بخشی از مقاله
چکیده:
تناسبات هندسی در خانه های سنتی بر پایه پیمون بوده است که عوامل متعددی بر آن تاثیرگذارند. یکی از آن ها اقلیم میباشد. اقلیم در مقوله گستردهتری با عنوان مزاج مکان قابل بررسی است. که بر تناسبات هندسی در خانه های سنتی تاثیر گذار می باشد. معماران سنتی برای برقراری تعادل مزاج مکان تدابیری ارائه داده اند. تا با این امر بتوانند فضاهای مصنوع را به سمت تعادل هدایت کنند.از طرفی توجه طراحان معمار به فاکتورهای تاثیرگذار اقلیم از موضوعات عصر حاضر می باشد. کمبود منابع انرژی، تبعات سوء مصرف انرژی های فسیلی، گرمایش زمین، آلودگی ها و پیامدهایی مانند این ها، چند دهه ایست که توجه طراحان معمار را به این سو جلب کرده است. پژوهش های بسیاری به منظور فهم رابطه بین اقلیم و تاثیر آن در طراحی بنا انجام شده است.
در این نوشتار اقلیم از منظری نو که به زعم نگارندگان محدوده ی گستردهتری از اقلیم را شامل می شود، با عنوان مزاج مکان در رابطه با شکلدهی فضاها مورد پژوهش قرار گرفته است. از فاکتورهای شکلدهی فضا در کالبد بنا به عامل تناسبات هندسی در این نوشتار پرداخته شده است. شواهدی با مورد پژوهی در خانه های تاریخی کاشان در طی این پژوهش مشاهده شده است و نشان میدهد که معماران گذشته ما به اقلیم از طریق مزاج مکان و تاثیر آن بر تناسبات هندسی فضاهای بنا توجه داشتهاند. این به نوبه خود میتواند دست مایهای برای طراحی معماری در حال حاضر ایجاد نماید.ابن سینا شناخت هرچیزی را مشروط بر شناخت منشا آن می داند.
با نظر به اینکه امتزاج و طبایع از علوم پایه حکمت دانش قدیم می باشند، دانستن در این زمینه به فهم بهتر مابقی علوم نظری کمک می کند. در این راستا شاخه ای از مزاج با عنوان مزاج مکان مورد بحث قرار میگیرد که یکی از عوامل تاثیرگذار بر آن اقلیم میباشد.سوال اصلی این نوشتار بر این مبنا می باشد که ٌBآیا مابین اندازه های فضاهای اقلیمی و ویژگی های مزاج مکان ارتباطی برقرار است؟ ٍBفضاهای موثر در اقلیم خانههای کاشان چه تناسبی با مساحت کل ساختمان دارد؟ َBآیا امکان ارائه مدلی از تناسبات هندسی در بناهای تاریخی قابل مشاهده است؟ و اگر بلی کاربرد آن در کدام قسمت از معماریست ؟نوشتار پیش رو از طریق روش توصیفی B تحلیلی خانه ها را مورد بررسی و به صورت جداول و نمودارها مشخص کرده است و برای گروهبندی این خانهها از طریق روش آمار تحلیلی با نرم افزار spss، خانهها را در گروه مشخص قرار داده است.
کلمات کلیدی: تناسبات هندسی، مزاج، مزاج مکان، فضاهای اقلیمی، خانههای سنتی کاشان
