتقد است واژه ريسك به احتمال ضرر، درجه احتمال ضرر، و ميزان احتمال ضرر اشاره دارد. در اين راستا ريسك احتمال خطر هم احتمال سود و هم احتمال زيان را بیان می کند.
