بخشی از مقاله
چکیده :
یکی از انواع گردشگری، گردشگری مذهبی است. صاحبنظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور ما دارد؛ گردشگری مذهبی، علاوه بر جنبههای اقتصادی و مالی خود، باعث ارتباط اسلامی با سایر کشورها شده و تعامل بین ملل و فرهنگهایی را که نقاط مشترکی دارند، سبب می شود.آیین های فرهنگی - مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات یک ملت و قوم دارند و امروزه به عنوان یک جاذبه گردشگری فرهنگی شناخته شده و در طی دوران های مختلف به صورت جشن ها وعزاداری ها در میان مردم رایج بوده اند که خیلی از اوقات به صورت اجرای نمایش برگزار می شده است .
از آنجا که احیای مراسم سنتی در تمامی کشورهای جهان جهت جذب توریست یکی از راهکارهای توسعه توریسم فرهنگی می باشد و می تواند در این جریان توسعه ، به نفع توریسم فرهنگی ایران مورد استفاده قرار گیرد . در خصوص پتانسیل مراسم تاسوعا و عاشورا در جذب گردشگر ، نشان می دهد که این مراسم قابلیت لازم را برای جذب توریست دارا می باشد و برگزاری این مراسم به صورت سنتی و در مکان های بزرگ مذهبی و خاص و احیای تعزیه می تواند در این راه مفید باشد .
مقدمه
گردشگری در سالهای اخیر با تحولاتی همراه بوده است که می توان این تحولات را ناشی از گرایش جوامع به توسعه پایدار داشت. در اشکال اولیه گردشگری تاکید برنامه ریزان ، عرضه کنندگان و حتی گردشگران عمدتا بر منابع طبیعی بوده است . ولی تقریبا از زمانی که جوامع پی به ارزش اقتصادی گردشگری و وجود تنوع در منابع دیگر شدند ، نگاه به گردشگری تغییر کرد به گونه ای که ارزش منابع و مواد فرهنگی برای گردشگری - Mass بجای توریسم انبوه - - New tourism چندین برابر گردید و همین امر موجب ایجاد توریسم جدید تنوع در انواع جاذبه های فرهنگی در توریسم جدید منجر به ایجاد انواع مختلفی از . گردید - tourism گردشگری شد .
گردشگری مذهبی - Religion tourism - ،گردشگری روستایی - Roral tourism - ، گردشگری تاریخی Historical touris - - ،گردشگری نوستالژیک Nostalgical tourism - - وگردشگری تاریک - Dark tourism - از مهمترین انواع گردشگری فرهنگی - tourism Cultural - می با شد .
صنعت گردشگری نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا می کند و جاذبه های توریستی می تواند از پایدارترین منابع سرمایه ای در جهت کسب درآمد ارزی محسوب شود. از این رو دولت به تدوین برنامه توسعه گردشگری کشور اهتمام ورزیده و طبق این برنامه پیش بینی کرده است که تا پایان سال 2010 میلادی 200 هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم توسط صنعت گردشگری در کشور ایجاد می شود.
در این میان مراسم عزاداری محرم که جزء مراسم فرهنگی - مذهبی می باشد می تواند کمک بسیاری برای رسیدن به این هدف ایفا کند.مراسم فرهنگی - مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات مردم یک جامعه دارند ، از نمونه های جریاناتی هستند که ایجاد جاذبه می کنند . بسیاری از کشورها اینگونه مراسم را به عنوان یک رخداد احیا می نمایند و از طریق برپایی فستیوال و کارناوال ها به آنها رونقش داده ، به طوری که جذابیت آنها بیشتر نمود پیدا می کند .
در کشور ایران مراسم ایام محرم یکی از نمونه های مراسم فرهنگی - مذهبی مسلمانان شیعه بوده که بیانگر فرهنگ و مذهب آنان می باشد و هر ساله در قالب یک حرکت و جریان مردمی برگزار می شود. این مراسم قابلیت آن را دارد که به صورت یک رخداد در قالب کارناوال غم به کشورهای غیر مسلمان معرفی گردد تا امکان جذب گردشگران خارجی را فراهم آورد .
بیان مسئله :
در توریسم شهری عوامل متعددی می توانند زمینه ساز جذب توریست ها باشند که وجود مراسم و آداب و سنت ها می تواند یکی از این عوامل باشد - قرخلو، . - 1385 ایران به دلیل شرایط خاص و اسلامی بودن در زمره کشورهایی قرار می گیرد که در توریسم مذهبی می تواند بسیار فعال بوده و تعداد کثیری از توریست های مشتاق به مذهب را به خود جذب نماید . اجرای مراسم فرهنگی - مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات یک جامعه ، ملت و قوم دارند می تواند برای آن دسته از توریست هایی که مشتاق به شناخت و آشنا شدن به دیگر فرهنگ ها دارند ، نقش بسزایی ایفا کند
در بسیاری از کشورها از اینگونه مراسم که دو عامل فرهنگ و مذهب به عنوان جاذبه در این مراسم تجلی می یابند ، به عنوان یک رخداد شناخته شده اند که از طریق برپایی فستیوال ها و کارناوال ها به آنها رونق داده و جذابیت آنها بیشتر نمود پیدا می کند .
در ایران مراسم ایام محرم یکی از نمونه های مراسم فرهنگی - مذهبی مسلمانان شیعه است که هرساله در قالب یک حرکت و جریان مردمی برگزار می شود مراسم تاسوعا و عاشورا به عنوان مراسمی که بیانگر فرهنگ و مذهب مسلمانان شیعی می باشد، می تواند در قالب یک رخداد به کشورهای دیگر به عنوان جاذبه گردشگری معرفی شود و برپایی آن از طریق کارناوال می تواند به هر چه جذاب تر شدن آن کمک کند .
هدف این مقاله ارایه راهکارهای استفاده از مراسم محرم به عنوان پتانسیلی در جذب توریست های فرهنگی - مذهبی می باشد .
توریسم فرهنکی - مذهبی :
جهانگردی با انگیزه های گوناگونی صورت می گیرد . برخی از این انگیزه ها به فرهنگ و آیین های مربوط به آن مرتبط می گردد.
