بخشی از مقاله
چکیده:
اگرچه مساله حجاب یکی از واجبات دینی و علاوه بر آن از مسائل بسیار مهم و تاثیرگذار بر جامعه است، اما متاسفانه با وجود بحث ها و مطالعات گسترده در این رابطه هر روز بیش از قبل از الگوی حجاب اسلامی دور می شویم. از جمله دلایل غفلت از توجه به مساله حجاب، عدم آگاهی افراد از تاثیرات مثبت حجاب و عواقب مشکل ساز بی حجابی ا ست. در این نو شتار برآنیم تا با رو شن کردن تاثیرات حجاب بر زندگی اجتماعی افراد، گامی در جهت افزایش آگاهی و ترغیب زنان در حفظ حجاب چنان که باید برداریم. از جمله تاثیرات مهم حجاب بر جامعه، که در این مخت صر بدان می پردازیم تامین سلامت جامعه، رواج ازدواج های مشروع و در نتیجه سلامتی نسل آینده، بازدهی بی شتر نیروهای کار در عر صه اقت صادی و توجه افراد جامعه به ارزش های واقعی و والا است.
مقدمه:
جامعه، جز مجموعه ای از ان سان هایی که در کنار هم و با هم زندگی می کنند و در تعامل هستند، نیست؛ در واقع این افراد هستند که جامعه را می سازند و اگر افراد نبا شند جامعه ای در کار نخواهد بود. بنابراین طبیعی است که وضعیت تک تک افراد بر وضعیت کلی جامعه تاثیرگذار است. اگر جامعه ای افرادی ناسالم داشته باشد، امکان ندارد که خود در سلامت به سر برد. جامعه آینه افراد جامعه ا ست. پس بر تک تک افراد واجب است تا در جهت سلامت جامعه بکوشند. چرا که همان طور که چون قطره ای آب آلوده در ظرف آبی ریخته شود، تمام آب محتوی ظرف را آلوده می کند؛ افراد آلوده نیز به راحتی جامعه را به آلودگی می کشانند. در این نوشتار برانیم تا با نگاهی بر تاثیرات حجاب بر بهبود و ضعیت جامعه، افراد را به حفظ حجاب ترغیب کرده و در پایان راهکارهایی برای ترویج حجاب با الگوی اسلامی ارائه دهیم.
تاثیر حجاب بر جامعه
-1 حجاب، عامل موثر بر سلامت جامعه یکی از ضروری ترین نیازهای آدمی در رسیدن به سلامت روانی، اخلاق و پایبندی به اصول آن است. انسان زمانی می تواند به سلامت و آرامش روانی بر سد که در سایه ایمان و اخلاق زندگی کند. ایمان به خدا، بزرگترین پایگاه درونی هر فرد است که می تواند به تمام اضطراب ها، نگرانی ها و ترس های او خاتمه دهد؛ چنان که قرآن می فرماید: الا بذکراالله تطمئن القلوب
شرط ا صلی پایبندی به اخلاق، پرهیز از سقوط در پرتگاه شهوت های حیوانی ا ست.پیامبر ا سلام در حدیثی، بزرگ ترین زمینه سقوط اخلاق را افتادن مردان و زنان در دام شهوت های جنسی می داند. امام علی - ع - نیز در این باره می فرماید: لو لا الن ساء لبعد االله حقا حقا
اگر بی حجابی و بی بند و باری زنان نبود، - آن قدر ایمان و اخلاق مردم خوب می شد که هیچ کس نافرمانی خدا را نمی کرد - و خداوند حقیق تا مورد پرستش قرار می گر فت. به یقیین اگر زن ح جاب و پو شش منا سب ندا شته با شد، عامل به وجود آمدن ف ساد در جامعه و نابودی اخلاق می شود و زمینه تنزل انسان را به حیوانیت و متصف شدن به صفت هایی چون بی وفایی، دروغگویی، حلیه گری، تشتت افکار و غیره به وجود می آورد و باعث می شود که ان سان هر جنایتی را انجام دهد.
بنابراین، بی حجابی می تواند به بستر مناسبی برای به وجود آمدن بیماری های روانی برای زنان و مردان تبدیل شود. چنان چه وضعیت کنونی جوامع غربی که پوشش و حجاب از ارزش های زن به شمار نمی آید، گویای این حقیقت است که بر اثر بی حجابی و برهنگی، فساد و فحشا چنان گسترش یافته است که دختران و پسران از خانواده خود هم در امان نیستند و زن که باید مظهر عاطفه و اخلاق باشد، عامل قساوت، بی رحمی، فساد، قتل، آدم ربایی و تجاوز به عنف شده است.
