بخشی از مقاله
خلاصه
کنه های سخت شایعترین آلودگی انگلهای خارجی نشخوارکنندگان هستند. این بندپایان توانایی انتقال اجرام انگلی بیماری-زایی نظیر بابزیا، تیلریا و آناپلاسما را دارند. جابهجایی حیوانات از پدیدههای مهم ناپایداری آنزئوتیک و انتشار بیماریهای تکیاخته-ای از منطقهای به منطقهی دیگر است. لذا، هدف این تحقیق تعیین وضعیت فون کنههای سخت را در گوسفندان مقیم و گوسفندان عشایر کوچ کننده در خوزستان و بررسی آلودگی غدد بزاقی این کنهها را از نظر حضور انگلهای تیلریا و بابزیا در گونههای موجود است. کنهها از گوسفندان مناطق جغرافیایی ناحیه شرق جدا شده و گونه آنها براساس ریخت شناسی، با استفاده از کلید تشخیصی صورت گرفت. گونههای تیلریا و بابزیا، با استفاده از Semi-Nested-PCR بر روی ژن juddk 18S rRNA گردیدند.
از مجموع1500 کنههای جمعآوری شده، در ناحیهی شرقی استان خوزستان، بیشترین تعداد جمعیت کنهها مربوط به گونههای ریپیسفالوس سانگینئوس و هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم بوده و این دو گونه نسبت به دیگر گونهها غالب بودند. گونههای هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم و هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم آلوده به هر دو گونهی تیلریا اویس و تیلریا لستوکاردی بودند. ریپیسفالوس بورسا تنها گونهی آلوده به بابزیا اویس بوده است.
مقدمه و هدف
کنه های سخت شایعترین آلودگی انگلهای خارجی نشخوارکنندگان هستند و علاوه بر ایجاد خسارات اقتصادی مستقیم و غیر مستقیم، توانایی انتقال اجرام انگلی بیماریزایی نظیر بابزیا، تیلریا و آناپلاسما را دارند
استان خوزستان یکی از مناطق مهمی در کشور است که بیماریهای منتقله توسط کنه همانند بابزیوز و تیلریوز در آن بومی شدهاند. این دو بیماری تقریباً بروز همزمان داشته و علیرغم تقاوتهای بالینی دارای نشانههای مشترکی چون تب، زردی و کم خونی هستند
یکی از عوامل مهمی که کنترل این کنهها و به طریق اولی بیماری-های منتقله ناشی از آنها را دچار معضل جدی مینماید فعالیت موسوم به ییلاق-قشلاق عشایر در استان خوزستان و بهخصوص در شرق خوزستان است. گفته میشود جابهجایی حیوانات از پدیدههای مهم ناپایداری آنزئوتیک و انتشار بیماریهای تکیاختهای از منطقهای به منطقهی دیگر است. لذا، این تحقیق بر آن است تا وضعیت فون کنههای سخت را در گوسفندان مقیم و گوسفندان عشایر کوچ کننده در این مناطق را مشخص نموده و در ضمن آلودگی غدد بزاقی این کنهها را از نظر حضور انگلهای تیلریا و بابزیا در گونههای موجود بررسی نماید.
مواد و روش کار
مطالعهی حاضر از اوایل بهار تا اواخر تابستان سال 1394 از گوسفندان مناطق جغرافیایی ناحیه شرق - ایذه، باغملک، دهدز، هفتکل و رامهرمز - به طور تصادفی خوشهای انجام شد. به طور میانگین از هر دام 5 الی 6 عدد کنه و در مجموع تعداد 1500 کنه از گوسفندان مناطق ذکر شده به روش تصادفی خوشهای جمع آوری گردید. تعیین گونه کنهها براساس ریخت شناسی، با استفاده از کلید تشخیصی هوگسترال و کایسر - 1959 - صورت گرفت . - 3 - هر کنه به طور جداگانه به صورت شکمی، روی یک پلیت پارافینی قرار داده شده و با استفاده از سوزن فولادی ثابت گردید. سپس لبه جانبی بدن کنه برش داده و سطح پشتی آن برداشته شد. از هر کنه 10 غدد بزاقی جداسازی و درون فریزر-20 درجهی سانتیگراد قرار گرفت.
