بخشی از مقاله
چکیده:
رشد سازمان ها وابسته به منابع انسانی است که قادر به تولید پروژه های نوآورانه و خلاق می باشند. با مشاهده استراتژی ها و سیستم های مدیریت در سازمان ها، مشخص می شود که رهبری استراتژیک عامل اساسی سازمان ها می باشد. حیاتی ترین صلاحیت مورد نیاز برای رهبران استراتژیک مدیریت کارآمد و موثر منابع انسانی است. به طور کلی، رهبر کسی است که سازمان را مدیریت می کند. در عمل، سه نوع رهبری وجود دارد: رهبری با توجه به اندازه گروه، رهبری با توجه به موقعیت، رهبری با توجه به درک و رفتار. استراتژی به عنوان هنر متحد کردن و سازماندهی اقدامات برای رسیدن به هدف تعریف شده است. این مطالعه، با موضوع " تاثیر رهبری استراتژیک بر فرآیند استراتژی: ارائه یک مدل مفهومی" ابتدا درباره درک پیش دانش و مفهوم و تعاریف در مورد رهبری و سپس در باره جنبه ها و مفاهیم استراتژی و در نهایت در مورد رهبری استراتژیک و ارتباط آن با فرآیند استراتژی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق می تواند دانش ما را در خصوص رهبری استراتژیک و مولفه های آن افزایش دهد.
کلمات کلیدی: رهبری استراتژیک، فرآیند استراتژی، فرایند اجرای استراتژی، ویژگی های رهبری، ویژگی های استراتژی، مدل های رهبری
.1مقدمه:
این پدیده اجتماعی مهم دوره ما که در آن نظرات انسان به طور مداوم در حال تغییر است باعث ایجاد تغییرات در تمام زمینه های زندگی شده است. آنهایی که بیشترین تاثیر را توسط این طوفان دیده اند کسب و کار شرکت ها و سازمان می باشد. این تغییرات، که نتیجهء اصلاحات در زمینه های محیط زیست، ژنتیک، مواد، الکترونیک و اطلاعات است، هر دو آنها - کسب و کار - را به منظور ابقاء و داشتن راندمان مناسب در رقابت بزرگ بازارهای آینده مجبور به ایجاد تغییرات می کند aykuz - ،. - 2001:1 تنظیم کردن سازمان با این شرایط همیشه در حال تغییر بازار، وظیفهء مدیران پویایی است که، آشنا به اطلاعات فنی مورد نیاز و با قابلیت، آشنا به روابط بین مردم، توانمند در تحت تاثیر قرار دادن کارمندان با توان ذهنی و دانش خود بوده و توانمند در فائق آمدن بر مشکلات با روحیه بخشیدن به تیم و توانمند در گرفتن تصمیمات استراتژیک برای آینده می باشند . - Simsek ,2008: III - مهم و ضروری است که رهبران امروز یک فرهنگ سازمان یافته را که باعث تعامل اجتماعی متقابل باشد تشکیل داده و ارزش های فردی را با چشم اندازسازمان سازگار سازند. رهبران با داشتن یک استراتژی مناسب در حال توسعه سازمان ممکن است باعث شوند کارکنان در همکاری و ایستادگی با آنها به خود افتخار کنند.
2.1.1تعریف و مفهوم رهبری
به طور کلی، رهبر کسی است که سازمان را مدیریت می کند. در این مفهوم: هر رهبر تلاش می کند تا هر سازمان را با تغییرات مواضع، رفتارها و فعالیت های هر گروه، سازمان یا جامعه هماهنگ کند .
وارن بنیس1، یکی از پیشگامان علم اداره، می گوید "رهبری همانند عشق و زیبایی مقوله ای است که هرکس وجود آن را می شناسد اما تعریف آن را نمی شناسد، تعریف رهبری نیز دشوار است اما زمانی که شما آنرا می بینید، شما آن را تشخیص می دهید " . - bennis,2006:4-5 - رهبر کسی است که مسئولیت کامل را برای تصمیم گیری و پیاده سازی آن تصمیم بر اساس ادراک، عقل و دانش در خصوص مدیریت تحول به عهده می گیرد. رهبر کسی است که می تواند با استفاده از قابلیت نفوذ خود، محیط اطراف خود را تحت تاثیر قرار دهد . - lider,2008: 1 - رهبری هنر تحت تاثیر قرار دادن رفتار و فعالیت دیگران برای رسیدن به اهداف، تحت شرایط خاصی است. به علاوه، رهبری تلفیق روابط متقابلی است که به عنوان تعامل نامیده می شود. به گفته برخی از نویسندگان، رهبری یک هنر گروه بندی، هماهنگ سازی و ایجاد انگیزه درنظم دادن برای رسیدن به اهداف سازمان است. رهبر برای رهبری کردن نیازی به مجوز رسمی ندارد. رهبرکسی است که بدون نیاز به مجوز رسمی بتواند گروه بزرگی را تحت تاثیر قرار دهد و آنها را مجبور به هماهنگی با خود نماید. اتکا کردن به مجوز رسمی ممکن است تنها منبع قدرتی که مدیر می تواند از آن استفاده کند، را افزایش دهد.
.2.1.2توسعه تاریخی رهبری
در توسعه تاریخی رهبری، سعی بر آن شده که موضوع رهبری با چهار روش زیر توضیح داده شود.
