بخشی از مقاله
چکیده
ما در دنیای رنگها زندگی میکنیم و تا حد بسیار زیادی به رنگها خو گرفتهایم. رنگی بودن جهان یکی از بزرگترین موهبتهای ×الهی است که باعث شادی و نشاط انسانها شده و موجب رسیدن به امید و آرامش در آنان میشود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، فاکتورهای فیزیکی و ذهنی مختلفی وجود دارند که به موفقیت ورزشی کمک میکنند. موفقیت در ورزش نیازمند کنار هم قرار گرفتن این فاکتورها و تقابل درست آنها با یکدیگر است. در بسیاری از ورزشها فاکتورهای مربوط به آمادگی جسمانی مهمترین فاکتورها است. با این حال فاکتورهای ذهنی و درمانی نیز برای ورزشکاران حرفهای حائز اهمیت هستند.
همه ی ما از وجود رنگها آگاهیمامّا آیا از تأثیر آنها بر روح ، روان ، ذهن و اندیشهمان نیز باخبریم؟ روانشناسان دریافتهاند که رنگها تأثیرات معجزه آسایی بر روح و روان انسانها داشته و علاقه به رنگهای خاص نیز گویای بسیاری از ناگفتههای ذهن و روح آنهاست. رنگ تاثیر فیزیکی و روحی خاصی را بر روی افراد میگذارد و افراد واکنشهای متفاوتی نسبت به رنگهای مختلف از خود نشان می دهند، عکس العمل افراد به فاکتورهای متعددی نظیر فرهنگ، جنسیت، سن، موقعیت احساسی و ذهنی، به تجربه های خاص فردی بستگی دارد .البته نوع و شدت این واکنش ها نیز منحصر بفرد است .
رنگها دارای نیروی خاصی هستند و هر یک از طیفها یک احساس عمیق را در محیط القا میکنند .رنگ ها عمیقا بر حالات، روحیه، رفتار و روربط عمومی و اجتماعی تاثیر میگذارند و سبب میشوند شما شدیدا احساس اعتماد به نفس و یا احساس نشاط و سرزندگی کنید و همچنین این امکان وجود دارد که احساس کسلی و بی حوصلگی را به شما القا کنند.
.1 مقدمه
اغلب مواقع انسانها به محیط اطرافشان کم توجه هستند . سالهاست که در کشورهای پیشرفته به تاثیر رنگها بر روحیات و میزان انرژی محیط و همان طور بر کیفیت زندگی پی برده اند و در این زمینه پژوهش ها و تحقیقات زیادی انجام شده است.
براساس کاوش باستان شناسان و تحقیقات انجام شده در این زمینه پی به فلسفه استفاده از رنگهای خاص در مواقع خاص توسط قبایل بومی امریکا و امریکای لاتین برده اند . به طور مثال آنها در زمان وقوع جنگ در بین قبایل به استفاده از رنگ سرخ بدست آمده از نوعی خاک رس که در آن مناطق یافت می شد ، استفاده می کردند و با این کار باعث ایجاد ترس و رعب در وجود حریف می کردند.
همین طور در بعضی از مراسم های خاص مذهبی به استفاده از رنگ های بدست آمده از نوعی از لجن - به عنوان رنگ .سیاه - و نوعی خاک معدنی - جهت رنگ سفید - و تلفیق آنها و بدست آمدن صورتها و بدن های سیاه و سفید می شد.
این موضوع در عصر حاضر نیز به حدی جالب توجه بوده که حتی در زمینه های مختلف نظامی نیز در این زمینه تحقیقات فراوانی صورت گرفته است. برای مثال در ارتش امریکا بر روی نوع رنگها و تاثیراتشان بر روی رفتار سربازان تحقیقات ×فراوانی صورت گرفته است.
براساس این تحقیقات ثابت شد که رنگ سبز بر روی نوع تصمیم گیری ها در مواقع ضروری تاثیر مثبت می گذارد. جالب اینجاست که طی این تحقیقات رنگ قرمز بر روی میزان خشونت سربازان تاثیرات نامطلوب می گذارد . همان طور که می دانید یک سرباز حرفه ای باید در شرایط بسیار بحرانی بر روی عملکرد و همین طور تصمیماتی که اخذ می کند تسلط زیادی داشته باشد وگرنه یقینا دچار مشکل خواهد شد.
.2 کلیات
در طول تاریخ اثرات بصری – روانی رنگ انسان را تحت تاثیر قرار داده است. جدایی ناپذیری رنگ از شکل و این حقیقت که رنگ جز طبیعی و لاینفک زندگی، معماری و هنر است، گاه سبب پذیرش معانی متفاوت برای رنگ در فرهنگ های مختلف شده است. رنگ های محیط در انسان تاثیر گذارده و در درون و ایجاد تحول و دگرگونی می نماید، بگونه ای که این اثر گاهی آنچنان شدت می یابد که کلیه امور انسان را تحت سیطره خود در می آورد. رنگ ها نه تنها انسان را تحت تاثیر خود قرار می دهند بلکه منجر به پیشرفت یا رکود یک جامعه می شوند.
از نظر جان لنگ آنچه معماران خلق می کنند، محیط بالقوه ای است برای رفتار انسان، و آنچه شخص استفاده کننده تحسین می کند، لذا معماران باید در جهت خلق محیطی تاثیرگذار بر استفاده کننده گام بردارند. رنگ یکی از عواملی است که [8]محیط موثر بر اوست.
