بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر پژوهشی است کتابخانه ای و مروری، که ابتدا در این مقاله پس از بررسی پیشینه به اهمیت موضوع وضرورت هوشمندسازی مدارس و آموزش الکترونیک اشاره شده است و سپس فواید و مزایا و نیز کارکردهای اینگونه مدارس را نام برده و توضیحات لازم ارائه شده است و در ادامه مشکلات پیش رو مطرح شده است ودر پایان نتیجه گیری کرده ایم که هوشمندسازی مدارس و آموزش الکترونیک بر پیشرفت فراگیران تاثیر زیاد و نتیجه مثبتی دارد.
مقدمه
امروزه اطلاعات و دانش اساسیترین دانایی انسانها، جوامع و ملتها به شمار میآید. با توجه به پیشرفت های حاصل شده در عرصه های گوناگون علم و فناوری و پا نهادن بشر به دنیایی جدید، ارتباطات با سرعت و دقت فراوان و تعامل و تبادل افکار، بسیار آسان صورت می گیرد. انباشت اطلاعات و در دسترس بودن آنها، زمینه را برای سیر و سفر در زمان ، ایجاد تفکر و تامل عمیق و رسیدن به ترقی و پیشرفت فراهم نموده است.
یکی از مهمترین دستاوردهای توسعهی فناوری تحول در عرصهی آموزش و پرورش است. کلاسهای مجازی، مدارس مجازی، مدارس هوشمند و به طور کلی یادگیری الکترونیکی از ظرفیتها و قابلیتهای قابل اتکا برای توسعه ی این مهارتها است - صالحی و کاشانی، . - 1386 ورود به عصر اطلاعات و رواج فناوریهای مبتنی بر شبکههای جهانی و رایانهها سبب پدید آمدن محیطهای جدید یادگیری به شکل رسمی و غیررسمی شده است.
در دنیای امروزی مهمترین دغدغهی نظام آموزشی و پرورشی یک کشور، ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی سرمایههای فکری در جامعهی اطلاعاتی و دانایی محور میباشد. برای آنکه همهی گروههای اجتماعی قادر باشند بطور مؤثّر در چنین جامعهای مشارکت داشته باشند، باید یادگیری پیوسته، خلاقیت، نوآوری و نیز مشارکت فعال و سازندهی اجتماعی را بیاموزند. تحقّق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از نقش و کارکرد مدارس به عنوان اصلیترین نهادهای آموزشی در جامعه میباشد.
نظام آموزشی کشور به مدرسه ای نیاز دارد که با بهرهگیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات امکان یادگیری پیوسته را فراهم نموده و فرصت های نوینی را در اختیار افراد برای تجربهی زندگی در جامعه ی اطلاعاتی قرار دهد، به گونهای که این فناوری نه به عنوان ابزار، بلکه درقالب زیرساختِ توانمندساز برای تعلیم و آموزش حرفهای محسوب شود.
به کارگیری ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات، راهکارهای نوینی را در بهبود و توسعهی نظام آموزشی ارائه نموده که استقرار مدارس هوشمند از نتایج آن است. طرح مدارس هوشمند کمک میکند تا با تغییر سنتهای قدیمی با استفاده از فناوریهای نوین، به اهداف عالی آموزش و پرورش در راستای پژوهشمحوری دست یافت. مدرسهی هوشمند شامل اجزای در هم تنیدهای است که به منظور برانگیختن حس کنجکاوی دانشآموزان و مشارکت فعال آنها طراحی شده تا با هماهنگ کردن تلاش دانشآموزان، معلمان و مدیران، در محیطی جامع و تلفیقی، نسبت به برآورده نمودن تمامی نیازهای آموزشی افراد اقدام کند.
مدرسه ی هوشمند عبارت است از یک سازمان یادگیری که با هدف آمادهسازی دانشآموزان به منظور زیستن در عصر دانایی، به طور سیستماتیک در فعالیت های یاددهی- یادگیری و مدیریت مدرسه، طراحی شده است. در این مدارس با استفاده از یادگیری الکترونیکی به صورت حضوری و با حفظ فضای فیزیکی مدرسه، معلم و دانشآموز، با برخورداری از نظام آموزشی هوشمند و با رویکرد تلفیقی و جامع نسبت به ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به دانشآموزان تلاش میشود
هوشمندسازی مدارس یک اقدام مدبّرانه در راستای سند چشم انداز نظام، تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند توسعه فاوای آموزش و پرورش و ضرورتی انکار ناپذیر با هدف اجرای پیشرفتهترین روشهای مدیریتی و آموزشی و نگاه علمی و فناورانه به وضعیت کنونی نظام آموزشی و پرورشی کشوراست که اعمال تغییرساختار و معماری اجرایی درآنها باعث افزایش بهرهوری و مدیریت زمان برای مدیران، کارکنان، معلمان، دانشآموزان و همچنین اولیای دانشآموزان خواهد بود
ازآنجاکه درحال حاضرمعلم محوری پایه آموزش و پرورش درکشور میباشد، به روزکردن مدارس، استفاده ازفناوریهای روز، برخورداری ازخلاقیت های نوین درآموزش وپرورش ونیز اهمیت دادن به تواناییهای دانشآموزان، لازمه این تحوّل میباشد
از آنجایی که تدارک محیط های مناسب برای دانش آموزان باعث افزایش انگیزش یادگیری آنان می شود از این رو معلمان باید زمان زیادی را جهت آموختن شیوه های آماده سازی محیط مناسب برای دانش آموزان صرف کنند،زیرا این عمل بسیار پیچیده است معلمانی که با تغییر پی در پی روش های تربیتی خود سعی در ایجاد تقویت و پیشبرد انگیزش تحصیلی هستند توصیه می شود که این عمل را بتدریج انجام دهند زیرا ایجاد تغییرات پی درپی حالتی از شوک در افراد ایجاد می کند
آموزشگاه هوشمند گامی اساسی است در راستای آموزش صحیح و موثر برای بهره گیری برنامه ریزی شده از دانش و تکنولوژی که با آموختن روشهای هدفمند اندیشیدن و هدفمند زندگی کردن به سرمایه های حقیقی اجتماع آنها را برای زندگی موفق در رقابت بزرگ جهانی آماده می سازد.
