بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ساعات برگزاری کلاسهای مجازی بر یادگیری دانشجویان دانشگاه پیام نور تهران در سال تحصیلی 94-93می باشد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مجازی رشته علوم تربیتی دانشگاه پیام نور تهران می باشد. از این تعداد یک کلاس به طور تصادفی انتخاب شد و 60 نفر از اعضای کلاس به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند.
سپس آموزش محتوا - چهار فصل از کتاب مکاتب فلسفی - به هر گروه در ساعات مختلف - گروه اول 8تا10صبح, گروه دوم 12تا2ظهر, گروه سوم 4تا6عصر,گروه چهارم 8تا10شب - در چهار هفته متوالی صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها یک آزمون بیست سواله بود که روایی آن توسط چند تن از متخصصان و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 0/82 محاسبه گردید. از هر چهارگروه همزمان پیش آزمون و پس آزمون بعمل آمد. سپس داده ها ازطریق نرم افزار SPSS21 ، آزمون لون، آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی تجزیه و تحلیل شد.
نتایج پژوهش نشان داد که میانگین نمرات پس آزمون گرو ه ها دارای تفاوت معنی داری است . - p> 0.05 - بعبارتی ساعات مختلف آموزش بر یادگیری آزمودنی ها تأثیرات متفاوتی دارد. به طوری که گروه اول - 8 تا 10 صبح - بیش ترین نمره پیشرفت تحصیلی و گروه دوم - ساعات 12 تا 2 ظهر - کم ترین نمره پیشرفت تحصیلی را دارا بودند. همچنین بین گروه اول و سوم m=18.4667 - و - m=18.1333 و گروه دوم و چهارم m=15.3333 - و - m=16.4000 اختلاف معنادار مشاهده نگردید.
با توجه به نتایج بنظر می رسد که ساعات مختلف آموزش مجازی بر یادگیری دانشجویان تاثیر داشته است. لذا بهتر است که در برنامه ریزی آموزشی کلاس های مجازی مدنظر قرار گیرد.
مقدمه
یادگیری فرآیندی است که در آن رفتارها و پندارهای افراد تغییر می یابد و به گونه ای دیگر می اندیشند و عمل می کنند و هنگامی تحقق می یابد که تغییر در رفتارها و عملکرد افراد مشاهده شود. ارسطو اعتقاد داشت که یادگیری کار آسانی نیست. برای هرکسی روشی برای یادگیری هست که از سایر روش ها بهتر است. زیرا یادگیری به طور معمول به تجربیات عملی وابسته است که به معنای تمرین فیزیکی است و این کار با تکرار صورت می گیرد که یکی از راه های یادگیری است و در جامعه ای که مبتنی بر گسترش دانش است افزایش مهارت های یادگیری حائز اهمیت است
شناسایی عوامل مؤثر در حصول به یادگیری، یکی از مقوله های مهم و مورد نظر متخصصان و صاحب نظران می باشد. از آنجا که عوامل مؤثر بر یادگیری بسیار گسترده و وسیع هستند، شناسایی این عوامل در رفع مشکلات و نارسایی های سیستم آموزشی مهم است
یادگیری مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، با ایجاد تغییرات بنیادین در مفاهیم آموزشی قبلی، توانسته است بسیاری از ناکارآمدی های نظام های آموزشی را رفع کرده و دگرگونی های اساسی را در آموزش به وجود آورد. با استفاده از دنیای مجازی و یادگیری الکترونیکی، می توان به روش نوین و کارآمدی از یادگیری دست یافت - پور محمد باقر و پور محمد باقر، - 1387 بطوری که یادگیرندگان به وسیله تجربه و فعالیت به یادگیری می پردازند و با درگیر ساختن خود با مسائل زندگی واقعی، از انتزاعی و یا ذهنی بودن یادگیری می کاهند - تینیو ، . - 2002 در این خصوص، شاختر - 1999 - بیان می کند استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث می شود فرایند یادگیری بهتر شود و رویکرد مثبت نسبت به یادگیری بوجود آید
امروزه آموزش مجازی در شرف تبدیل شدن به یکی از مهم ترین محیط های آموزشی است و فن آوری اطلاعات، فرصت های بسیار زیادی را برای آموزش ایجاد کرده است - به نقل از برهانی و همکاران، . - 1391 بعبارتی، آموزش مجازی پارادایم جدیدی را پدید آورده و امکان یادگیری در هر زمینه، برای هر فرد، در هر زمان و هر مکان فراهم نموده است
در این محیط دانشجو و مدرس از نظر زمان و مکان و یا هر دو جدا هستند و محتوای آموزشی از طریق نرم افزار مدیریت دروس، منابع چند رسانه ای، اینترنت و ویدنوکنفرانس به دانشجو ارایه می گردد و دانشجو برای انجام فعالیت های یادگیری فردی و گروهی با کمک امکانات ارتباطات رایانه ای با مدرس، همکلاسان و سایر افراد یا منابع ارتباط برقرار می کند
