بخشی از مقاله
چکیده
جنبش گسترش فضاهای پیاده، نه تنها سیمای کالبدی شهرها را عوض کرده بلکه تغییرات نوینی در کیفیت زندگی شهری و رفتار اجتماعی و فرهنگ مردم به وجود آورده است .همچنین الگوها و روشهای جدیدی برای حل مسائل شهری ارائه داده که باعث تحولی عمیق در نظریهها و روشهای شهرسازی، بهویژه در عرصه ساماندهی فضاهای شهری شده است".
حرکت پیاده "همواره با نیازها و خواسته های انسان در می آمیزد و می تواند از پراهمیت ترین و ضروری ترین موارد در حقوق طبیعی استفاده کنندگان از فضای شهر تلقی شود , این امر مستلزم توجه بیشتر به گذرهای پیاده و عابرین در سطح شهر میباشد.
در این مقاله شاخص های کیفیت محیطی بررسی و تحلیل شده است ، تا با تأکید بر ابعاد فرهنگی اجتماعی ، به تاثیر پیاده راه بر تعاملات اجتماعی پرداخته شود . روش این تحقیق توصیفی - تحلیلی است که ابتدا به شناخت دیدگاه های نظری ، معیارهای کلی کیفیت های محیطی و سپس از طریق برداشت های میدانی و مصاحبه با ساکنان به جمع آوری داده ها پرداخته شده است . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش SWOT انجام شده است.نمونه موردی خیابان طالقانی بجنورد می باشد.
-1 مقدمه :
حرکت پیاده، طبیعیترین، قدیمیترین و ضروریترین شکل جابهجایی انسان در محیط است و پیادهروی هنوز مهمترین امکان برای مشاهده مکانها، فعالیتها و احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزشها و جاذبههای نهفته در محیط است؛ از این رو در 3-2 دهه اخیر، در نتیجه اوجگیری و حادشدن مشکلات شهری مانند آلودگی محیط، دشواری رفتوآمد، ناامنی راهها، انحطاط مراکز تاریخی شهرها، افت کیفیت فضاهای شهری، افول ارزشهای بصری و... واکنش گستردهای علیه سلطه حرکت موتوری و کاهش تحرکات پیاده در جهان بهوجود آمده و قطعا به همین دلیل است که بازیابی و توسعه فضاهای پیاده به یکی از محورهای برنامهریزی و طراحی شهری بدل شده که از آن بهعنوان جنبش پیادهراهگستری یاد میشود.
پیشرفت و تمدن ما در گذشته مدیون حرکت عابر پیاده است، در شهرسازی دوران باستان و قرون وسطی و حتی تا شروع انقلاب صنعتی، انسان، معیار هر چیزی محسوب می شد. طول، عرض و ارتفاع گشودگی ها، تناسبات و فواصل، در انطباق با اندازه های وی در نظر گرفته می شد . اکثر افراد جامعه معتقدند چهره شهر بیشتر، از طریق قدم زدن در فضای شهری احساس میشود . یکی از تحولات اخیر در گرایشهای جدید شهرسازی جهان، توجه به حرکت »پیاده« و نیازهای آن بهعنوان یک موضوع فراموششده مهم شهری است. امروزه تاکید بیش از حد بر حرکت سواره و حل مسائل مختلف آن و غفلت از ساماندهی و برنامهریزی برای حرکت پیاده، یکی از نقایص شهرسازی معاصر محسوب میشود.
جنبش گسترش فضاهای پیاده، نه تنها سیمای کالبدی شهرها را عوض کرده بلکه تغییرات نوینی در کیفیت زندگی شهری و رفتار اجتماعی و فرهنگ مردم به وجود آورده است .همچنین الگوها و روشهای جدیدی برای حل مسائل شهری ارائه داده که باعث تحولی عمیق در نظریهها و روشهای شهرسازی، بهویژه در عرصه ساماندهی فضاهای شهری شده است.
عابر پیاده قابلیت تحرکش بیشتر از سواره می باشد ، بدون در نظر گرفتن حساسیت های عابر پیاده نسبت به طولانی تر شدن مسافت، عوامل جوی و آلودگی صوتی مسیر او را به نفع مسیر سواره تغییر می دادند، این در حالی است که سفرهای پیاده دارای مزیت ها و برتری هایی نسبت به سایر وسایل نقلیه است.
-2 بیان مساله
حرکت پیاده سازی فضاهای شهری یا به عبارتی آزاد نمودن آنها از حضور ماشین در سالیان اخیر ،در همه زمینه های ممکن در حال توسعه و گسترش می باشد.ارتقا کیفیت و چگونگی زندگی به همراه ذخیره سازی انرژی و مصرف هرچه کمتر آن در شهرها سبب توجه هر چه بیشتر مردم و مسئولین شهرها به ایده های مرتبط با پیاده سازی گردیده است.