اما وقتی ما برای روابط بین زن و مرد، حریم و قانونی چون حجاب قرار دهیم و اذت های جنسی را محصور در خانواده کنیم، هرگز به این م شکلات درمان ناپذیر روانی و روحی مبتلا نمی شویم و بهتر می توانیم زمینه رشد و شکوفا شدن استعدادهای انسانی و رسیدن به سلامت روانی افراد، به ویژه زنان و دختران را، آماده کنیم.
چرا که هر نظامی که نقش هایی را از گروه های مختلف اجتماعی انتظار دارد، باید مکانیزم حمایت از نقش ها را نیز تمهید نماید؛ بنابراین انتظار م شارکت اجتماعی، نان آوری، فعالیت های علمی و سیا سی از تمام مردم یا گروه های خاص، می طلبد که زمینه های مناسب برای ح سن اجرای نقش ها فراهم شود؛ رعایت حجاب از زمینه هایی ا ست که می تواند به افزایش آرامش روانی زن و مرد، کم شدن گناه و بالا رفتن توانمندی اجتماعی آنان منجر شود؛ به تعبیر دیگر، آرامش روانی می تواند استهلاک قوا در محیط اجتماعی را کاهش دهد.
در این جا نقش قوانین محدود کننده دین در موضوع پوشش، شبیه نقش قوانین محدود کننده در میدان های ورزشی است که با ایجاد محدودیت در رفتارهای غیر ورزشی و در نظر گرفتن جریمه خطا، کارت زرد و کارت قرمز، سعی می کند استعداد بازیکنان را به سمت انجام رفتار ورزشکارانه متمرکز نماید؛ از سوی دیگر رعایت حجاب، به کاهش استرس های ناشی از دغدغه های رقابت جویانه زنان با یکدیگر، در مدگرایی و جلوه گری در محیط اجتماعی منجر می شود.
-2 حجاب، عامل موثر بر ازدواج مشروع و معقول و سلامت نسل آینده علت عمده بیماری های روانی که دردنیای غرب زیاد شده ، آزادی اخلاقی جنسی و تحریکات فراوان است. نبود حریم میان زن و مرد ، بی بند وباری و هیجانها را فزونی می بخشد و پیامد آن بیماری روانی است. به علت اثری که دیدن یک زن زیبارو در یک مرد می تواند داشته باشد به خصوص پسرهای نوجوان - حتی پیش از بلوغ - که دچار طوفان های شخصیتی و شهوانی می شوند و از آنجا که امکان ارضای این میل برایشان وجود ندارد ممکن است دچار صدمات روحی و یا خودارضایی شوند.
در اینجا وجود حجاب باعث میشود که چنین طوفانهایی با تأخیر صورت گیرند و موکول به زمانی میشوند که پسرها به بلوغ فکری و جنسی رسیده اند. یکی از فواید و آثار مهم حجاب، ایجاد آرامش روانی بین افراد جامعه است که یکی از عوامل ایجاد آن عدم تهییج و تحریک جنسی است؛ در مقابل، فقدان حجاب و آزادی معاشرت های بی بندوبار میان زن و مرد، هیجان ها و التهاب های جنسی را فزونی می بخشد و تقاضای سکس را به صورت عطش روحی و یک خواست اشباع نشدنی درمیآورد. غریزهی جنسی، غریزهای نیرومند، عمیق و دریا صفت است که هرچه بیشتر اطاعت شود بیشتر سرکش میگردد؛ همچون آتشی که هرچه هیزم آن زیادتر شود شعلهورتر میگردد.
بهترین شاهد بر این مطلب این ا ست که در جهان غرب که با رواج بیحیایی و برهنگی، اطاعت از غریزهی جنسی بیش تر شده است، هجوم مردم به مسئلهی سکس نیز زیادتر شده و تیراژ مجلات و کتب سکسی بالاتر رفته است. این مطلب پاسخ روشن و قاطع به افرادی است که قایل اند همهی گرفتاری هایی که در کشورهای اسلامی و شرقی بر سر غریزهی جنسی وجود دارد، ناشی از محدودیتهاست؛ و اگر به کلی هرگونه محدودیتی برداشته شود و روابط جنسی آزاد شود، این حرص و ولعی که وجود دارد، از بین میرود.