یکی از نظریات مشهور در آموزش مجازی، نظریه راسل - 1999 - 89 می باشد. وی طی مطالعات متعدد خود کلاس های آموزش سنتی و مجازی را با یکدیگر مقایسه نمود.گرچه وی از مخالفان آموزش مجازی بود ولی طی این مطالعات به این نتیجه رسید که در صورت امکان پذیر بودن آموزش مجازی این نوع از آموزش ها از نظر علمی و اقتصادی به صرفه بوده، امکان پذیر خواهد بود. در این راستا، نتایج بررسی ها نشان می دهد همه فراگیران به یک نسبت از این نوع آموزش ها بهره نمی برند، برخی از آنها این دوره ها را با موفقیت بیشتری گذرانده اند در حالی که دیگران به این نوع آموزش ها پاسخ قابل قبولی نداده اند
بنابراین ممکن است عوامل بسیاری در تأثیرگذاری یادگیری مجازی دخیل باشد. یکی از این عوامل زمان آموزش و یادگیری است. زمان نقش غیرقابل انکاری در یادگیری دارد - محبوبی و همکاران، . - 1394 زمان مناسب برای مطالعه از جمله موضوعاتی است که نظریه های گوناگونی درباره آن ارائه شده و بحثهای زیادی در خصوص آن صورت گرفته است.
یافته های اخیر علم - کرونوییو لوژی - نشان می دهد، بدن انسان در طی شبانه روز متحمل تغییرات زیادی در زمینه یادگیری می شود و در هر ساعت از روز توانایی خاصی دارد. این محققین معتقدند حافظه کوتاه مدت و سرعت انتقال فکری در بیشتر افراد در ساعت آخر صبح تا اوایل بعد از ظهر به بیشترین حد فعالیت می رسد. بهترین زمان برای فعال شدن حافظه دراز مدت از ساعت8/30تا6/30 بعد از ظهر است بنابراین این اوقات زمانی بسیار مناسب برای مطالعه به شمار می رود
بر این اساس، یکی از وظایف تعلیم و تربیت شناسایی شیوه های مناسب جهت یادگیری سریعتر و بهتر دانش آموزان و دانشجویان و استفاده بهینه فراگیران از زمان محدود آموزشی می باشد
با توجه به نظریات مطرح شده و عدم پیشینه کافی در خصوص زمان مناسب برای آموزش بالاخص آموزش مجازی، هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر ساعات برگزاری کلاس های مجازی بر یادگیری دانشجویان دانشگاه پیام نور تهران می باشد. در این راستا این سؤال مطرح است:
- آیا ببن دانش آموزانی که در ساعات متفاوت - گروه اول 8تا10صبح, گروه دوم 12تا2ظهر, گروه سوم 4تا6عصر,گروه چهارم 8تا10شب - به صورت مجازی آموزش دیده اند، از نظر میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی تفاوت وجود دارد؟
روش پژوهش
پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مجازی رشته علوم تربیتی دانشگاه پیام نور تهران بود که یک کلاس از بین آنها به طور تصادفی انتخاب شد سپس 60 نفر از اعضای کلاس به طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند و آموزش محتوا - چهار فصل از کتاب مکاتب فلسفی - به هر کلاس در ساعات مختلف با هماهنگی قطب الکترونیکی فارس - گروه اول 8تا10صبح, گروه دوم 12تا 2ظهر, گروه سوم 4تا6عصر,گروه چهارم 8تا10شب - در چهار هفته متوالی صورت گرفت.
ابزار گردآوری داده ها، آزمونی محقق ساخته شامل بیست سوال چهارگزینه ای بود که هر سوال یک نمره - بدون نمره منفی - که در مجموع بیست نمره داشت. روایی آزمون توسط چند تن از متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 0/82 محاسبه گردید. داده ها از طریق پیش آزمون - قبل از تقسیم بندی ساعات آموزشی - و پس آزمون - بعد از آموزش در ساعات مختلف - که از هر چهارگروه همزمان بعمل آمد، استخراج گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نر م افزار SPSS 21 ، آزمون لون، آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی استفاده گردید.
یافته ها
در پژوهش حاضر، جهت همگنی واریانس ها در نمونه های پژوهش از آزمون لون استفاده شد. جدول 1 نشان می دهد که بین واریانس ها در نمونه ها تفاوت وجود ندارد.
جدول :1 آزمون همگنی واریانس ها
همچنین جهت مقایسه میانگین نمرات آزمودنی ها پیش از تقسیم ساعات آموزشی، از آزمون انوا استفاده شد.
جدول :2 آزمون آنوا جهت مقایسه نمرات پیش آزمون گروه ها
