بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر قصد دارد تاثیر هشت هفته تمرین همزمان با مکملیاري ال_آرژنین بر پروفایل لیپیدي و ترکیب بدن مردان سالمند را مورد بررسی قرار دهد. با افزایش سن در دوران سالمندي ظرفیتهاي فیزیولوژیکی از قبیل پروفایل لیپیدي وترکیب بدن تغییر میکند. روشهاي زیادي براي مبارزه با تغییرات مخرب ظرفیتهاي فیزیولوژیک در دوران سالمندي وجود دارد. تمرینات ورزشی و استفاده از مکملهاي ارگوژنیک یکی از این روشها میباشد. 33 مرد سالمند با میانگین سنی 4/61 67/77 به صورت تصادفی در 3 گروه 11 نفري - گروه تمرین همزمان + مکمل، تمرین همزمان + دارونما و گروه کنترل - تقسیم_ شدند. تمرینات شامل 8 هفته تمرین همزمان، هفتهاي سه جلسه اعمال شد. گروه مکمل روزانه 1000 میلیگرم ال آرژنین مصرف کردند . از نرمافزار SPSS نسخهي 20 براي تحلیل دادهها استفاده شد. در پسآزمون نسبت به پیشآزمون در گروه هاي تمرین + مکمل و تمرین + دارونما میزان وزن، BMI ، درصد چربی بدن و پروفایل لیپیدي تغییر معنیداري داشته است - . - 3 0/05 ولی در گروه کنترل این تغییرات معنیدار نبوده است. در مقایسه ي بین گروهی در پسآزمون نیز معلوم شد بین گروههاي تمرین + مکمل و تمرین + دارونما در تمام فاکتورها تفاوت معنیدار نیست. : یافتههاي حاصل شده از این پژوهش نقش تمرینات همزمان در تغییر BMI، درصد چربی و تريگلیسرید را پررنگتر از مصرف ال آرژنین میداند. این یافته ها توصیه می کند که تمرینات همزمان با اثر گذاري چندوجهی بسیار مفید و کم عارضه باعث ارتقاء سلامت سالمندان میباشد.
واژگان کلیدي: ال_آرژنین، تمرینات همزمان، مردان سالمند، پروفایل لیپیدي، ترکیب بدن.
مقدمه
سالمندي را مترادف با آغاز 60 سالگی میدانند. با افزایش سن به صورت تدریجی عملکرد سیستمهاي مختلف بدن دچار ضعف و ناتوانی میشوند. سالمندي، یک فرد بالغ سالم را به فردي ضعیف با کاهش در ظرفیتهاي فیزیولوژیک و افزایش استعداد اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺮگ تبدیل میکند - . - Roukoei, Kimiagar, & Ghafarpour, 2006 تخمین زده شده است که تا سال 2050 جمعیت سالمندان به حدود 2 میلیارد نفر در سرار جهان برسد که حدود 20 درصد جمعیت کل دنیا را شامل میشود - . - Borowy, 2011 ایران نیز به عنوان یک کشور در حال ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي بمب جمعیتی مربوط به دهه 1360 با جمعیت بیش از حد انتظار سالمندان در آینده روبرو است و جمعیت سالمندان ای ران به 22 درصد در سال page101425 اﻓﺰاﯾﺶ پیدا خواهد کرد. این بحران جمعیتی پدیده سونامی سالمندان ایران را ایجاد خواهد کرد - ; Organization
page10. - ; Taghdici, Dehdari, & Doshmangir, 2013Tabar, Keyhani, & Rafiee, 2010 ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﺟﺎﻟﺒﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان انجام داده است. بر این اساس سالمندان در سه رده سنی متفاوت تقسیم میشوند - Alhani & Peyrovi, – 1: - 2012 سالمندان جوان - افراد بین 60 تا 75 سال - – 2 سالمندان پیر - افراد بین 76 تا 90 سال - – 3 سالمندان خیلی ﭘﯿﺮ ﯾﺎ کهنسال - افراد بالاي 90 سال - البته این تعریف که سالمندي را مترادف با آغاز سن 60 سالگی میدانند یک تعریف کلی، بدون در نظر گرفتن مسائل بیولوژیک و فیزیولوژیک سالمندان میباشد. در واقع ما به دنبال تغییرات فیزیولوژیکی هستیم که با افزایش سن اتفاق میافتد یا اینکه بتوانیم عواملی که باعث سالخوردگی از لحاظ بیولوژیک میشود را شناسایی کنیم. اما براي تشریح دقیق اینکه سالمند شدن چگونه اتفاق میافتد و باعث ضعیف شدن بدن میشود باید در مورد مکانیسمی عجیب به نام آپوپتوزیس بحث کرد .
