بخشی از مقاله
چکیده
امروزه میل و رغبت عمومی در جهان برای ایجاد ارتباط میان معماری،طبیعت گرایی و گردشگری به سرعت در حال افزایش است. کشورهای توسعه یافته به واسطه ی طبیعت گرایی پیوندی تکنولوژیک با فرم، مفهوم و محتوای طبیعت برقرار وبا بروز خلاقیت و جذابیت در اثر معماری توانسته اند در راستای توسعه ی پایدار و جذب توریست فعال باشند. در این مقاله برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی- تحلیلی با راهبرد استدلال منطقی استفاده شده است .
برای این منظور مطالعات کتابخانه ای در مورد معماری طبیعت گرا و الگوهای برداشت ازآن، توریسم و توسعه ی پایدار و چگونگی تعامل آنها با هم انجام شده است. نتایج بیانگر آن است با توجه به پتانسیل های محمودآباد ضروری است که معماران و برنامه ریزان در جهت برقراری رابطه میان توریسم ومعماری تلاش کنند. تبلیغات رسانه ای درباره جاذبههای طبیعی، برنامه ریزی جهت کسب سرمایه گذاری های دولتی و خصوصی، جلب اعتماد عمومی و احداث مراکز تجاری – تفریحی و اقامتی با طراحی طبیعت گرا و پایدار ولوکس در نزدیکی جاذبه های اکوتوریستی سبب جذب توریست های داخلی و خارجی شده و رشد اقتصادی برای شهروندان و در نهایت توسعه اکوتوریسم پایدار محمودآباد را به همراه دارد.
واژههای کلیدی: معماری طبیعت گرا ، توریسم و طبیعت ، معماری پایدار ، معماری و توریسم
-1 مقدمه
این امروزه صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا و دارای ویژگی های بارز و منحصربه فرد ، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است . [1] این صنعت از گذشته های دور نیز مورد توجه جوامع انسانی بوده و بر حسب نیازهای متفاوت اجتماعی و اقتصادی به پویایی خود ادامه داده که با توسعه روزافزون ارتباطات و افزایش چشمگیر تعداد گردشگران و درآمدهای حاصل از آن، نتایج بسیاری برای جوامع به همراه داشته است .[2] اما متأسفانه صنعت گردشگری ایران امروزه حتی با وجود جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی ای که دارد بسیارضعیف است. از سویی دیگر معماری عامل تأثیرگذاری در صنعت گردشگری هر منطقه است. معماری با خلق مکان های جذاب و بدیع خود می تواند عامل جذب توریست باشد .
همچنین شناخت استعدادهای اقتصادی، طبیعی و انسانی هر منطقه به پژوهشگران و برنامه ریزان ، این امکان را فراهم می سازد تا براساس وضع موجود و توان منطقه، متناسب با آن عمل کرده، جهت آن در منطقه را شناسایی کنند و با ارائه راهکارهای بهتر و عملی تر برای توسعه توریسم منطقه، زمینه های درآمدزایی ، ارتقاء سطح رفاه اقتصادی-اجتماعی منطقه و در نهایت توسعه پایدار را فراهم آورند.[3] محمود آباد از نظر شرایط جوی دارای آب و هوای معتدل می باشد . برخی از نواحی مرتفع در محمودآباد دارای بهترین شرایط آب هوایی بوده و از این لحاظ از جمله مناطق خوش آب و هوا کشور محسوب می گردد.
دسترسی به دریاچه خزر و جنگل های سرسبز سبب ایجاد شرایط ویژه ای در این شهر گردیده است و از آنجا که صنعت گردشگری در هر منطقه میتواند در اقتصاد آن منطقه نقشی بسزا داشته باشد و باعث پیشرفت منطقه گردد، لذا با ایجاد مجتمع های تفریحی توریستی ، اقامتی با رویکرد معماری طبیعت گرا در راستای توسعه ی پایدار می توان پاسخگوی نیاز منطقه شد و با در نظر گرفتن راه کارهای طبیعت گرا در طرح های معماری سبب رشد صنعت توریسم در منطقه گردید.
