بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر هوشمندسازی مدارس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان مسجد سلیمان انجام شد. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان سال سوم مقطع دبیرستان دخترانه مشغول به تحصیل در شهرستان مسجد سلیمان در سال تحصیلی 1395-96 می باشد. نمونه شامل 100 نفر از دانش آموزان میباشند که 50 نفر در مدارس سنتی و 50 نفر در مدارس هوشمند مشغول به تحصیل به روش تصادفی ساده انتخاب شدند.
ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه هوشمندسازی می باشد. روایی پرسشنامه بعد از تدوین به تایید تعدادی از اساتید و متخصصین علوم تربیتی رسید. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 0/759، تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری فراوانی، میانگین و انحراف معیار جهت مقایسه میانگین گروهها. آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی ارتباط بین متغیرها.-آزمون student-t جهت بررسی تفاوت متغیرها در دو گروه. همچنین دادههای پژوهش توسط برنامه کامپیوتریspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سرانجام نتایج تحلیل آماری این تحقیق حاکی از آن است که هوشمند سازی مدارس شهرستان مسجد سلیمان بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم دبیرستان این شهر تاثیر معناداری دارد.
واژه گان کلیدی: هوشمندسازی، پیشرفت تحصیلی، دانش آموزان دختر، مقطع دبیرستان
مقدمه
از سال 1900 که وسایل سمعی و بصری در مدارس آمریکا با هدف نمایش عینی و ملموس موضوعات آموزشی و یادگیری بهتر, مورد استفاده قرار گرفت تا سال 1960 تحولات محتوایی آن چنان سریع انجام گرفت که فناوری آموزشی به عنوان یک نیاز, راه به دنیای آموزش و پرورش باز کرد. در قرن گذشته از اواخر دهه ی پنجاه میلادی تحولی در جهان آغاز شد که بعدها آن را موج سوم نام نهادند.موجی که در پی آن برخی از کشورها به دنبال ایجاد ساختارهایی در جهت همراهی نظام آموزشی با جامعه ی شتابنده و تحولات فزاینده ی آن بوده اند و به فکر بازکاوی، بازسازی، تغییرات و تحولات اساسی در نظام های آموزشی خویش افتادند.
از آن زمان تاکنون فناوری اطلاعات به عنوان راهبرد هدایت گراین موج پیشگام پیوسته ابداعات نوینی را برای بشر به ارمغان آورده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات را می توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ارتقائ کیفیت و کارایی آموزش مورد استفاده قرار داد. تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات با آموزش و سیستم های یادگیری یک فرایند چند وجهی و پیچیده است. فناوری با ارائه ی مجموعه متنوعی شیوه های آموزشی و یادگیری دانش آموز را برای کسب آگاهی در زمینه ی مورد علاقه ی شان تشویق می کند و یادگیری را معنادار میسر می سازد.
با گسترش فناوری های ارتباطی و توسعه امکانات تکنولوژیکی در عرصه ارتباط، تمام سازمانی خود را به سمت مکانیزه کردن سوق دهند تا از این طریق بر سرعت و دقت انجام کارها افزوده و احتمال خطا توسط نیروی انسانی را کاهش دهند. نظام آموزش و پرورش نیز به نوبه خود با وارد کردن فناوری های ارتباطی در این عرصه تلاش کرده تا حداکثر بهره برداری را از این دستاورد بشری داشته باشد . مدارس هوشمند در دنیا حاصل به کارگیری از این امکانات است .
کشور مالزی در سال 1998 برای اولین بار به عنوان نخستین کشوری بود که مدارس هوشمند را در نظام آموزش و پرورش راه اندازی کرد و با ارایه الگوی موفق توانست تجربه خود را به سایر کشورها نیز منتقل کند و امروزه علاوه بر مالزی دیگر کشورها نیز برای هوشمند کردن مدارس خود اقدام کرده اند که بطور مثال می توان از فرانسه به عنوان کشوری موفق در این عرصه نام برد. شورای عالی آموزش و پرورش کشورمان نیز در سال 1380 موضوع مدارس هوشمند را برای نخستین بار مطرح کرد که با تایید و تصویب این شورا مقرر گردید از سال 81 این مدارس راه اندازی شوند اما به دلایلی کار متوقف شد تا اینکه با تامین اعتبار و تصویب مجدد مقرر شده است که در سال تحصیلی جدید طرح مدارس هوشمند در 4 دبیرستان شهر تهران به اجرا گذاشته شود.
