بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر معیارهای کیفیت حسابرسی بر چسبندگی هزینه در شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. معیارهای کیفیت حسابرسی در این تحقیق اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس بوده است. همچنین جهت سنجش چسبندگی هزینه ها از هزینه های عملیاتی در پیروی از مدل اندرسون و همکاران - - 2003 استفاده شده است
بدین منظور سه فرضیه تدوین و دادههای مربوط به 95 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی بین سالهای 1388 تا 1393 مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت برای آزمون فرضیههای تحقیق از رگرسیون حداقل مربعات معمولی تعمیم یافته بهرهگیری شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد اندازه حسابرس و دوره تصدی موسسه حسابرسی - بیش از سه سال - بر چسبندگی هزینه تاثیر مثبت و معنی داری دارند. اما تخصص حسابرس در صنعت بر چسبندگی هزینه تاثیر ندارند.
-1 مقدمه
وقوع بحرانهای مالی اخیر، نقش حیاتی و مهم گزارشگری مالی معتبر و با کیفیت را پررنگ نموده است. علاوه بر این، بحرانهای اخیر ضرورت توجه به نقشی که کیفیت حسابرسی در ارتقای گزارشگری مالی دارد را بیش از پیش نمایان نموده است. دستیابی به کیفیت بالای گزارشگری مالی، بستگی به درستی و صحت عملهِر یک از حلقه های زنجیره عرضه گزارشگری مالی دارد و حسابرسی مستقل به عنوان یکی از حلقه های این زنجیر، نقش عمده ای در حفظ و تقویت کیفیت گزارشگری مالی ایفا می کند. علاوه بر این، خدمات حسابرسی نقش مهمی در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و همچنین کاهش مسائل نمایندگی بین مدیران و سهامداران و بین سهامداران و اعتباردهندگان ایفا می کند. تحقق این نقش های اساسی بستگی به کیفیت حسابرسی دارد
کیفیت حسابرسی، یکی از موضوعات با اهمیت در حوزه حسابرسی و بازار سرمایه است. به منظور شناخت مفاهیم و ابعاد مختلف کیفیت حسابرسی، مطالعات گوناگونی انجام شده است تا رابطه بین کیفیت حسابرسی و دیگر متغیرهای آن کشف شود. به هرحال، از آنجا که کیفیت حسابرسی در عمل به سختی قابل مشاهده است، پژوهشها در این زمینه همواره با مشکلات زیادی روبرو بوده است. حرفه حسابرسی، مانند سایر حرفه ها، برای حفظ جایگاه خود نیازمند کسب اعتماد عمومی است. آن چه جامعه از حرفه حسابرسی انتظار دارد ارائه گزارش حسابرسی با کیفیت مطلوب است. این ارزش افزوده ای است که تنها حرفه حسابرسی قادر به افزودن آن به اطلاعات مالی شرکتها است
آگاهی از چگونگی رفتار هزینه ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت و یا سطح فروش از اطلاعات مهم برای تصمیم گیری مدیران در خصوص برنامه ریزی و بودجه بندی، قیمت گذاری محصولات، تعیین نقطه سر به سر و سایر موارد مدیریتی است. در مدل های سنتی رفتار هزینه ها در حسابداری مدیریت، هزینه های متغیر نسبت به تغییرات حجم فعالیت به طور متناسب افزایش یا کاهش می یابند. به این معنا که بزرگی تغییرات در هزینه ها تنها به بزرگی تغییرات در حجم فعالیت وابسته است و جهت تغییرات - افزایش یا کاهش - در حجم فعالیت تأثیری روی بزرگی تغییرات در هزینه ها ندارد
در مدل های سنتی، رفتار هزینه ها بدون توجه به تصمیمات مدیریتی تأثیرگذار بر تعدیل منابع هزینه ها، به سطوح مختلف فعالیت بستگی دارد؛ بر این اساس، مطابق با اینگونه مدلها انتظار می رود رفتار هزینه ها، تنها بر مبنای سطح فعالیت در دوره جاری و بدون هرگونه ارتباط با سطوح فعالیت در گذشته یا در آینده تعیین شوند. با این حال، نظریه رفتار نامتقارن هزینه ها - چسبندگی هزینه ها - نماینده یک شیوه تفکر متفاوت درباره رفتار هزینه است که ازسوی بانکر1و همکاران - 2011 - مطرح شده و بر اساس آن، بسیاری اما نه همه هزینه ها، درنتیجه تصمیمات مدیریتی دلخواه در امر تخصیص هزینه افزایش می یابند.
