بخشی از مقاله
نوع کود نیتروژنه بر شدت رقابت علف های هرز که از مهمترین عوامل کاهش دهنده ر شد و عملکرد گیاهان ه ستند، تاثیر می گذارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر نسبت های مختلف کاشت سورگوم و ذرت - ذرت برابر سورگوم، ذرت دو برابر سورگوم، ذرت بدون سورگوم و سورگوم دو برابر ذرت - و انواع مختلف کود نیتروژنه - شاهد، نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم - بر رشدسورگوم و رشد و عملکرد سورگوم در شرایط گلخانه ای با سه تکرار با طرح کاملاً تصادفی انجام پذیرفت. با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه کاربرد کودهای نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم افزایش معنی داری را در ارتفاع بوته های ذرت باعث شد، در دو تیمار نیترات کل سیم و سولفات آمونیوم ارتفاع بوته ذرت به ترتیب 167/3 و 162/5 گرم به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب به میزان 9/8 و 6/5 درصد بیشتر بود. در دو تیمار کشت ذرت دو برابر سورگوم و کشت ذرت بدون سورگوم کاربرد نیترات کلسیم شاخص کلروفیل برگ های ذرت را به ترتیب 22/4 و 25/2 در صد افزایش داد. سولفات آمونیوم نیز تنها در تیمار ک شت سورگوم دو برابر ذرت، شاخص کلروفیل برگ های ذرت را به میزان 11/8 افزایش داد. در تیمار کشت ذرت دو برابر سورگوم تیمار نیترات وزن خشک ساقه ذرت را در مقایسه با شاهد به میزان 24/7 درصد افزایش داد، ولی تیمار سولفات آمونیوم تاثیری بر وزن خ شک ساقه ذرت نداشت. در شرایط کاشت ذرت بدون سورگوم کاربرد تیمار نیترات کلسیم وزن خشک ساقه ذرت را به میزان 78/7 درصد افزایش داد. کاربرد سولفات آمونیوم نیز افزایشی 21 درصدی را در وزن خ شک ساقه ذرت باعث شد ، لذا کاربرد کود نیتراته در تراکم های بالای ذرت می تواند با کاستن از رقابت سورگوم، عملکرد ذرت را افزایش دهد.
ازدیاد جمعیت و نیاز روز افزون بشر به مواد غذائی از یکسو و محدودیت منابع تولید از سوی دیگر، بیانگر آن است که تنها راه دستیابی به تولید بیشتر، افزایش عملکرد در واحد سطح میباشد که این امر از طریق تولید و استفاده از ارقام جدید و اعمال روشهای مناسب به زراعی امکانپذیر میباشد - نحوی و همکاران، . - 1384 با معرفی ارقام جدید و پرمحصول، بایستی بهترین تکنیکهای زراعی افزایش عملکرد آنها نیز معرفی شود که از جمله این تکنیکها میتوان به کاربرد کودهای مختلف و بررسی تراکم کاشت مناسب اشاره کرد - مقصود و همکاران، . - 2013 در سطح جهانی کاهش در عملکرد گیاهان زراعی تحت تاثیر آفات در حدود 40 درصد عملکرد گیاهان می باشند که از این میزان، بیشترین میزان کاهش تحت تاثیر علف های هرز - 32 درصد - اتفاق می افتد. کاهش در عملکرد عمدتا وابسته به فصل، گونه علف هرز، تراکم علف هرز، رقم گیاه، سرعت رشد، عملیات زراعی و اکوسیستم زراعی است - بویان و همکاران، . - 2014 علف های هرز با گیاهان زراعی برای دریافت مواد غذایی، رطوبت خاک و نور خوشید رقابت کرده و منجربه کاهش عملکرد گیاهان زراعی می گردند.
یکی از روش های مطلوب مدیریت علف های هرز، مدیریت کود نیتروژنه می باشد که باعث تولید گیاهان زراعی سالم با قدرت رقابتی بالا می گردد - خان و همکاران، . - 2012 استفاده از کودها بر ظهور، مقاومت، دورمانسی، پویایی رشد و خصوصیات توزیع علف های هرز تاثیر می گذارد. میزان، سرعت، نوع و روش کاربرد کود بر جهت گیری بیولوژیکی علف های هرز تاثیر می گذارد. مدیریت صحیح تغذیه گیاهان زراعی، مدیریت پایدار علف های هرز را از طریق به کارگیری نهاده ها برای افزایش کارایی گیاهان زراعی تضمین می کند. مدیریت مطلوب کودها رقابت سالمی را بین گیاهان زراعی با علف های هرز باعث می شود - بحدا و همکاران، . - 2014 در خاک های کشاورزی نیتروژن به فرم نیترات، آمونیوم و یا ترکیبی از هر دو نوع کود به کار برده میشود. گیاهان نیترات را با استفاده از نیترات ردوکتاز احیا نموده و به فرم نیتریت تبدیل میکنند که سپس به فرم آمونیوم احیا می شود و توسط گلوتامین سنتتاز به طور مستقیم به گلوتامین تبدیل میگردد. آمونیوم نیز از طریق تثبیت اتمسفری نیتروژن و تجزیه بقایای آلی توسط باکتریها و قارچها وارد خاک میشود آمونیوم میتواند به نیتریت و سپس نیترات، اکسید شود - گوپتا و همکاران، . - 2013
تراکم از مهمترین عواملی است که قدرت رقابت گیاهان زراعی را در برابر علفهای هرز افزایش میدهد. در تراکم مطلوب گیاهی، گیاهان در بالای سطح خاک و زیر سطح خاک به خوبی رشد کرده و از منابع استفاده بهتری نموده و در نتیجه در برابر علفهای هرز قدرت رقابت بیشتری خواهد داشت - اشرف و همکاران، . - 2014 با توجه به گفته های فوق، هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر نسبت های کاشت ذرت و سورگوم و نوع کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت و سورگوم بود.
