بخشی از مقاله
چکیده
یکی از اساسی ترین نیازهای بشر،آرامش خاطر و زندگی فارغ از نگرانی ،دغدغه و گرفتاری است.یک نگاه اجمالی و سطحی به آیات قرآن نشان می دهد که سلامت روانی انسان یک موضوع بسیار اساسی در سراسر کتاب الهی است.در قرآن کریم آمده است هر کس از یاد خدا روی برگرداند زندگی تنگ و سختی خواهد داشت.دوری از یاد خدا زندگی رادشوار و یاد خدا آن را آسان می سازد.
در تعالیم اسلامی آمده است که وقتی انسان در سختی ها از همه ی اسباب مادی قطع امید می کند متوجه وجودی ماوراء طبیعت می شود.عوامل مختلفی روی سلامت روان افراد تاثیر می گذارند.یکی از عوامل بالقوه برای سلامت روان که جزء لاینفک زندگی بشری در تمامی اعصار بوده است ،مذهب می باشد
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر حفظ قرآن و میزان سلامت روانی در افراد و بروز مولفه های خشم در دانش آموزان دوره ی متوسطه شهرستان اصفهان بود.
جامعه: در این پژوهش از میان روشهای مختلف ،ازروش علی - مقایسه ای استفاده شده است.جامعه مورد پژوهش از بین دانش آموزان دوره ی متوسطه اول و دوم سال تحصیلی 95-96 ،تعداد 30 نفر از حافظان قرآن کریم - حداقل 1جزء - و 30 نفر از غیر حافظان به عنوان نمونه ی مورد پژوهش با روش انتخاب در دسترس انتخاب شدند.در این پژوهش از روش آماری تحلیل تی استودنت گروه های مستقل استفاده شد.
ابزار:ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس سلامت روان فرم28 سئوالی و پرسشنامه حالت-صفت خشم .
نتیجه:نتایج نشان داد که رابطه ی مثبت معناداری بین حفظ قرآن ومیزان سلامت روان وجود دارد.یعنی متغییر حفظ قرآن یک عامل اثر گذار بر سلامت روان می باشد.
همچنین میزان بروز مولفه ی خشم در افراد حاغظ قرآن به طور معناداری پایین تر از گروه گواه بود. دانش آموزانی که اقدام به حفظ قرآن مجید نمودند نسبت به دیگران و کسانی که حافظ قرآن نبودند از سلامت روان بهتر و همچنین میزان بروز خشم و خشونت کمتری برخوردارند.
پیشنهادات:با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و اهمیت نقش دین و کتاب آسمانی - قرآن - در سلامت روانی افراد،و با در نظر داشتن این اصل در وجود انسان که روح و جسم دو جزءلاینفک وجودی است ،پیشنهاد می شود جهت کاهش خشونت در کشور برنامه ی حفظ قرآن و دین داری در دانش آموزان بیشتر مورد توجه متولیان آموزش و پرورش قرار گیرد و به عنوان یکی از برنامه های اصلی در آموزش و پرورش باشد تا در نسل آینده و افراد جامعه فردا بتوانیم کمتر شاهد خشم و خشونت باشیم و جامعه ای سالم و دین دار داشته باشیم.
مقدمه:
قرآن ،فلسفه ی ایمان و هدف آن را رشد عاطفی وعقلانی معرفی می کند و خلاف آن را قرین عقب افتادگی عاطفی و عقلانی می داند."فلیستجیبو الی ولیومنوا بی لعلهم یرشدون".بندگان باید مرا مرا اجابت کنند و به من ایمان بیاورند تا رشد یابند - بقره.. - 86سرشت انسان الهی است.