ایجاد مدارس هوشمند بر این اصل استوار است که برای تقویت و غنی کردن یادگیری باید در محیط یادگیری مجازی و فیزیکی را با هم ادغام کرد. براساس نظر دامونس ترکیب این دو محیط می تواند به یادگیری اثربخش و کار را منجر شود چرا که فراگیران در این زمان به دانشی نیازمندند که آنها را به فراگیران مادام العمر تبدیل نمایند یادگیری آن و این تمایل یادگیری مشارکتی در دانش آموزان و معلمان را هم در کلاس های مشخص و هم در کلاس های برگزار شده در مکان های مختلف افزایش می دهد، در محیط یادگیری آنلاین دانش آموزان از طریق ایمیل کنفرانس مباحث آنلاین با یکدیگر ارتباط برقرار می کند و از تجارب یکدیگر در سراسر جهان بهره مند می شود.
در مدارس هوشمند معلمان میتوانند به جای اینکه تلاش کنند خودشان پاسخی برای پرسشهای دانشآموزان پیدا کنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسشهایشان را در کامپیوتر پیدا کنند و برای بقیه بازگو کنند. مدارس هوشمند مدارسی هستند که مبانی توسعه آنها استفاده از فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات میباشد و تفاوت آن با مدارس مجازی این است که در این مدارس دانشآموزان باید حضور فیزیکی داشته باشند اما در مدرسه مجازی، دانشآموز و معلم میتوانند کیلومترها از هم فاصله داشته باشند.
معلمان مدارس هوشمند الزامی به متخصص بودن در حوزه IT ندارند بلکه باید بتوانند از سیستم این مدرسه مطلع باشند و از امکانات آن خوب استفاده کنند. معلم باید خوب بداند که منابع در کجاها وجود دارند که وقتی دانشآموزان سؤالی مطرح کردند آنان را به منابع موردنظر راهنمایی کند. ارتباط والدین با مدرسه، از طریق کامپیوتر انجام میگیرد و این امکان را دارند که با مدیر یا معلمان مدرسه ارتباط برقرار کنند و از وضعیت تحصیلی فرزند خود آگاه شوند. کتابخانه این مدرسه، یک کتابخانه الکترونیکی است و دانشآموز میتواند به صورت Online از آن استفاده نماید.
محیطهای گفتوگو، بحث و پرسش و پاسخ به صورت همزمان و ناهمزمان در این مدرسه فعال است. افزایش استفاده از کامپیوتر در آموزش به یک نیاز تبدیل شده است. ما برای عقب نماندن از قافله جامعه جهانی که به سرعت نقش رایانهها را در مشاغل گسترش میدهد به سیستم آموزش متناسب این عصر نیازمندیم. اما از این موضوع نیز نباید قافل باشیم که استفاده از انواع نرمافزارها و محتواهای آموزشی غیراستاندارد میتواند لطمات جبرانناپذیری به آموزش وارد و یادگیرندگان را دچار سردرگمی کند.
برای ایجاد مدرسه هوشمند و یا کلا ورود فناوری اطلاعات به مدارس وزارت آموزش و پرورش باید به دنبال ایجاد بانکهای اطلاعاتی قوی و هماهنگ باشد که بتواند شبکه آموزشی قوی استاندارد را اتخاذ کند تا خدمات محتوایی و آموزشی را به راحتی در دسترس مدرسه قرار دهد. با امید به اینکه مدارس هوشمند راهی باشد در جهت رشد فکری دانشآموزان این مرز و بوم. با گسترش فناوری های ارتباطی و توسعه امکانات تکنولوژیکی در عرصه ارتباط ، تمام سازمانی خود را به سمت مکانیزه کردن سوق دهند تا از این طریق بر سرعت و دقت انجام کارها افزوده و احتمال خطا توسط نیروی انسانی را کاهش دهند . نظام آموزش و پرورش نیز به نوبه خود با وارد کردن فناوری های ارتباطی در این عرصه تلاش کرده تا حداکثر بهره برداری را از این دستاورد بشری داشته باشد .
