بخشی از مقاله
خلاصه
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مهارتهای ارتباطی در تمکین مالیاتی مودیان مالیاتی در شهرستان گرمی با روش توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه مودیان مالیاتی شهرستان مغان بودند که از بین انها تعداد 371 به پرسشنامه ها بر اساس تعداد نمونه که از جدول مورگان به دست آمد جواب دادند. روش نمونه گیری نیز تصادفی ساده بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه های استاندارد بود که روایی صوری آن توسط متخصصان تائید شد و برای تعیین پایایی نیز از آلفای کرونباخ استفاده گردید. داده ها در دو سطح توصیفی - جداول و نمودار های دموگرافیکی - و استنباطی - رگرسیون خطی - تجزیه و تحلیل شدند، در این تحقیق برای آزمون فرضیه از آزمون رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مهارتهای ارتباطی بر تمکین مالیاتی مودیان مالیاتی تاثیر معنی داری دارد.
1. مقدمه
به دلایل مختلفی، ارتقای مهارت های ارتباطی و روابط انسانی و به تبع آن رفتار شهروندی سازمانی، در بین مودیان مالیاتی و در حیطه سازمان امور مالیاتی نسبت به سایر سازمان ها و مشاغل اهمیت بیشتری دارد - قلی پور و خلیلی، . - 1392 یکی از عوامل آسیبزا در سازمان ها، فقدان مهارت های ارتباطی1 لازم و اساسی در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره است. بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی و در محیط کاری خود، فاقد مهارت های ارتباطی اساسی اند و همین امر آن ها را در مواجهه با این مسائل آسیب پذیر کرده است. مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، تنهایی، طرد شدگی، کم رویی، خشم و تعارض در روابط بین فردی از جمله مشکلاتی است که بسیاری از این افراد با آن دست به گریبان هستند و این قبیل مشکلات، به نوعی ریشه بسیاری از آسیبهای اجتماعی نیز محسوب میشوند - اسپنسر2، . - 2006
مطابق با باور صاحب نظران، هدف از مطالعه رفتار سازمانی توصیف، پیش بینی و تعیین عوامل مؤثر بر چهار رفتار کلیدی است که حیات و بقا سازمان ها در گرو آن هاست. این چهار رفتار عبارتند از: رضایت شغلی اعضا، غیبت گرایی کارکنان، بهرهوری و رفتار شهروند سازمانی کارکنان - رابینز و جادج3، 2010، ص . - 42 اگر چه بسیاری از انسان ها چه در مسایل فردی و چه به عنوان عضوی از یک سازمان، در انجام فعالیت های خود، به خوبی با دیگران ارتباط برقرار میکنند، اما به همین نسبت قادر به تشخیص این که از چه مهارت های ارتباطی برای چه کاری استفاده کنند، نیستند - حسنی کاخکی، . - 1385 برای بیان بهرت موضوع چند مورد از تحقیقات گذشته را در ادامه مطلب ذکر نموده ایم ملائیپور - 1384 - ، نیز در پژوهش خود حجم مالیات های معوق را به عنوان شاخص عدم تمکین بیان می دارد. وی با استفاده از ابزار پرسشنامه، به بررسی پرونده های مالیاتی معوق در بخش اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی در شهرستان مشهد پرداخته است. در بخش دوم این پژوهش، با استفاده از ساز و کارهای مالیات تورمی به محاسبه نرخ زیان وارده بر خزانه دولت از محل کاهش قابل ملاحظه ارزش واقعی در مالیات های به تعویق افتاده - که ناشی از شرایط تورمی حاکم بر اقتصاد کشور و تأثیر شدید بر قدرت خرید دولت است - پرداخته شده است.