-2 روش تحقیق
در این مقاله برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی- تحلیلی با راهبرد استدلال منطقی استفاده شده است . برای این منظور مطالعات کتابخانه ای در مورد معماری طبیعت گرا و الگوهای برداشت ازآن، توریسم و توسعه ی پایدار و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر انجام شده است. از آنجا که رویکرد طبیعت گرایی به نوعی با خلاقیت ، انعطاف پذیری و ترکیب فرم ارتباط مستقیم و معنادار دارد، روش زبان الگویی برای طبیعت گرایی در معماری از طراحی براساس فرایند تولید واگرا استفاده می کند.تولید واگرا تدوین انگاره های متعدد از مشاهده یا جمله است و با ابداع انگاره های گوناگون یا راه حل های بالقوه سرو کار دارد .[4]
تولید واگرا شامل : تولید واحدهای شکلی ، واحدهای معنایی ، دگرگونی های شکلی و... می باشد که نتیجه آن تولید محصول با محتوای چند گانه و ایجاد تنوع است. بنابراین ، الگوهای طبیعت و ارزش های پایدار محیط زیست جملات قابل مشاهده می باشند که با روش زبان الگویی و براساس تولید واگرا خلق می شوند که نتیجه واگرایی تنوع و خلاقیت درتولید محصول معماری است که در راستای تعامل با اکوتوریسم و توسعه ی پایدار سبب جذب گردشگر و درامدزایی و رشد اقتصادی و اجتماعی می گردد.
-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
در سال های اخیر ملاحظات اکولوژیکی و زیست محیطی موجب گردید تا اکوتوریسم به عنوان سازگارترین نوع گردشگری بیش از سایر اشکال گردشگری مورد توجه قرار گیرد . در واقع این نوع گردشگری جهت پیشرفت اقتصادی هر کشور، مردم بومی منطقه و حفظ ارزش های طبیعی، زیست محیطی و فرهنگی مناطق گردشگری مناسب تشخیص داده شده است. از این رو توسعه این بخش جزء اهداف اصلی صنعت گردشگری است توسعه فعالیت های گردشگری می تواند مشاغل متعددی را در بازار کار عرضه کند و با اشتغال مستقیم و غیر مستقیم موجب تولید زنجیره ای از فعالیت ها شود.
اشتغال در هتل ها، رستوران ها، آژانس های مسافرتی، شرکت های حمل و نقل، تأسیسات ورزشی همچون قایقرانی و … به طور مستقیم و تقویت بازار صنایع دستی و تولیدات محلی و به طور کلی اشتغال کلیه کسانی که به شکلی از اشکال گردشگری منتهی می گردد، همگی توان اشتغال زایی را نشان می دهد، ضمن آن که به موازات بهبود فضای اشتغال و درآمد ، اثرات اجتماعی و روان شناختی مهمی رادر منطقه ایجاد می کند. با توجه به این که بهره برداری از توان های توریستی در هر منطقه می تواند زمینه ای پویا و فعال برای توسعه آن در پی داشته باشد ساحل و جنگل شهر محمودآباد با داشتن توان ها و جاذبه های اکوتوریستی بسیار غنی بویژه شرایط آب و هوایی و طبیعی پاک، نقش مهمی در توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی ناحیه ایفا می نماید.
-4 موقعیت جغرافیایی محمودآباد
شهر محمود آباد شهری است با سابقه کهن بندری این شهر در شمال غربی شهرستان محمودآباد واقع است و موقعیت جغرافیایی آن 21 دقیقه و 52 درجه طول جغرافیائی و 25دقیقه و 36 درجه عرض جغرافیائی می باشد و حدود 18 کیلومتر مربع مساحت دارد . فاصله آن تا تهران 205 کیلومتر و تا آمل 20 کیلومتر است نزدیکترین بندری است که تهران را به دریاچه خزر وصل می کند - .شکل - - - 1محمودآباد بر سر جاده ساحلی و در مجاورت دریای خزر قرار دارد. همچنین جاده محمودآباد- آمل ارتباط آن را با جاده هراز برقرار میکند. مهمترین شهرهای اطراف آن، نور در غرب، آمل در جنوب و فریدونکنار و بابلسر در شرق میباشد. شکل - - 2 و . - 3 - طبق سرشماری سال 1390جمعیت شهرستان محمود آباد 91349 نفر بوده است.
-1-4 اقلیم محمود آباد
اقلیم منطقه به تبعیت از شرایط آب و هوایی حاکم بر نواحی سواحل خزری، پوشش گیاهی و نزدیکی به دریا، دارای آب و هوای معتدل و مرطوب خزری است که تا اندازهای به آب و هوای مدیترانهای شباهت دارد. [7 ] عوامل موثر در آب و هوای آن وجود سلسله جبال البرز ، ارتفاع مکان، پوشش گیاهی، نزدیکی به دریا، بادهای محلی، عرض جغرافیایی، پیش آمدن توده های