البته از این افراد باید پرسید؛ آیا غرب که محدودیت روابط زن و مرد و دختر و پسر را برداشته است، حرص و ولع جنسی در بین آنان فروکش کرده است یا افزایش یافته است؟! پاسخ هر انسان واقع بین و منصفی به این سؤال این است که نه تنها حرص و ولع جنسی در غرب افزایش یافته است، بلکه هر روز شکلهای جدیدتری از تمتّعات و بهرهبرداری های جنسی در آنها رواج و رسمیت مییابد.یکی از زنان غربی من صف، و ضعیت جامعهی غرب را در مواجهه با غریزهی جن سی اینگونه توصیف کرده است:»کسانی میگویند مسئلهی غریزهی جن سی و م شکل زن و حجاب در جوامع غربی حل شده ا ست؛ آری، اگر از زن رویگرداندن و به بچه و سگ و یا همجنس روی آوردن حل مسئله است، البته مدتی است این راه حل صورت گرفته است!
سی ستم روابط آزاد اولا موجب می شودکه پ سران تا جایی که ممکن است از ازدواج و تشکیل خانواده سر باز زنند و فقط تا هنگامی که نیروهای جوانی و شور و شوق آن ها رو به ضعف می نهد اقدام به ازدواج کنند و در ایم موقع زن را فقط برای فرزند زادن و احیانا برای خدمت کاری و کلفتی بخواه ند، و ثان یا پیو ند ازدواج های موجود را س ست می کند و سبب می گردد به جای این که خانواده بر پایه یک عشق خالص و محبت عمیق استوار باشد و هر یک از زن و شوهر همسر خود را عامل سعادت خود بداند برعکس به چشم رقیب و عامل سلب آزادی و محدودیت ببیند و چنان که اصطلاح شده است یکدیگر را زندانبان بنامند.
علاوه بر این از مهم ترین اثرات پو شش منا سب این ا ست که مردانی که فعلاً به لحاظ مالی، خانوادگی یا ... امکان ازدواج برایشان فراهم نیست، کمتر تحریک شده و لذا کمتر به مشکلات بعدی دچار خواهند شد. میل جنسی به گونهای است که شخص هر چه بیشتر در معرض عوامل تحریک کننده قرار بگیرد این میل بی شتر و بی شتر خواهد شد. شاید گفته شود اگر حجاب استفاده نشود افراد رفته رفته به ظاهر جنس مخالف عادت کرده و لذا مشکلاتی که جامعه ما گریبانگیر آنها شده ا ست دیگر رخ نخواهد داد.
در ست ا ست که اگر حجاب در جامعه نبا شد افراد تا حد زیادی به بع ضی حالات جنس مخالف عادت خواهند کرد -البته آنقدر ظواهر مختلف در جامعه وجود دارد که عادی شدن کامل این م سئله نیز محل بحث ا ست- اما این نکته بر کسی پوشیده نیست که میل جنسی میلی نیست که با عادت کردن خاموش شود و به عفاف منجر شود. بلکه این امر سطح توقع جن سی افراد را بالاتر خواهد برد. و افراد به مراتب بالاتری فکر خواهند کرد.
شاید تنوع طلبی جنسی جوامع غربی که گاهی تا حد هم جنس گرایی و خشونتِ جنسی نیز پیش می رود زاییدهی بالارفتن سطح توقع جن سی با شد. در حالیکه ا ستفاده از پو شش منا سب، سطح تحریک جامعه را پایین نگه میدارد. مثال سادهای از بالا رفتن این توقع را شاید بتوان اینگونه بیان کرد: بالا رفتن سطح تحریک میتواند جوان گمراه را از مرحلهی چشمچرانی چهرهی دختران تا مرحلهی حتی تجاوز نیز پیش ببرد و اغراق نیست اگر بگوییم در جامعه ای که مردان آن به دیدن ظاهر بدون پوشش مناسب زنان عادت کنند هیچ بزهکاری جنسی در آن جامعه دور از ذهن نخواهد بود.