تغییر عملکرد یک خیابان و یک محله به محدوده ای آزاد از اتومبیل پیاده سازی نامیده می شود . محدوده های آزاد از اتومبیل نیز ،به بخشهایی از شهر اطلاق می شود که آمد و شد اتومبیل به طریقی در آنها محدود شده است. این محوطه ها با هدف اصلی رهایی از ماشین و عوارض سوء آن و اعتبار بخشیدن دوباره به عابرین شکل می گیرد.
به عبارت دیگر پیاده ساختن مکانهای شهری مترادف با جان بخشیدن به حرکت عابر پیاده و در اولویت قرار دادن انسان نسبت به اتومبیل بوده که با توجه به خصوصیات و ویژگی های محدوده مورد نظر در هر طرح به توقف کامل حرکت اتومبیل در شبانه روز،حرکت اتومبیل در ساعاتی خاص از روز و یا محدود کردن سطح اختصاص یافته به حرکت اتومبیل خواهد انجامید.
پیاده راه - : - walkability
حرکت عابر پیاده را در فضاهای شهری تسهیل نموده و موجب می شوند عابر پیاده در فضایی امن و به به دور از خودروها حضور یابد و موجبات ارتقا تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری فراهم شود. - ثقفی اصل ،1، - 1387 قسمتی از فضای شهری هستند که به دلیل دارابودن برخی ظرفیت های خاص ،در تمام یا بخشی از ساعات شبانه روز کاملا
بر روی حرکت سواره بسته شده و به طور کامل به حرکت عابران پیاده اختصاص می یابند.پیاده راه ها نه تنها جزو مهمترین فضاهای عمومی شهری محسوب می شوند ،بلکه اساسا به منظور تداوم حیات شهری ضروری هستند
پیاده مداری:
پیادهمداری به مجموعه گستردهای از موضوعات طراحی که با مقوله پیادهروی در ارتباط میباشد، اشاره دارد. یک مکان پیادهمدار، مکانی است که ساکنین آن با هر سن و هر درجهای از توانایی میتوانند جذابیت و دلپذیری، آسایش و راحتی و امنیت را در هنگام پیادهروی، نه فقط در هنگام فراغت بلکه در استفاده از امکانات و تسهیلات و حین تردد احساس کنند
به مکانی گفته می شود که به دلیل نبود یا کمبود حرکت خودرو در آن دارای بیشترین حد تعاملات اجتماعی در بین انواع فضاهای شهری هستند
موضوعی است که با ماهیت فضای شهری که حضور انسان را طلب می کند و با تعاملات اجتماعی و برپایی آیین ها و مراسم و زندگی جمعی - یا زندگی در جمع - رابطه دارد.
هر شهری ویژگی های خاص خور را دارد به همین دلیل به برخی از نکات بحث پیاده مداری اشاره می شود.
یکی از بهترین حالت ها آن است که عملکردهای پیرامون یک فضای شهری پیاده، مجموعه ای از عملکردهای مورد نیاز و مورد مراجعه ی مردم باشند.
شبکه ای مرتبط و هماهنگ از فضاهای پیاده مدار می تواند به انحا مختلف مطلوبیت محدوده ی وسیعی از شهر را افزایش دهد.
وجود خدمات متناسب و مورد نیاز مراجعین در حاشیه ی پیرامونی فضا.
اصل قرار دادن انسان - مراجعین - و نیازهای او، در مقابل اصل قرار دادن خواسته های صاحبان و مالکان عملکردهای مجاور فضای پیاده.
- ارتباط برقرار کردن بین فضاهای شهری - فضاهای باز و عمومی - و فضا های طبیعی - سواحل، مسیرهای دسترسی به جنگل ها، کناره ها و کوه ها - .
معابر پیاده یا پیاده راه ها، معابری با بالاترین حد نقش اجتماعی هستند که تسلط کامل با عابر پیاده بوده و تنها از وسایل نقلیه موتوری به منظور سرویس دهی به زندگی جاری در معبر استفاده می شود .این معابر می توانند به صورت کوچه، بازار، بازارچه، مسیری در میدان، پارک یا فضای یک مجتمع شکل بگیرند. پیاده راه ها با از میان بردن ترافیک عبوری سواره در بخشی از شهر ایجاد می شوند، و به دلایل معمارانه، تاریخی یا تجاری شکل می گیرند.
پیاده راه ها، محل حضور همه شهروندان و مشارکت آنان در زندگی جمعی شان می باشد. این فضاها در مقیاس همه شهر عمل کرده و پذیرای گروه های مختلفی از شهروندان می باشد