ارتفاع بوته
در این مطالعه کاربرد کودهای نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم افزایش معنی داری را در ارتفاع بوته های ذرت باعث شد، در دو تیمار نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم ارتفاع بوته ذرت به ترتیب 167/3 و 162/5 گرم به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب به میزان 9/8 و 6/5 درصد بیشتر بود. بین تیمارهای نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم از نظر ارتفاع بوته اختلاف معنی داری مشاهده نشد و هر دو کود نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم افزایش مشابهی را از نظر آماری در ارتفاع بوته ذرت باعث شدند. نیتروژن در رشد و تقسیم سلول ها نقش مهمی دارد. افزایش رشد و تقسیم سلول ها می تواند منجر به افزایش رشد کل گیاه گردد. از دلایل مهم افزایش رشد و تقسیم سلول ها تحت تاثیر کود نیتروژنه تداخل نیتروژن با اکسین است. اکسین نقش مهمی را در تقسیم و طویل شدن سلول ها بر عهده دارد - کامپانونی و نیک ،. - 2005 نیتروژن منجر به افزایش میزان اکسین و سیتوکنین در گیاه می شود - کیبا و همکاران ، . - 2010 در صورت کاربرد نیتروژن میزان کربوهیدرات های شاخه افزایش می یابد و در نتیجه رشد شاخه ها نیز می تواند افزایش یابد. هم چنین در شرایط کاربرد نیتروژن بر میزان تولید لیگینین در اثر افزایش فعالیت آنزیم های مرتبط با متابولیسم فنولیک ها افزایش می یابد - فیاسکونارو و همکاران، . - 2012 ندیم و همکاران - 2009 - در بررسی مقادیر مختلف کود نیتروژنه روی ذرت گزارش نمودند که با افزایش مقدار کود نیتروژنه ارتفاع افزایش یافت.
شاخص کلروفیل
در این مطالعه در شرایط کشت ذرت برابر سورگوم و کشت سورگوم دو برابر ذرت کاربرد نیترات کلسیم تاثیری بر شاخص کلروفیل برگ های ذرت نداشت، ولی در دو تیمار کشت ذرت دو برابر سورگوم و کشت ذرت بدون سورگوم کاربرد نیترات کلسیم شاخص کلروفیل برگ های ذرت را به ترتیب 22/4 و 25/2 درصد افزایش داد. بین تیمارهای کاشت ذرت دو برابر سورگوم و کشت ذرت بدون سورگوم در تیمار کودی نیترات کلسیم اختلاف معنی داری وجود نداشت. سولفات آمونیوم نیز تنها در تیمار کشت سورگوم دو برابر ذرت، شاخص کلروفیل برگ های ذرت را به میزان 11/8 افزایش داد - شکل . - 1 به نظر می رسد در شرایطی که ذرت در حداقل رقابت با سورگوم است، کود نیترات کلسیم شاخص کلروفیل برگ های ذرت را افزایش می دهد، در حالی که در شرایطی که سورگوم در غالبیت است، تیمار سولفات آمونیوم افزایش معنی داری را در شاخص کلروفیل برگ های ذرت باعث گردید. بایستی مد نظر داشت که محتوای نیتروژن برگ های ذرت رابطه مستقیمی با میزان کلروفیل برگ ها دارد - الگاواد و همکاران، . - 2013 به نظر می رسد هر دو گیاه سورگوم و ذرت فرم نیتراته را برای رشد خود ترجیح می دهند. بنابراین تحت شرایطی که رقابت سورگوم شدید است، میزان جذب نیتروژن توسط ذرت کاهش می یابد. در حالی که فرم آمونیومی در شرایط رقابتی برای شاخص کلروفیل برگ های ذرت مفیدتر به نظر می رسد. محققان دیگر گزارش نموده اند که فرم کود نیتروژنه در رقابت علف های هرز با گیاهان زراعی نقش مهمی می توانند داشته باشند - زرگریپور و همکاران، . - 2014 در هر صورت در کل کود سولفات آمونیومی افزایش کمتری را در شاخص کلروفیل برگ های ذرت در مقایسه با کود نیترات پتاسیم باعث گردید.
وزن خشک ساقه
در این مطالعه در تیمارهای کشت ذرت برابر سورگوم و کشت سورگوم دو برابر ذرت تیمارهای کودی تاثیری بر وزن خشک ساقه ذرت نداشت، در حالی که در تیمارهای کشت ذرت دو برابر سورگوم و ذرت بدون سورگوم نتایج متفاوتی به دست آمد. در تیمار کشت ذرت دو برابر سورگوم تیمار نیترات وزن خشک ساقه ذرت را در مقایسه با شاهد به میزان 24/7 درصد افزایش داد، ولی تیمار سولفات آمونیوم تاثیری بر وزن خشک ساقه ذرت نداشت. در تیمار ذرت بدون سورگوم، هر دو تیمار نیترات کلسیم و سولفات آمونیوم افزایش معنی داری را در وزن خشک ساقه های ذرت باعث شد. در شرایط کاشت ذرت بدون سورگوم کاربرد تیمار نیترات کلسیم وزن خشک ساقه ذرت را به میزان 78/7 درصد افزایش داد. کاربرد سولفات آمونیوم نیز افزایشی 21 درصدی را در وزن خشک ساقه ذرت باعث شد - شکل . - 2 با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه در شرایط رقابت شدید هیچ کدام از تیمارهای کودی تاثیری بر وزن خشک ساقه های ذرت نداشت. در شرایط کشت خالص