مدارس هوشمند در دنیا حاصل به کارگیری از این امکانات است . کشور مالزی در سال 1998 برای اولین بار به عنوان نخستین کشوری بود که مدارس هوشمند را در نظام آموزش و پرورش راه اندازی کرد و با ارایه الگوی موفق توانست تجربه خود را به سایر کشورها نیز منتقل کند و امروزه علاوه بر مالزی دیگر کشورها نیز برای هوشمند کردن مدارس خود اقدام کرده اند که بطور مثال می توان از فرانسه به عنوان کشوری موفق در این عرصه نام برد .
شورای عالی آموزش و پرورش کشور ما نیز در سال 1380 موضوع مدارس هوشمند را برای نخستین بار مطرح کرد که با تایید و تصویب این شورا مقرر گردید از سال 81 این مدارس راه اندازی شوند اما به دلایلی کار متوقف شد تا اینکه با تامین اعتبار و تصویب مجدد مقرر شده است که در سال تحصیلی جدید طرح مدارس هوشمند در 4 دبیرستان شهر تهران به اجرا گذاشته شود . مدرسه هوشمند مدرسهای فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن، مبتنی بر فنآوری رایانه و شبکه انجام میگیرد و محتوای اکثر دروس آن الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن هوشمند است.
در چنین مدرسهای یک دانشآموز هوشمند، با صرف وقت بر روی موضوعات به شکل مستمر، منابع و قابلیتهای اجرایی خود را توسعه و تغییر میدهد و این نکتهای است که به مسؤولان مدرسه اجازه میدهد تا با توجه به تغییرات بهوجود آمده و افزایش سطح اطلاعات دانشآموزان، آنها را برای اخذ اطلاعات جدید آماده نمایند. تا به معلم محوری و سخنرانی تکگویانه معلم در کلاس خاتمه دهند و سیستم آموزشی را به شکل سیستم مشارکتی، مبتنی بر آموزش تواناییهای پژوهش، جمعبندی، تحلیل و نتیجهگیری دانشآموزان تبدیل کنند یاددهی یادگیری از راهبردها و خط مشی های مدرسه هوشمند است.
پیشرفت تحصیلی عبارتست از معلومات یا مهارت اکتسابی عمومی یا خصوصی در موضوع های درسی که معمولا آزمایش ها یا نشانه هایی را یا هر دو، که معلمان یا دانش آموزان وضع می کنند، اندازه گیری می شود. « اصطلاح پیشرفت تحصیلی به تجلی جایگاه تحصیلی یک دانش آموز اشاره دارد. در بیان پیشرفت تحصیلی می گویند: این اصطلاح به مقدار یادگیری آموزشگاهی فرد به صورتی که توسط آزمونهای مختلف درس مانند حساب، هندسه و علوم و ... سنجیده می شود، اشاره می کند.
پس با توجه به تعاریف فوق می توان گفت که پیشرفت تحصیلی، اصطلاحی است که به مقدار یادگیری و معلومات به دست آمده در فرآیند یاددهی که توسط آزمون های پیشرفت تحصیلی مورد سنجش و آموزش قرار گرفته، اشاره دارد و نهایتا براساس میزان پیشرفت حاصل شده می توان به قضاوت و تصمیم گیری پرداخت. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که هوشمندسازی مدارس چه تاثیری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستان شهرستان مسجد سلیمان دارد.
اهداف پژوهش هدف اصلی: بررسی تاثیر هوشمندسازی مدارس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان مسجد سلیمان اهداف جزیی - بررسی میزان تاثیر هوشمندسازی مدارس در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهرستان مسجد سلیمان - بررسی میزان تفاوت انگیزش پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان مدارس هوشمند - مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات - و عادی شهر مسجد سلیمان - بررسی میزان تفاوت پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان مدارس هوشمند - مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات - و مدارس عادی شهر مسجد سلیمان است.
فرضیه های پژوهش
مدارس هوشمند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخترانه دبیرستان شهرستان مسجد سلیمان تاثیر معناداری دارد -میزان تاثیر مدارس هوشمند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهرستان مسجد سلیمان معنادار بوده است .پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان مدارس هوشمند - مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات - و مدارس عادی شهر مسجد سلیمان متفاوت است.