خان جان - 1385 - ، در پژوهش خود نقش نهادهای رسمی ومشخصاً نهادهای چهارگانه قانون اساسی، دولت، قانون مالیات های مستقیم و دستگاه مالیاتی را در رفتار عدم تمکین عامدانه فراریان مالیاتی را در شهرستان مشهد مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق وی بیانگر آن است که افراد مورد بررسی که جملگی سابقه فرار مالیاتی - عدم تمکین - عامدانه را در آخرین سال مالی خود داشتهاند،عموماً از دیدگاه خوشبینانه ای نسبت به نهادهای رسمی برخوردار نبودهاند. در بین نهادهای بررسی شده، نهاد قانون اساسی در دامنه مطلوب، ارزش گذاری شده است در حالی که دولت، قانون مالیات های مستقیم و دستگاه مالیاتی دارای شرایط مطلوب از دیدگاه فراریان مالیاتی نبودهاند. زایر - 1388 - ، در مطالعه خود تعداد اظهارنامه های تسلیمی را شاخص مناسبی برای ارزیابی مشارکت داوطلبانه مؤدیان مشاغل دانسته و شاخص تمکین مالیاتی را به صورت نسبت مجموع تعداد اوراق تشخیص صادر شده بر اساس توافق و تمکین به کل اوراق تشخیص صادره تعریف نموده است. وی تحلیل می کند که بررسی این شاخص نشان میدهد که در سال های اخیر روند تمکین مالیاتی در حال بهبود است؛ به طوری که نسبت اوراق تشخیص صادر شده بر اساس توافق و تمکین به کل اوراق از حدود 38 درصد در سال 1381 به بیش از 54 درصد در سال 1387 افزایش یافته است.
قلی پور و روحی خلیلی - 1393 - ، در مطالعه ای با عنوان »بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مالیاتی و تمکین مالیاتی مودیان« به کمک آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن به این نتیجه رسیندند که بین وجدان کاری، جوانمردی، فضیلت مدنی، نوع دوستی، ادب و نزاکت کارکنان امور مالیاتی و تمکین مالیاتی مؤدیان رابطه معناداری وجود دارد و نتایج آزمون فریدمن نشان داد که ادب و نزاکت، الویت اول را در بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی کارکنان امور مالیاتی - میانگین رتبه برابر - 3/32 به خود اختصاص داده است. وو و تنگ - 2005 - 1، در پژوهش خود به تخمین شاخص تمکین مالیاتی در 58 کشور جهان پرداخته اند. ایشان در نتایج این مطالعه بیان می دارند که طی دوره - 1996-2000 - ، عوامل غیراقتصادی در کشورهای مذکور بر سطح تمکین مالیاتی بسیار مؤثر بوده اند. از طرف دیگر سطح تمکین مالیاتی، بر شاخص بار مالیاتی و نرخ های نهایی مالیات تأثیرگذار بوده است.
آلابده و همکاران - 2011 - 2، در مطالعه خود در بررسی اثر تنوع قومیت بر رفتار تمکین مؤدیان در کشور نیجریه به این نتیجه رسیدند که تفاوت بسیار زیاد رفتار تمکین مؤدیان مالیاتی در بین نژادهای مختلف در جامعه ای است که از این نظر تنوع در آن به شدت زیاد است. اما تفاوت رفتار تمکین مالیاتی در بین مذاهب مختلف، قابل توجه و با اهمیت نمیباشد. مانگوتینق و همکاران - 2015 - ، در مطالعه ای با عنوان »توسعه یک مدل از تمکین مالیاتی بر اساس قراردادهای اجتماعی« با هدف کاهش فرار مالیاتی مودیان انجام دادند که با استفاده از یک رویکرد کیفی تفسیری انجام دادند به این نتیجه رسیدند که مدل تمکین مالیاتی می تواند از طریق دیدگاه نظریه قرارداد اجتماعی بر اساس آزادی، منافع مشترک و متقابل توسعه یابد. مطالعات نشان میدهد به هر اندازه درصد تمکین مالیاتی در یک سیستم مالیاتی بالاتر باشد، میزان درآمدهای وصولی بخش مالیاتی افزایش مییابد و شاخصهای کلان اقتصادی چون نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، نسبت درآمدهای واقعی مالیاتی به درآمد مالیاتی پیشبینی شده در بودجه و نسبت درآمدهای مالیاتی داوطلبانه پرداخت شده به کل درآمدهای مالیاتی وصول شده افزایش مییابد - کمالی و شفیعی، . - 1390 با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه پیش رو با هدف بررسی نقش مهارت های ارتباطی در افزایش میزان تمکین مالیاتی میباشد که سوال اصلی این پژوهش بر این قرار است که مهارت های ارتباطی در تمکین مالیات به مودیان تاثیرگذار است؟ و در صورت وجود در کدام ابعاد این رابطه نمود بیشتری دارد؟