چنین آموزشی با اتکا بر امکانات آموزشی الکترونیک و آزمایشگاههای مجازی و کمرنگ کردن تاثیر تقسیم ناعادلانه امکانات مالی، سعی دارد فاصله طبقاتی و تاثیر فقر بر کیفیت یادگیری را به حداقل برساند.
در مدارس هوشمند، رایانه در تدریس اکثر دروس کاربرد دارد و معلم با استفاده از رایانه مطالب را بصورت عینی در اختیار فراگیران می گذارد چرا که مطالب عینی یادگیری عمیقی را در فراگیران ایجاد می کنند. بدین صورت رایانه در شیوه تدریس معلم و یادگیری فراگیران تاثیر می گذارد و برنامههای درسی را تا حدودی تغییر میدهد ولی در عین حال کارکردهای اجتماعی مدارس بر جای خود باقی میماند چون در روابط اجتماعی به دانشآموزان یاری میرساند. در این مدارس دانشآموزان میآموزند انبوهی از اطلاعات را پردازش کنند و از این اطلاعات در جهت یادگیری بیشتر استفاده کنند
دانشآموزان حتی میتوانند با منابع علمی جهان و معلمان و بچههای مدارس دیگر ارتباط برقرار کنند. در مدارس هوشمند معلمان میتوانند به جای اینکه تلاش کنند خودشان پاسخی برای پرسشهای دانشآموزان پیدا کنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسشهایشان را در رایانه پیدا کنند و برای بقیه بازگو کنند
امروزه نیاز به همگام شدن با تحولات و دستاوردهای فناوری و علوم بشری یک نیاز ضروری برای آموزش و پرورش است. پژوهشهای کنونی نشان میدهد که استفاده از کامپیوتر میتواند به درک دانشآموز از خود و جامعهپذیری وی کمک کند. به این منظور حرکت مدارس به سمت هوشمند شدن و بهرهگیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام یاددهی-یادگیری و متعاقباً طرح و تدوین برنامههای درسی پاسخگو برای دانشآموزان در چنین مدارسی، انگیزه یادگیری را در آنها افزایش میدهد.
اما سوالی که در این پژوهش مطرح است این است که آیا هوشمندسازی مدارس و آموزش الکترونیک بر میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر است؟
روش
پژوهش حاضر بر اساس تحقیقات کتابخانه ای نوشته شده است که جامعه ما کتب و مقاله های منبع معتبر مرتبط با این موضوع می باشد و در این پژوهش پس از برسی پیشینه تحقیق و اهمیت موضوع ، فواید و مزایای هوشمندسازی مدارس و آموزش الکترونیک مورد بررسی قرار گرفته سپس ویژگی هایی که مدارس هوشمند را برتر از بقیه قرار داده است را بررسی و موانع و مشکلات مطرح شده است و پس از ارائه پیشنهادات توسط نویسندگان مقاله نتیجه گیری کلی در مورد تاثیر مثبت یا منفی هوشمندسازی مدارس و آموزش الکترونیک بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان صورت پذیرفته است.
ضرورت هوشمند سازی مدارس
مدرسه هوشمند چیست ؟
مدرسه هوشمند - - smart school مدرسه ای است که در آن دانش آموز علاوه بر یادگیرنده بودن یاددهنده نیز می باشد . در این نوع مدارس به دانش آموز اجازه داده می شود که فراتر از برنامه های درسی خود گام بردارد - برنامه ی درسی مدرسه محدود کننده نیست - . از اهداف مدرسه هوشمند آموزش "مهارت فکر کردن " و فراهم ساختن محیط "یاددهی - یادگیری " است . در مدارس هوشمند رایانه شخصی جایگزین تخته سیاه و لوح های فشرده یا دیگر ابزار ذخیره سازی اطلاعات جای دفتر مشق را می گیرد.
دانش آموز می تواند از طریق اینترنت اطلاعات بسیاری را در مورد هر موضوع که بخواهد به دست آورد و معلم فقط نقش راهنما را دارد. معلم ها سعی می کنند به جای اینکه خودشان پاسخی برای پرسش های دانش آموزان پیدا کنند آنها را راهنمایی کنند که خودشان پرسش هایشان را از طریق اینترنت و رایانه بیابند و برای بقیه نیز بازگو کنند.