یکی دیگر از آ سیبهای مهم بیحجابی این ا ست که بانوان جامعه را به سمت هر چه زیباتر ظاهر شدن در سطح جامعه سوق خواهد داد. طبیعی ا ست که حتی مردی با هم سر زیبا اگر در جامعه ای با شد که زنان آن با انواع چهره ها و آرایش ها و لباسها جلوهگری میکنند - در حالیکه روز به روز ظاهر همسرش برایش عادی تر میشود و روز به روز گذر عمر ظاهر همسرش را فرسوده تر میکند - زنان و دختران جامعه را زیباتر از همسر خود خواهد دید - البته اگر حتی مرد اهل نگاه کردن هم نباشد بالاخره ناخودآگاه چهره هایی را خواهد دید - ؛ و طبیعی ا ست که این شرایط بر مرد و نگاهش به ظاهر هم سرش تاثیر خواهد گذاشت و اگر مرد خیلی خویشتندار نباشد اقدام به روابط پنهانی، تلخ کردن زندگی با همسرش و حتی طلاق و ازدواج مجدد خواهد کرد. - واضح است که این جا نوعی از طلاق و ازدواج مجدد مورد نکوهش قرار گرفت که به خاطر هوسهای جن سی بوده با شند - .
علاوه براین از دیگر آثار بی حجابی، بی بندوباری و روابط نامشروع در ابعاد وسیع است؛ چنان که در دنیای غرب، به وضوح آشکار است. چنان که آثار نکبت بار روابط نا مشروع برکسی پوشیده نیست، یکی از آثار،آلوده شدن ن سل، وبه دنبال آن سقط جنین و تولد فرزندان نام شروع و غیر قانونی ا ست که متأ سفانه بر اثر عدم رعایت عفت و پو شش ا سلامی، این آثار روز به روز بیش تر می شود و آمار نشان می دهد که این مو ضوع در ک شورهایی که پو شش ا سلامی رعایت نمی شود به مراتب بیشتر از جاهایی است که پوشش اسلامی رعایت می شود.
در صورتی نیز که که سقط جنین کاهش یابد، بدون تردید یکی ازبزرگترین مشکلات اجتماعی، وجود فرزندان بی سرپرست است که اصل خلقتشان بر اساس انحراف پایه گذاری شده است و بر اثر وجود زمینه نامساعد معنوی درآن ها، خطرات آن ها از نظر روانی بسیار قابل توجه و جدی است. چنین فرزندانی مسلما طبیعی نیستند وچون پایه وجودی شان بر ا ساس قانون شکنی پی ریزی شده، تا حدود زیادی به گناه و قانون شکنی متمایل هستند زیرا آن ها خود ثمره گناه هستند.
روشن است که حجاب اسلامی، نقش اساسی در حفظ نسل و تأمین پاکی خلقت نسل های آینده دارد؛ چرا که زن مربی جامعه است و انسان ها از دامن او برمی خیزند؛ بنابراین اگر او دامن خود را در پناه پوشش حفظ کند سعادت انسان های آینده را پایه ریزی کرده است. -3 حجاب، عامل موثر بر بازدهی بیشتر فعالیت های اقتصادی یکی از فواید مهم حجاب در بُعد اجتماعی، حفظ و استیفای نیروی کار در سطح جامعه است. در مقابل، بی حجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذت های جنسی از محیط و کادر خانواده به اجتماع و در نتیجه، تضعیف نیروی کار افراد جامعه می گردد.
بدون تردید، مردی که در خیابان، بازار، اداره، کارخانه و ... همواره باقیافه های محرّک و مهیّج زنان بدحجاب و آرایش کرده مواجه باشد، تمرکز نیروی کارش کاهش می یابد. برخلاف نظام ها و کشورهای غربی، که میدان کار و فعالیت های اجتماعی را با لذت جویی های جنسی درهم می آمیزند. بنابراین علاوه بر آن که توجه به آرایش و سرگرم شدن زنان به روابط ناصحیح و پوشش های ناهنجار، آنان را نه تنها از اهداف تکاملی که خداوند برایشان آفریده بازمیدارد، بلکه از طرفی باعث پایین آمدن کیفیت وظایف مادری و همسری، و از طرف دیگر کاهش سطح م شارکت پذیری زنان می شود
تمرکز مردان جامعه را نیز بر هم زده و بازدهی تمام و کمال وی را در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی او مانع می شود و رشد جامعه را در ابعاد مختلف زندگی، مختل می کند. بنابراین زنان با رعایت حجاب ا سلامی در پی شبرد اهداف عالی ک شور نقش به سزایی دارند چنان نکه ا سلام نیز نه می گوید که زن از خانه بیرون نرود و نه می گوید حق تح صیل علم و دانش ندارد- بلکه علم و دانش را فریضه مشترک زن و مرد دانسته است- و نه فعالیت اقتصادی خاصی را برای زن تحریم می کند. اسلام هرگز نمی خواهد زن بیکار و بیعار بنشیند و وجودی عاطل و باطل بار آید. پوشانیدن بدن به استثنای وجه و کفین مانع هیچ گونه فعالیت فرهنگی یا اجتماعی یا اقت صادی نی ست. آن چه موجب فلج کردن نیروی اجتماع ا ست آلوده کردن محیط کار به لذت جویی های شهوانی ا ست.