2. روش تحقیق
روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی می باشد. و از لحاظ هدف از نوع کاربردی است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مهارتهای ارتباطی در تمکین مالیاتی مودیان مالیاتی می باشد. لذا از لحاظ روش گردآوری اطلاعات از نوع میدانی خواهد بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه مودیان مالیاتی شهرستان مغان در سه ماهه اول سال 1394 میباشند. از آنجا که جامعه آماری نامحدود است و تعداد مودیان مالیاتی در این شهرستان بالای 20 هزار نفر می باشند لذا حجم نمونه از جدول مورگان و با توجه به نامحدود بودن تعداد و برای جمع آوری پرسشنامه به تعداد 384 نفر بدست آمد. همچنین روش نمونه گیری نیز از نوع تصادفی ساده انتخاب شده است. که از بین 384 پرسشنامه توزیعی در بین مودیان مالیاتی شهرستان مغان، 98/7 درصد از پرسشنامهها توسط مودیان برگشت داده شد. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق، به صورت میدانی انجام گرفته است. مطالعات کتابخانهای نیز به صورت مطالعه کتب و نشریات داخلی و خارجی و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی - اینترنت - به منظور دستیابی به مبانی نظری و استفاده از تجارب محققین دیگر بوده است. ابزار گردآوری در این تحقیق پرسشنامههای استاندارد می باشد به طوری که برای متغیر مهارتهای ارتباطی از پرسشنامه - جرابک، - 2004 و متغیر تمکین مالیاتی نیز از پرسشنامه برادران بزاز - 1391 - استفاده گردید. که روایی و پایایی هر کدام از این پرسشنامه ها به تایید رسید.
3. نتایج
قبل از آن که به بررسی فرضیههای تحقیق پرداخته شود. برای تک تک متغیرها از آزمون کالموگروف-اسمیرنف استفاده شد. دادههای این آزمون در جدول شماره یک آمده است. مطابق با جدول - شماره یک - چون سطح معنیداری به دست آمده برای هر یک از متغیرها بیشتر از سطح معنی داری استاندارد 0/05 به دست آمده توزیع داده ها نرمال میباشد. بنابراین می توان از آزمون های پارامتری شامل آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی برای آزمون فرضیات تحقیق استفاده نمود. آزمون فرضیه برای یافتن اثر هر یک متغیرها بر روی متغیر وابسته از رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد، و با استفاده از رگرسیون چند متغیره به تعیین مدل رگرسیونی پرداخته شد. رگرسیون خطی ساده مشروط به معنیدار بودن ضریب همبستگی است. اما وجود و یا عدم وجود رگرسیون خطی چندمتغیره ارتباطی به معنی دار بودن ضریب همبستگی ندارد. به غیر از نرمال بودن متغیر وابسته، پیش فرضهای دیگر رگرسیون خطی چند متغیره عدم وجود خود همبستگی در متغیر وابسته و عدم وجود هم خطی در متغیرهای مستقل و نرمال بودن خطاها میباشد.
آزمون دوربین- واتسون1 یکی از مفروضاتی که در رگرسیون مد نظر قرار می گیرد، استقلال خطاها - تفاوت بین مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده توسط معادله رگرسیون - از یکدیگر است. در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر از آزمون دوربین- واتسون استفاده میشود. چنانچه آماره دوربین- واتسون در بازه 1/5 یا 2/5 قرار گیرد. H1 آزمون - عدم همبستگی بین خطاها - پذیرفته میشود و در غیر اینصورت H1 رد میشود یعنی همبستگی بین خطاها وجود دارد - مومنی، 1387، ص . - 128 در بخش آزمون فرضیات رگرسیونی به بررسی دوربین واتسون خواهیم پرداخت.
فرضیه محقق: مهارت های ارتباطی در تمکین مالیاتی تاثیر معنیداری دارد. فرضیه صفر: مهارت های ارتباطی در تمکین مالیاتی تاثیر معنیداری ندارد. آزمون نرمال بودن خطاها
یکی از مفروضات رگرسیون خطی، نرمال بودن توزیع خطاها میباشد به منظور بررسی نرمال بودن توزیع خطاها، شکل خطاها رسم می گردد:
