بخشی از مقاله
چکیده
دما یکی از عواملی است که واکنش تابعی شکارگر را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین در این پژوهش تاثیر سه دماي 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد بر واکنش تابعی سن ماده شکارگر O. albidipennis روي تخم کنه ترکستانی ارزیابی شد. نتایج نشان داد واکنش تابعی حشرات ماده در هر سه دما با مدل نوع دوم مطابقت داشت. براي تعیین پارامترهاي قدرت جستجوگري - a - و زمان دستیابی به میزبان - Th - از معادله راجرز استفاده شد. مقادیر قدرت جستجوگري و زمان دستیابی به ترتیب براي حشرات ماده در دماي 20 درجه سانتیگراد 0/0491 و 0/2518، در دماي 25 درجه سانتیگراد 0/029 و 0/0635 در دماي 30 درجه سانتیگراد 0/0628 و 0/0366 برآورد گردید. حداکثر توان شکارگري حشرات ماده در دماي 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد 95/31، 377/91 و 654/97 است. در حشرات ماده با افزایش دما کارایی و قدرت شکارگري افزایش یافته است.
کلمات کلیدي: واکنش تابعی، Orius albidipennis، Tetranychus turkestani، دما
.1 مقدمه
واکنش تابعی به معنی تغییر در تعداد شکار مصرف شده توسط شکارگر در واحد زمان در ارتباط با تراکم شکار است . - 4 - واکنش تابعی از اجزاء و عوامل ضروري در انتخاب عوامل بیوکنترل، براي برنامههاي کنترل بیولوژیک - 10 - و به عنوان یک مبحث قابل توجه در مباحث حشرهشناسی و اکولوژي است . - 2 - براي برآورد کمی تاثیر شکارگرهاي Anthocoridae ارزیابی واکنش هاي تابعی و عددي آنها در تراکمهاي مختلف شکار بسیار مهم و ضروري است . - 9 -
مطالعات متعددي در زمینه زیستشناسی، جدول زیستی و میزان شکارگري O. albidipennis روي آفات گلخانهاي انجام گرفته است. بررسی توانایی شکارگري سن بومی O. albidipennis براي استفاده در برنامههاي مدیریت تلفیقی آفات محصولات خسارت دیده مفید است. از این رو در این پژوهش سعی شد به بررسی واکنش تابعی سن شکارگر در سه دماي 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد پرداخته شود.
.2مواد و روشها
این آزمایش براي ارزیابی شکارگري سن شکارگر در سه دماي20 ،25 و30 درجه سانتیگراد در مواجه با تراکمهاي مختلف از تخم کنه ترکستانی انجام شد. واحدهاي آزمایشی شامل ظرفهاي پلاستیکی یک بار مصرف تهویه دار به قطر 7/5 سانتیمتر وارتفاع 4/5 سانتیمتر بود که براي تهویه سوراخی به قطر 4 سانتیمتر در ظرف ایجاد شد و این سوراخ توسط توري بامش120 براي ممانعت از فرار سنها پوشانده شد. داخل ظرفها یک لایه پنبه مرطوب و روي این پنبه دیسک برگی از گیاه لوبیا به قطر 4/5 سانتیمتر قرار گرفت.
براي تهیه تراکمهاي مختلف از تخم کنه 24 ساعت قبل از شروع آزمایش تعدادي کنه ماده براي تخمریزي روي واحدهاي آزمایشی منتقل شدند و پس از 24 ساعت این کنهها حذف شدند و تراکمهاي مورد نظر از شکار با حذف تخمهاي اضافی بهدست آمدند. براي آزمایش از سنهاي ماده هشت روزه استفاده شد که این حشرات قبل از اینکه به صورت انفرادي داخل ظرفهاي آزمایش قرار گیرند به مدت 24 ساعت گرسنگی داده شدند. پس از وارد سازي سن شکارگر به واحدهاي آزمایشی در آنها بسته شد و در شرایط ژرمیناتور در سه دماي20، 25 و30 درجه سانتیگراد رطوبت نسبی%70±5 و دوره نوري 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار گرفتند.
به شکارگر 24ساعت اجازه داده شد تا اثر خود را در تراکمهاي مختلف از شکار و در سه دماي متفاوت نشان دهد. پس از 24 ساعت شکارگر حذف و تخمهاي باقیمانده در زیر استریومیکروسکوپ شمارش شدند.
براي دماي20°C تراکم هاي 50، 100، 200، 300، 400 و 500، دماي 25°C تراکم هاي 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350، 400، 600،500، 700 و800 و دماي 30° C تراکمهاي 50، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700 و 800 عدد تخم کنه درنظر گرفته شد. در این آزمایش هر تراکم 15 مرتبه تکرار شد.
.3 نتیجهگیري
براساس نتایج آنالیز رگرسیون لوجستیک، حشرات ماده سنO. albidipennis در سه دماي 20، 25 و 30 درجه سانتیگراد نسبت به تراکمهاي مختلف از تخم کنه ترکستانی واکنش تابعی نوع دوم نشان دادند، چون پارامتر خطی P1 درمعادله پلی نومیال آنها منفی بوده است - - 3 - جدول . - 1 یعنی حشرات ماده در سه دماي متفاوت نسبت به تراکمهاي مختلف میزبان خود به صورت وابسته به عکس تراکم عمل کردهاند و با افزایش تراکم میزبان درصد طعمههاي خورده شده کاهش یافته و منحنی حاصله در نهایت به صورت مجانب در آمده است. منحنیهاي واکنش تابعی در شکل 1 نشان داده شدهاند.
بعد از تعیین نوع واکنش تابعی، پارامترهاي مربوط به آن برآورد شد. براي بر آورد آنها از مدل استفاده شد. زمان دستیابی - Th - و نرخ جستجو گري - a - حشرات ماده در دماهاي 20، 25 و30 درجه سانتیگراد در جدول 2 خلاصه شدهاند.
اطلاعات حاصل از میزان تغذیه سنهاي ماده در تراکمهاي مختلف کنه ترکستانی نشان داد که میزان تغذیه طی 24 ساعت همراه با افزایش تراکم تخم کنه و افزایش دما افزایش مییابد و بیشترین میزان تغذیه مربوط به تراکم 700 در دماي 30درجه سانتیگراد است. نسبت حمله بالاتر و زمان دستیابی کوتاهتر نشاندهنده کارایی بیشتر شکارگر است که در دماي30°сنسبت حمله بالاتر و زمان دستیابی کوتاهتر شده است. حداکثر شکارگري سنهاي ماده در جدول 3 آمده است.
