بخشی از مقاله
چکیده
دماي بالا، تشعشعات شدید نوري و کمبود آب از فاکتورهاي محدود کننده رشد و تولید در بخش کشاورزي می باشند. کائولین با خاصیت انعکاسی باعث افزایش تشعشات از سطح برگ و میوه می شود و از افزایش دما و ایجاد تنش هاي دمایی و رطوبتی جلوگیري و به حفظ شادابی گیاه کمک بهینه می کند. در این تحقیق تاثیر تیمار کائولین با سه سطح %0، %2 و %4 بر روي درصد روغن میوه زیتون،تحت شرایط تنش گرمایی و رطوبتی تابستان مورد مطالعه قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده اثر زمان برداشت بر درصد روغن میوه معنی دار بود و بیشترین درصد روغن مربوط به اکوتیپ T7 بود، اما بین سه سطح تیمار از نظر درصد روغن اختلاف معنی داري وجود نداشت.
مقدمه
رشد یکنواخت درختان زیتون و حفظ کیفیت محصول نیاز به مدیریت آبیاري باغ دارد. درخت زیتون یکی از درختان میوه قابل کشت در شرایط خشک و نیمه خشک می باشد - صادقی،. - 1381 عوامل محیطی بر ترکیب اسیدهاي چرب روغن زیتون تاثیر گذار هستند، در مطالعه اي که بر روي کیفیت روغن زیتون در چین انجام شده، گزارش شده است که اسیدهاي چرب روغن در آن منطقه در مقایسه با اسیدهاي چرب روغن در منطقه مدیترانه متفاوت بوده و اسیدهاي چرب اشباع پالمیک و استئاریک در آنها بیشتر بوده و میزان اسیدهاي چرب غیر اشباع آن کمتر شده است
در کشاورزي امروزي در جهت استفاده بهینه از تکنیک هاي جدیدي بهره می گیرند که یکی از این تکنیکها استفاده از ضد تعرق ها در جهت کاهش تعرق و افزایش کارایی مصرف آب توسط گیاه است
این نوع از ضد تعرق ها، شامل ذرات ساکن معدنی با فرمول شیمیایی آبدار از جمله رس کائولین بوده که نسبت به انواع امولسیونی ضدتعرق ها در تنظیم وضعیت آب و دماي برگ کاراتر می باشد
هدف از این پژوهش ارزیابی تاثیر محلول پاشی کائولین در شرایط تنش گرمایی و رطوبتی تابستان اهواز بر روي میزان درصد روغن میوه در ماده خشک می باشد.
مواد و روشها
این پژوهش در سال 1391، در باغ زیتون گروه باغبانی دانشکده کشاورزي دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید، جهت انجام پژوهش از کائولین با دو سطح 2 درصد - w/v - و4 درصد - w/v - به همراه شاهد - آب تصفیه - بصورت محلول پاشی توسط سمپاش پشتی موتوري بر روي تاج درختان زیتون بکار برده شد. محلول پاشی در دو زمان صورت گرفت، مرحله اول در اواسط اردیبهشت ماه و مرحله دوم در اواسط خردادماه، بعد از دومین مرحله محلول پاشی از تیرماه تا مهرماه در اواسط هر ما، - 4 روز بعد از آبیاري - از میوه هاي بخش میانی شاخههاي فصل جاري و از تمام محیط درخت نمونه برداري صورت می گرفت.
نحوه اندازه گیري درصد روغن: یک گرم از پودر گوشت میوه خشک شده - در دماي 60 درجه سانتیگراد بمدت 48 ساعت - را با 20 میلیلیتر ترکیب کلروفرم- متانول V/V - ، - 2:1 به مدت 5 دقیقه در هاون چینی ساییده شد. به عصارهي حاصل4 میلیلیتر آب مقطر افزوده شد. استخراج روغن به کمک دکانتور انجام گرفت.
به منظور تسهیل جداسازي با قرار دادن قیف و کاغذ صافی بر روي دکانتور، عصارهي حاصل را به درون قیف حاوي کاغذ صافی منتقل نموده و تا ظهور دو فاز مجزا در داخل دکانتور، فاز بالایی شامل حلالهاي آبی - متانول و آب - و فاز پایینی - کلروفرم و روغن - منتظر مانده، سپس با احتیاط فاز زیرین را به درون پتريدیشهاي از قبل وزن شده ریخته و آن را در مجاورت هوا قرار داده تا کلروفرم بطور کامل تبخیر گردد و روغن باقی بماند، کلیه مراحل فوق در زیر هود انجام گرفت
نتایج و بحث
در شکل 1 مشاهده می شود که بین سه سطح 4، 2 و 0 درصد اختلاف معنیداري وجود ندارد و این سه سطح از لحاظ درصد روغن در ماده خشک با یکدیگر تفاوتی نداشته اند.
شکل -1اثر سطوح کائولین بر درصد روغن در ماده
برمه در سال 89 گزارش داد که بین سطح %5 کائولین و شاهد اختلاف معنی داري مشاهده نشده و سطح%2,5 کائولین در افزایش درصد روغن تاثیر معنی داري داشته است. ابولیلا و همکاران سال 2007 گزارش کردند با کاربرد تیمار %6 کائولین درصد روغن در کنجد افزایش پیدا کرده است.طبق نتایج بدست آمده و نتایج دیگر پژوهش ها می توان گفت درصدهاي مختلفی از کائولین تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاهان مختلف دارد.
شکل -2تاثیر اکوتیپ بردرصد روغن در ماده خشک
شکل 2 تفاوت معنی دار در درصد روغن را بین دو اکوتیپ نشان می دهد. اکوتیپ T7با 26/86 درصد بیشترین و اکوتیپ T2 با 19/64درصد کمترین مقادیر روغن در ماده خشک را به خود اختصاص داده اند. تفاوت بین دو اکوتیپ متاثر از عوامل ژنتیکی، فیزیولوژیکی و محیطی می باشد که در نتایج بدست آمده این تفاوت بین دو اکوتیپ قابل مشاهده است.
شکل 3 تاثیر زمان هاي مختلف نمونه برداري بر درصد روغن در ماده خشک را نشان می دهد. طبق شکل 3 زمان هاي مختلف نمونه برداري تاثیر معنی داري بر درصد روغن در ماده خشک داشته است.
شکل -3 تاثیر زمان هاي مختلف نمونه برداري بر درصد روغن در ماده خشک
بیشترین درصد روغن در آخرین زمان نمونه برداري یعنی نیمه مردادماه می باشد و کمترین درصد روغن مربوط به اولین نمونه برداري ها در ماه هاي تیر و مرداد می باشد. این افزایش در مقادیر روغن در طی زمان یک روند طبیعی در میوه زیتون است به نحوي که طبق گزارشات، افزایش میزان روغن میوه به مدت پنج هفته با سرعت نسبتا کمی ادامه خواهد داشت - طبق نمودار نیمه تیر تا نیمه مرداد - ، اما در دوماه بعدي، افزایش میزان روغن میوه ها شدت می یابد