در واقع براي تعریف و درك صحیح و کامل از سالمندي از لحاظ بیولوژیک و فیزیولوژیک باید به آپوپتوزیس اشاره کرد. باید این نکته را متذکر شد که در بدن انسان دو نوع مرگ سلولی اتفاق میافتد: -1 نکروز، -2 آپوپتوز. آپوپتوز یک فرآیند طرح ریزي شده در مرگ سلولی است و یک عامل داخلی به حساب می آید که در مقابل و عکس تکثیر سلولی قرار دارد. این تعریف در سال 1972 توسط کر و همکاران پایهریزي شده است. اما نکروز را به مرگ سلولی به صورت ناگهانی و بدون طرحریزي و با عامل ﺧﺎرﺟﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ - . - Kerr, Wyllie, & Currie, 1972 تئوريهاي گوناگونی آپوپتوز را تشریح کردهاند که میتوان همه را در دو دستهي اصلی عوامل بیرونی آپوپتوزیس و عوامل درونی آپوپتوزیس تقسیم کرد. یکی از مسیرهایی بیرونی که باعث آپوپتوزیس میشود تشعشع است. افرادي که در معرض تابش تشعشع قرار میگیرند دچار اﻓﺰاﯾﺶ آپووپتوزیس میشوند - . - Verheij & Bartelink, 2000
اشعهي ﻣﺎوراء ﺑﻨﻔﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ آپوپتوزیس را سبب میشود - Chen . - et al. , 2008 اما مسیرهاي درونی که موجب آپوپتوزیس میشوند، بسیار زیاد و پیچیده میباشند. از جملهي اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﯽ- ﺗﻮان ﺑﻪ ژنﻫﺎ - - PH LQD-Šlaus, 2010، آﺳﯿﺐ ﺑﻪ - Oberdoerffer & Sinclair, 2007 - DNA، ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎ - Chipuk & - Green, 2008، ﮐﯿﻨﺎزﻫﺎ و ﻓﺴﻔﺎتﻫﺎ - - Ramakrishna, Suresh, & Baek, 2011، ﻟﯿﺰﯾﺰﯾﻮم - Kurz, Terman, Gustafsson, & - Brunk, 2008، ﻣﯿﺘﻮﮐﻨﺪري - - Estaquier, Vallette , Vayssiere , & Mignotte, 2012، استرس مداوم - Freund, Orjalo, - Desprez, & Campisi, 2010 و رادیکالهاي آزاد - - Circu & Aw, 2010 اشاره کرد. آپوپتوزیس ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﺎﻋﯽ بدن نیز بهشمار میرود. زمانی که عوامل خارجی حمله ي پاتولوژیک را ایجاد میکنند، آپوپتوزیس با از بین بردن سلولهاي نامناسب و زخمی، بدون اینکه حتی عوامل التهاب، سیگنال هاي دفاعی را فعال کنند، موجب از بین بردن آنها میشوند و در واقع پاکسازي ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ . - Maiuri, Zalckvar, Kimchi, & Kroemer, 2007 - با افزایش سن، مقاومت به آپوپتوزیس افزایش مییابد.
بنابراین سلولهاي تخریبشده یا تخریبگر بیشتري حفظ شده و مکانیسم پاك-سازي آنها مختل میشود . شاید می توان گفت با افزایش تعداد سلولهاي تخریبشده در اثر عدم پاكسازي توسط آپوپتوزیس، تقسیم میتوزي سلول کاهش مییابد. در واقع پیري یک پدیدهي فیزیولوژیکی اجتنابناپذیر میباشد که با افزایش سلولهاي تخریب شده و مرده و کاهش تقسیم سلولی با توجه به آپوپتوزیس، فرد را به سالخوردگی و زوال و در نهایت به سمت مرگ سوق میدهد - . - Harman, 2001 این تعریف از سالمندي بهترین تعریف از ﻟﺤﺎظ رویکرد بیولوژیک و فیزیولوژیک میباشد. در واقع روند پیري نشات گرفته از عدم توانایی تکثیر سلولی - ساخت سلولهاي جدید - است تا جایگزین سلولهاي تخریبشده و مرده قرار گیرند، تعریف میشود - . - Muller, 2009 ﻣﯽ ﺗﻮان این بحث را مطرح کرد که نسبت ساخت سلول به مرگ سلول ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ ﮐﺎﻫﺶ مییابد، که علت پیري را همین نظریه میدانند - . - Weinert & Timiras, 2003 این گونه سالمندان دچار ضعف در بافتهاي بدن و در نهایت کل بدن و بنابراین مستعد بسیاري از بیماري ها می شوند و رو به سال-خوردگی و زوال میروند.