نظریات خصوصیات ذاتی در رهبری: در این رویکرد فرض می شود که رهبران، رهبر متولد می شوند و نه ساخته می شوند و شخصیت رهبران تحت سه عنوان قرار می گیرد: به عنوان ظاهر فیزیکی، هوش و توانایی صحبت کردن.
نظریات رفتار در رهبری: پس از سال 1940 ، مطالعات در مورد سبک و رفتار رهبران آغاز شد. آنها چگونگی انجام رفتار هایی را که مورد نیاز برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران و هدایت دیگران است، مشخص کردند. در این روش، رهبران با روحیه کارآفرینی و برنامه ریزی کار، آسان کردن ارتباطات، احتمال موفقیت را بالا می برند. هیچ رفتار کلی برای رهبران در این روش وجود ندارد. رفتار رهبران به طور جداگانه برای وضعیت های مختلف تعیین می شود. به این دلیل است که، هیچ اندازه گیری مناسب برای رفتار در هر موقعیت وجود ندارد و رفتار مناسب برای یک موقعیت ممکن است برای موقعیت دیگر مناسب نباشد.
روش های جدید برای رهبری: با توجه به رویکردهای جدید، رهبر کسی است که عکسی از سازمان در آینده می بیند و سازمان را برای آینده آماده و هدایت می کند.
رهبری کاریزماتیک و تحول از مهمترین روش های جدید رهبری است. در این روش، انواع رهبری وجود دارد اما در این مقاله با آن دسته از رهبرانی که در سال های اخیر توسعه یافته اند سروکار داریم چرا که موضوع این مقاله نقش رهبر در تحول سازمانی است.
.2.2مدل رهبری
در عمل، سه نوع رهبری وجود دارد . - $Y DUR OX: 10: 1967 - .1رهبری با توجه به اندازه گروه - رهبری خصوصی, مدیر رهبری - .2رهبری با توجه به موقعیت - رهبری مثبت، رهبری منفی -
.3رهبری با توجه به درک و رفتار - رهبری حزب دموکرات، رهبری استبدادی - .2.2.1رهبری با توجه به اندازه گروه
یک رهبر در یک گروه کوچک ممکن است هر عضو را ببینید. شخصیت رهبر در کار گروهی مهم است. اگر رهبر مورد احترام گروه باشد، سازمان تحت تاثیر شخصی رهبر به خوبی کار می کند. اگر رهبر صفات منفی داشته باشد، گروه منفی خواهد شد. نفوذ شخصی رهبر در گروه های کوچک ارتباط مستقیم با مدیریت گروه دارد. بطوری که اگر گروه بزرگتر شود، نفوذ رهبر کمتر می شود و رابطه رسمی به جای رابطه غیررسمی قرار می گیرد.
رهبر موثر یک نوع رهبری است که مفید، با ابتکار، با انگیزه است و باعث می شود گروه جذاب تر شود. رهبر منفی یک نوع رهبری است که منفی، خرابکارانه، دلسرد و پیشگیرانه است و به نظرات دیگران را توجه نمی کند . - Sütçü, 36:2008 -
.2.2.3رهبری با توجه به ادراک و رفتار
دموکراتیک، مشارکتی و استبداد، در این بخش توضیح داده می شود.
رهبران دموکرات و مشارکتی تصمیم گرفتند به وسیله مشاوره با گروه های زیر دست درباره موضوعات سازمان به جز در دوره های بحران،گروه های زیر دست را به برنامه ریزی، تصمیم گیری و سازماندهی تشویق کنند. رهبران با اعضای دیگر بسیار مودب هستند و به آنها ارزش قائل می شوند. پاداش دادن شایع تر از مجازات است. هر نوع راه ارتباطی باز است. این مدل رهبری ممکن است ناموفق شود به این دلیل که باعث میشود در مواقع اضطراری نتوانند به طور سریع تصمیم گیری نمایند. این روش نامناسب برای دوره های بحران می باشد. با این روش، رهبر مشارکتی با افزایش هوش و خلاقیت گروه، آن را به یک خصوصیت موثر تبدیل می سازد.
رهبر مستبد: رهبر مستبد دارای خصوصیت سرکوبگر و توهین آمیز است. هیچ کس نمی تواند چیزی را بدون دستور خاصی انجام دهد. رهبر تنها تصمیم گیرنده است. رهبر دستور میدهد و اعضای گروه انجام می دهد. ترس، تهدید و مجازات شایع تر هستند. رهبر کمتر به اطلاعاتی که از زیر دستان می گیرند، اعتماد می کنند. رهبر همیشه باید در محل کار باشد. این مدل رهبری برای کسانی که در جوامع استبدادی و بوروکراتیک تحصیل کرده و بزرگ شده اند قابل اجرا می باشد. مهم ترین ایراد آن این است که رهبر رفتار خودخواهانه دارد و به باور و احساسات اعضای سازمان توجهی ندارد. این وضعیت آغاز نفرت به مدیریت، تضعیف روحیه، تنش درون گروه و اختلاف است همچنین در چنین وضعیتی خلاقیت و نوآوری کاهش می یابد . - Sütçü,36:2008 -
.2.3وسعت اصطلاح استراتژی و ابعاد اصلی آن .2.3.1معنی استراتژی
اصطلاح استراتژی غالبا در محیط نظامی معمول است و استفاده می شود، به علاوه، این اصطلاح اغلب در بازی های مختلف و مسابقات ورزشی مانند شطرنج، و غیره نیز مورد استفاده است. مشاهده می شود که اصطلاح استراتژی پس از سال 1970 در زمینه مدیریت به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است - Akgemci, 2008:3 - ،