-4 حجاب، عامل موثر بر توجه به ارزش های والای عواطف انسانی دراثر گرایش به سمت بی بندو باری ها و شهوات ودنیا زدگی تضعیف گشته و در نهایت از امور انسانی و الهی همانند کمک به محرومان و نیازمندان جامعه غفلت خواهد شد. ا صولا من شأ فقرها و محرومیت ها همانا نظم و بی عدالتی و نرسیدن طبقه محروم و کم درآمد به حقوق مسلم خود است که محصول عواملی از جمله غفلت طبقه مرفه از مبدأ و معاد فریب خوردن از جاذبه های دنیایی و تحریکات جنسی می با شد، لذا در زمان حکومت ح ضرت مهدی - ع - این نوع فقر اقت صادی رخت برمی بندد.
علاوه بر این عدم تأمین ن یاز های عالی روحی ه مان گو نه که کم توجهی به نیازهای جسمی و بدنی، سلامت بدن و چه بسا حیات طبیعی انسان را در معرض خطر قرار می دهد، بی اعتنایی به نیازها و خواسته های روحی و قوانین مربوط به روان هم سلامت روح و شخ صیت را مختل کرده ، حیات معنوی او را در معرض خطر قرار می دهد.ک شاندن افراد به سمت شهوات و تمایلات غیر معقول نف سانی از طریق تحریکات جنسی زنان وامثال آن ، موجب بی اعتنایی و یا کم توجهی به نیازهای باطنی و روحی می شود؛ به همین دلیل بیماری خود فراموشی و ازخود بیگانگی از شایع ترین بیماری های روحی است که اکثر افراد بشر دچارآن هستند و عمده اختلال ها و بیماری های روانی و م شکلات جوامع ب شری نا شی از آن ا ست.
همچنین رواج بی حجاب در جامعه سبب می شود دختران محجبه به صورت قشری عقب مانده به نظر برسند و مورد تمسخر و آزاد قرار گیرند. پسران مجرد نیز تمایلی به ازدواج با آنان نشان ندهند و بدین نحو حجاب به کلی از جامعه رخت بندد. ا ما غافل از آن که چون توجه جوانان در مساله ازدواج به زیبایی ها و جذابیت های ظاهری دختران معطوف گردد، ازدواج بر اساس ملاک های درست انتخاب انجام نشده و در نتیجه اختلافات و م شاجرات بعد از ازدواج رواج یافته و این چنین آمار طلاق روز به روز افزایش می یابد.
راهکارهای فرهنگسازی برای حجاب و عفاف
با تو جه به اهم یت و تاثیر ح جاب در اب عاد مختلف ز ندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی، مسئولان و کارشناسان مسائل فرهنگی جامعه، و چه بسا تک تک تفراد جامعه می بایست همه تلاش خود را در جهت ترویج و تجلیل رعایت حجاب اسلامی توسط زنان در جامعه به کار بندند.
در بدو امر توجه به چرایی تمایل افراد به بی حجابی و بدحجابی باید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و با یافتن منشا و عوامل بد حجابی در رفع مشکل اصلی اقدام کرد تا تبعات آن نیز که تمایل به بدحجابی و گریز از حجاب اسلامی از آن جمله است جلوگیری کرد. البته لازم به ذکر است که این مبحث در عین حال که بسیار حائز اهمیت و توجه است، بسیار گسترده نیز می باشد و نیازمند یک بررسی و تحلیل کافی است؛ لذا با در بحث جداگانه ای به تفصیل مطرح شود و در این مقول نمی گنجد.