برای تعیین آلودگی بابزیایی و تیلریایی کنهها نمونههای غدد بزاقی هر گونهی کنه از فریزر خارج شده و دی.ان.ای آن با استفاده از کیت استخراج و مطابق دستورالعمل شرکت سازنده استخراج گردید. برای تشخیص گونههای تیلریا و بابزیا،از SEMI-NESTED-PCR بر روی ژن 18S rRNA استفاده گردید
جهت انجام PCR اولیه، 0 250 از dNTP در 10mM تریس-اسید کلریدریک با PH = 9 ، mM 3 از Kcl و mM 1/5 از MgCl2 ، یک واحد آنزیم Taq DNA Polymerase،10 پیکومول از هر پرایمر و 1 میکرولیتر از نمونه DNA مخلوط شده و ذکر شده آب مقطر دوبار تقطیر اضافه شد تا حجم کلی به 20 میلیلیتر برسد. هر دو مرحلهی PCR تحت برنامه حرارتی مشابه انجام پذیرفت. چرخهی اول بهمدت یک دقیقه در 95 درجه سانتیگراد، چرخه دوم شامل 36 چرخه، دناتوره شدن 45 ثانیه در 94 درجه، اتصال 45 ثانیه در 58 درجه و سنتز 50 دقیقه در 72 درجه سانتیگراد و چرخه سوم یک چرخه بهمدت یک دقیقه در 72 درجه سانتیگراد بود. در پایان مراحل آزمایش ملکولی، محصول PCR به دست آمده با استفاده از الکتروفورز مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج
از مجموع 1500 کنههای جمعآوری شده، تعداد 646 عدد - %43/07 - از جنس هیالوما، 686 عدد - %45/73 - ریپیسفالوس، 28عدد - %1/87 - همافیزالیس، 96 عدد - %6/4 - بوفیلوس و 44 عدد - %2/93 - کنههای غیرقابل تشخیص بودند. گونه کنههای سخت شناسایی شده از گوسفندان در نمودار 1 نشان داده شده است. تعداد 439 کنه متعلق به گونهی هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، 111 کنه متعلق به گونه ی هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم، 31 کنه متعلق به گونهی هیالوما دتریتوم، 56 کنه متعلق به گونهی هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم، 9 کنه متعلق به گونهی هیالوما درومداری، 645 کنه متعلق به گونهی ریپیسفالوس سانگینئوس، 41 کنه متعلق به گونهی ریپیسفالوس بورسا، 28 کنه متعلق به گونهی همافیزالیس پونکتاتا، 96 کنه متعلق به گونهی بوفیلوس آنولاتوس و 44 عدد از کنهها نیز غیر قابل تشخیص بودند. همچنین این مطالعه نشان داد که در ناحیهی شرقی استان خوزستان، بیشترین تعداد جمعیت کنهها مربوط به گونههای ریپیسفالوس سانگینئوس و هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم بوده و این دو گونه نسبت به دیگر گونهها غالب بودند.
نمونههای مثبت در PCR اولیه باندی در حدود 430 جفت باز را نشان داد. در PCR دوم، باند مثبت تیلریااُویس حدود 237 جفت باز و باند مثبت تیلریا لستوکاردی حدود 235 جفت باز، باند مثبتبابزیا اُویس حدود 186 جفت باز و باند مثبت بابزیا موتازی حدود 205 جفت باز را نشان داد - تصویر . - 1 گونههای هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم و هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم آلوده به هر دو گونهی تیلریای شناسایی شده در این مطالعه بودند. در این مطالعه ریپیسفالوس بورسا تنها گونهی آلوده به بابزیا اویس بوده است. لازم به ذکر است که هیچگونه آلودگی تکیاختهای در گونههای هیالوما دتریتوم، هیالوما درومداری، ریپیسفالوس سانگینئوس، همافیزالیس پونکتاتا و بوفیلوس آنولاتوس مشاهده نگردید.