عوامل بسیاري در پیدایش بیماريهاي قلبی-عروقی نقش دارند. یکی از این عوامل تغییر در پروفایل لیپیدي و اختلال در لیپیدها و اکسیداسیون آنها میباشد. غلظتهاي نامناسب HDL، LDL ، VLDL ، TG و TC از مهمترین عوامل در بروز بیماريهاي قلبی میباشند - . - Parente et al. , 2006 مشکلات متعددي در سالمندان بروز میکند، که میتوان به کاهش HDL-C و افزایش LDL-C و تغییرات مخرب پروفایل لیپیدي به عنوان فاکتورهاي مهم در سلامت قلبی-عروقی اشاره کرد - . - Després et al. , 1996 همچنین با افزایش سن در دوران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪي ﺑﺎ از دﺳﺖ دادن تودهي عضلانی، آتروفی عضلانی ایجاد میشود - . - Baumgartner, Waters, Gallagher, Morley, & Garry, 1999 از طرفی نشان داده شده است ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ ﺗﻮده ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺪن ﺧﺼﻮﺻﺎ ﭼﺮﺑﯽ ناحیه شکمی و باسن افزایش مییابد - Kohrt, Malley, Dalsky, & Holloszy,. - 1992 در ﮐﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺪن و BMI ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ دچار تغییر میشود - Seidell, Oosterlee, Deurenberg, Hautvast, & . - Ruijs, 1988 از طرفی براي مبارزه با کاهش قدرت در اثر آتروفی عضلانی در دوران سالمندي تمرینات مقاومتی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد شده است که باعث بهبود قدرت سالمندان ﻣﯽﺷﻮد - . - Häkkinen et al. , 2003
همچنین تمرینات استقامتی براي افزایش ظرفیت قلبی-عروقی پیشنهاد شده است - . - Karavirta et al. , 2009 ﺑﻪﻧﻈﺮ میرسد ترکیب هر دو تمرین بهصورت هم-زﻣﺎن - ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ و اﺳﺘﻘﺎﻣﺘﯽ باهم - می تواند باعث بهبود در عملکرد در قدرت و استقامت توام باهم شود - , Williams et al. . - 2007 از طرفی مکمل ال- آرژنین با تاثیرات چند وجهی و زیاد به عنوان یک کمک ارگوژنیک منطقی و مناسب ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ حساب میآید. برخی از مطالعات نشان دادهاند که ال_آرژنین اثر مفیدي بر پروفایل لیپیدي دارد - , Fu et al. . - ; Jobgen, 20072005 همچنین آرژنین ممکن است یکی از اصلیترین فاکتورهاي مکانیسم پیري ﺑﻪﺷﻤﺎر آﯾﺪ - Radner, . - Höger, Lubec , Salzer , & Lubec, 1994 باید این ن کته را متذکر شد که آرژنین ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﺷﺢ ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ - - GH ﻣﯽﺷﻮد. این هورمون به عنوان هورمون ضد پیري شناخته شده که از هیپوفیز ترشح میشود و می تواند بر روي ترکیب بدن تاثیر بسزایی بگذارد - . - Gianotti et al. , 2000 بنابراین بر مبناي این مطالب رابطهاي ژرف میان ﺳﺎﻟﻤﻨﺪي، ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ لیپیدي، ترکیب بدن، تمرینات همزمان و ال_ آرژنین باید وجود داشته باشد. در نتیجه هدف از این پژوهش بررسی تاثیر هشت هفته مکمل-دهی ال_آرژنین با تمرین هم زمان بر پروفایل لیپیدي و ترکیب بدن مردان سالمند طرحریزي شد، تا بتواند با ثابت شدن فوائد تمرین همزمان و مکمل ال-آرژنین، یک پیشنهاد مناسب براي ارتقاء سلامت سالمندان ارائه دهد.
روششناسی
33 مرد سالمند با میانگین سن67/77 4/61 سال، قد168/38 3/22 سانتیمتر، وزن 69/18 4/98 کیلوگرم، بهطور داوطلبانه وارد پژوهش شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در 3 گروه - هر گروه 11 نفر - گروه تمرین همزمان + مکمل، گروه تمرین همزمان + دارونما و گروه کنترل تقسیم شدند. تمرینات شامل هشت هفته تمرین همزمان - ترکیب تمرین مقاومتی + استقامتی - ، هفتهاي 3 جلسه و با توجه به اصل اضافهبار و رعایت مسائل ایمنی در سالمندان اعمال شد. برنامه تمرینی به مدت 8 هفته از تمرینات ساده به مشکل و از شدت کم به شدت بالا با در نظر گرفتن اصل اض افه بار و افزایش شدت تمرین لحاظ شد. برنامه تمرین مقاومتی شامل حرکات پرس سینه هالتر، لت دست باز از جلو، پرس سرشانه دمبل، جلوبازو هالتر ایستاده، پشت بازو کابل، جلوران ماشین، پشت ران دستگاه خوابیده و ساق ایستاده دستگاه طرحریزي شد. تمرینات هوازي نیز شامل استفاده از دوچرخه ثابت بود - . - Cadore et al. , 2010 - جدول شماره . - 1