قابلیت تاثیر گذاری فراوان بر افراد دارد و با به کار گیری مناسب و هماهنگ آن می توان موجبات جذب افراد را به محیطی خاص فراهم آورد. از این رو، باید به شیوه ای رنگ های یک بنا را تعیین کرد که با فرایندهای آن متناسب بوده و زیبایی ساختمان که با حس بینایی مراجعان درک و دریافت می شود، موجب جذب آنها به ساختمان با کارکرد خاص می شود. رنگ ها فقط هنگامی چهره واقعی خود را نشان می دهند که در کنار رنگ های هماهنگ قرار گرفته و دارای حالتی آرام باشند.
ولی وقتی با چهره ای مبدل ظاهرمیشوند ، رنگ یکی از عناصری است که در کنار نور بر ادراک بصری افراد از محیط حالتی فرار و پرتحرک و ناسازگار به خود می گیرند. . تاثیر می گذارند و ابزار مهمی در جهت هدایت و القا حالات روانی خاص بر افراد و جوامع است. از آنجا که گاهی تاثیر روانی رنگ ها و بهره مندی مناسب از آنها در فضای ورزشی می تواند به خلق فضایی مناسب برای مراجعان و ترغیب آنها به استفاده از فضای ورزشی کمک نماید. در این پژوهش در راستای شناخت اثرات رنگ از لحاظ روان شناسی در جهت رنگ مناسب اماکن ورزشی گام برداشته ×شده است.
.3 روانشناسی رنگ
روانشناسی رنگ در معماری ساختمان از جمله اماکن ورزشی از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چرا که رنگها با تاثیر بر روح و روان آدمی، موجب تغییر رفتار وی میشوند و این تغییر نه تنها به تحول در خصوصیات و شخصیت افراد منجر می گردد، بلکه فعالیت و عملکرد فرد را نیز در محیطی خاص متاثر می سازد.
رنگ عاملی است نیرومند که می تواند برانگیزد یا تسکین بخشد، حسی از گزمی یا سردی ایجاد کند، آزرده سازد یا خوشایند باشد. رنگهای مورد علاقه افراد راز های فراوانی را درباره آنها بازگو میکند. تجربه انرژی رنگ های مختلف آشکارا نوعی تاثیر حسی بینایی برما برجای می گذارد. رنگ می تواند محیط پیرامون ما را دگرگون سازد و بر خلاقیت بیفزاید. به کمک رنگ ها می توانیم موجبات
ارتقاء خودآگاهیمان را فراهم آوریم و به انسانهایی سرزنده و فعال تر مبدل شویم.
در روانشناسی نوین، رنگ ها یکی از معیارهای سنجش شخصیت به شمار می آیند؛ چرا که هر یک تاثیر خاصی در روح و جسم هر فرد باقی می گذارند و نشانگر وضعیت روانی و جسمی وی هستند. انسان از روزگاران دور تحت نفوذ و تاثیر رنگ های پیرامون خویش بوده و در طی صد و چند سال گذشته صنعت رنگسازی به اوج تحول خود رسیده، این تاثیر دو چندان شده و در همه زندگی انسانها رخنه کرده است.
این استفاده روز افزون از رنگها تحول زیادی در زمینه روانشناسی رنگ پدید آورده است. رنگها سرشار از نیروهای بس خارق العاده هستند نیروهایی که مانند هسته های انرژی زا و گرمابخش، تماشاچی خویش را متاثر می سازد. که صرف نظر از تاثیرات منفی یا مثبت که بر ضمیر ناخود آگاه باقی می گذارند. هنرمند خلاق نه تنها باید در دنیای بیکران رنک ها به سیر و سیاحت پردازد و توشه خویش را از تجربه های علمی آکنده سازد، بلکه همچنین لازم است تا مفاهیم رنگ را در کلیه ابعاد بشناسد. اما مهمترین این ابعاد که اعتبار مفاهیم زیبا شناسی رنگ متکی بدانهاست ابتدا شناخت رنگ به عنوان یکی از برجسته ترین عوامل ترکیب بندی و دیگر [1] قدرت رنگ در برقراری ارتباط است که باید بدانیم.
.4 اثر رنگ بر ادراک
همانطور که میدانیم رنگ بر خلق و خو و احساسات انسان ها اثر می گذارد، از این اثر رنگ به منظور راحتی و حتی افزایش بازدهی در محیط استفاده شده است. تلاش هایی در این راستا صورت گرفته تا رنگ های جذاب، متناسب با فضای موجود، روشنایی محیط و نوع [4]×فعالیت استفاده کنند.
جدول 1 چگونگی اثر رنگ ها بر ادراک ما از محیط را شرح می دهد :
جدول .1 اثر رنگ ها بر ادراک
اثر رنگ بر اندازه اشیا : اشیا سبز و آبی بزرگتر از اشیا زرد و قرمز به نظر میرسد. ×اثر رنگ بر فاصله اشیا : سطوح سبز و آبی دورتر به نظر می رسند، سطوح زرد و قرمز به نظر نزدیک می آیند.
اثر رنگ بر قابلیت انعطاف اشیا : رنگ های با طول موج کوتاه - بنفش، آبی،سبز - یک شی را هموار به نظر میرسانند. رنگهای با طول بلند - زرد،قرمز - احساس نرمی و انعطاف را ایجاد می کنند.
اثر رنگ بر دمای اشیا : قرمز، زرد جز رنگ های گرم، سبز و آبی جز رنگهای سرد هستند. ×اثر رنگ بر سختی اشیا : قرمز، زرد، سفید جز رنگ های سخت، آبی، سبز، سیاه از زنگ های نرم هستند.
اثر رنگ بر وزن اشیا : اشیا با رنگ روشن به نظر سبک تر می آیند.