لذا به پرستش خداوند نیاز دارد و این نیاز در طول زمان تغییر نمی کند .نادیده گرفتن نیازهای سرشتی نیز به سلامت روانی آسیب می زند.از این رو فلسفه پرستش خداوند ،پاسخ به یک نیاز سرشتی و حفظ و ارتقاء بهداشت روانی است.:" قامتم وجهک الدین حنیفا مظهره االله التی فطر الناس علیها الاسبیل لخلق ...".پیوسته رو به سوی دین پاک خداوند داشته باش که انسانها را بر آن سرسشته است وخلقت خدا مبدل خواهد شد. - روم،. - 30
از آنجا که انسان و حیات او یکی از محورهای اساسی بحث درقرآن کریم است،لذا نمی تواند نسبت به روانشناسی و بهداشت روانی انسان فاقد موضع باشد.در واقع قرآن را باید کاتالوگ انسان دانست که از سوی خالق انسان فراهم شده است.به زبان علوم بهداشتی این کتاب یک راهنمای اسلوب زندگی برای دستیابی به سلامتی به طور اعم و سلامت روانی به طور اخص می باشد."لقد انزلنا الیکم کتابا فیه ذکرکم افلا تفعلون" .به واقع کتابی را به سوی شما فرو فرستادیم که یاد شما در آن است ،آیا تعقل نمی کنید - انبیا،. - 10
قرآن فردی را سالم و سلیم النفس می داند که با تکیه بر فطرت توحیدی از ایمان در قلب بر خورداربوده است
بر اساس تحقیقات دیگری ادای قرآن به عنوان یک صورت سازمان یافته ،موزون و یک آهنگ دلپذیر دینی و عرفانی بر کاهش درد بعد از اعمال جراحی شکم موثر است.بر اساس تحقیقی دیگر از گروهی بیمار قبل و بعد از یکسری اقدامات تشخیصی و درمانی خواسته شه بود تا قرآن گوش کنند.سپس اضطراب این گروه با تعداد دیگری از بیماران که دقیقا همان بیماری را داشتند و همان درمان های دارویی گروه اول را دریافت کرده بودند مقایسه شد
کارتز و همکاران در سال 1991 در زمینه سلامت روانی و اعتقادات مذهبی چندین مقاله را به طور جامع مورد بررسی قرار دادندو تمام این مقالات رابطه ی مثبتی بین اعتقادات مذهبی و سلامت روان دیدند.این محققان معتقد بود ند هر چه اعتقادات و رفتارهای مذهبی در افراد بیشتر باشد،سطح سلامت روانی نیز افزایش می یابد.بنا به گفته ی پژوهشگران ، اعتقادات مذهبی با عزت نفس رابطه دارد و مذهب می تواند در پیشگیری و درمان افسردگی نقش داشته باشد
گزارش علمی که در محله اپیدمولوژی ایالات متحده به چاپ رسیده بسیار جالب است.بر اساس این تحقیق میزان سکته مغزی در کسانی که دست کم یک بار در هفته در مراسم مذهبی شرکت می کردند کمتر از کسانی است که هرگز در چنین مراسمی شرکت نمی کردند
به دنبال برخی مطالعات پراکنده یک گروه از روان پزشکان در کیلینیک آلپر1در ایالات فلوریدای آمریکا با بهره گیری از پیشرفته ترین سیستم مجهز به رایانه نشان دادند که شنیدن آیات قرآنی حتما برای بیمار غیر مسلمان گرفتار افسردگی و ناآشنا به زبان عربی ،موجب دگرگونی های مهم جهت اصلاح تغییرات بدن و شدت جریان و ضربان نبض می شود.گذشته از این موارد با تکرار نقش نماز در ترشح انکفالین از هیپوفیز و فضای بین بطن 4و 3 مغزی به هنگام برپایی نماز ،سیستم دفاعی بدن علیه عوامل مهاجم از جمله میکروبها ،تقویت می شود.
بر اساس تحقیقاتی که نتایج آن در یک مجله آلمانی منتشر شد،نماز باعث نظم بخشی ارادی در رفتار می شود و این نظم بخشی در تنظیم دوره های شبانه روزی زیستی و ترشح هورمونها بسیار موثر است.به گفته ی الکین کارل2،امروزه بحث دعا و نیایش همانند نیاز انسان به حس مذهبی و عرفانی را می توان نظیر نیاز به اکسیژن دانست و نیایش نیز با دستگاه تنفس شباهت دارد و آن را می توان همانند پیوستگی روان انسانی با قلمرو و جایگاه اصلی اش دانست
بیان مسئله:یکی از اساسی ترین نیازهای بشر ،آرامش خاطر و زندگی فارغ از نگرانی ،اضطراب ،دغدغه و گرفتاری است. در طول تاریخ افراد به دنبال آسایش و آرامش بوده و برای تحصیل آن راه های گوناگونی را پیمودند.روانشناسان برای تامین بهداشت روانی افراد برآنند که شناخت ها ،باورها و رفتارهای نادرست انسان را که باعث بیماری ها و ناراحتی ها می گردد،تغییر دهند و قواعد بهتر زیستن را بیشتر بیاموزند
انسان جدا شده از خداوند چگونه می تواند از دردهای ناشی از مرگ و مسائل مرتبط با آن نجات پیدا کند.این مسائل نشان میدهد که برای درمان کامل بسیاری از ناراحتی ها و مشکلات روانی لازم است انسان و تمام نیازهای او شناخته شود. شناخت صحیح انسان و نیازهایش تنها از راه آفریننده او امکان دارد.همان گونه که شرکت سازنده وسایل مادی خریداری شده،دستور العمل بهتر کار کردن و تعمیر را ارائه می دهد.
روشن است که خداوند نیازهای انسان را کامل تر و قوانین حاکم را بهتر از هر کس دیگری می داند.از این رو توصیه های خداوند در مورد انسان بهترین دستور العمل ها برای زندگی است.اخیرا بسیاری روانشناسان به این نتیجه تنها روزنه ای که میتواند آلام و ناراحتی های انسان را کاهش و تسکین دهد،ایمان به خدا و اعتقاد به یک مبداء و قدرت مافوق انسانیت است.تنها نیرویی که میتواند بر مشکلات فایق شود ،نیروی الهی است باید اذعان کنیم که در جهان امروز،حل مشکلات و مسائل اجتماعات کنونی ما تاحد بسیار زیادی به تحقیق و روشن بینی در جهت برآورده ساختن نیازمندی های فطری و درونی و آنچه به زندگی پس از این عالم مربوط می شود