رفتار نامتقارن هزینه ها - چسبندگی هزینه ها - که در دوره های کاهش فروش مشاهده می شود، موجب کاهش سود دوره می شود. اما یکی از مهمترین تفسیرهایی که درباره چسبندگی هزینه ها وجود دارد، این است که مدیران تأکید بیشتری بر سودهای بلندمدت دارند. تحمل هزینه منابع اضافی در دوره های کاهش فروش که به منظور آمادگی برای افزایش فروش در آینده انجام می شود، موجب تحمل بار هزینه های کمتری در بلندمدت خواهد شد و این توانایی را به شرکت می دهد تا از فرصتهای افزایش فروش در آینده به خوبی بهره مند شود؟ اما لازمه حفظ منابع برای دستیابی به سودهای بیشتر درآینده، آن است که مدیران، کاهش تقاضا را موقتی پیش بینی کنند و انتظار افزایش فروش آتی را داشته باشند
بنابراین، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که کیفیت حسابرسی بر چسبندگی هزینه در شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد
-2 مبانی نظری و پیشینه پژوهش
- 2-1 مفهوم کیفیت حسابرسی
یک تعریف متداول از کیفیت حسابرسی به وسیله دی آنجلو - 1981 - 1 ارائه شده است. او کیفیت حسابرسی را ارزیابی و استنباط بازار3 از احتمال توانایی حسابرس در کشف تحریفهای با اهمیت در صورتهای مالی و یا سیستم حسابداری صاحبکار و گزارش تحریفهای با اهمیت کشف شده، تعریف کرده است. احتمال اینکه حسابرس تحریفهای با اهمیت را کشف کند، به شایستگی حسابرس و احتمال اینکه حسابرس تحریفهای با اهمیت کشف شده را گزارش کند، به عنوان استقلال حسابرس تعبیر شده است.
در این تعریف، کشف نقص، کیفیت حسابرسی را در قالب دانش و توانایی حسابرس اندازهگیری میکند، در حالی که گزارش آن بستگی به انگیزههای حسابرس برای افشاگری دارد. با وجود این که تعریف دی آنجلو برای حسابرسی صورتهای مالی مناسب است، اما میتواند سایر انواع حسابرسیها را نیز در بر گیرد - یگانه و آذینفر، . - 1389 در این پژوهش، به منظور ارزیابی کیفیت حسابرسی از سه شاخص اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس استفاده شده است.
- 2-1-1 اندازه موسسه حسابرسی
از دیدگاه حسابرسان، اندازه مؤسسه حسابرسی یکی از ویژگیهایی است که بر کیفیت حسابرسی اثر دارد. دیآنجلو - 1981 - معتقد است که مؤسسات حسابرسی بزرگتر، خدمات حسابرسی با کیفیت بالاتر ارایه میکنند، زیرا علاقهمند هستند که شهرت بهتری در بازار کار به دست آورند و به دلیل اینکه تعداد مشتریان آنان زیاد است، نگران از دست دادن مشتریان خود نیستند. تصور بر این است که چنین مؤسساتی به دلیل دسترسی به منابع و امکانات بیشتر برای آموزش حسابرسان خود و انجام آزمونهای مختلف، خدمات حسابرسی را با کیفیت بالاتری ارایه میکنند.
- 2-1-2 تخصص حسابرس در صنعت
تحقیقات اخیر بیانگر این است که بین نوع صنعت مورد تخصص حسابرس و کیفیت گزارش حسابرسی رابطه مثبتی وجود دارد. به بیان دیگر، حسابرسانی که در صنعت مورد نظر تخصص دارند به دلیل داشتن توانایی بیشتر در شناسایی و برخورد با مشکلات ویژه آن صنعت میتوانند حسابرسی را با کیفیت بالاتری انجام دهند. افزون بر این، هر قدر مؤسسه حسابرسی تجربه بیشتری در صنعت خاصی کسب کند
