بخشی از مقاله
خلاصه
ما در این پژوهش چالش هاي استانداردهاي مدیریت را بررسی کرده که تحقیق حاضر از حیث هدف آن یک تحقیق کاربردي و از حیث نحوه گردآوري دادهها از نوع تحقیقات ریاضی به شمار میآیدوهدف ماارزیابی واولویت بندي آن ها بارویکردBSC و به کمک روش ترکیبی DEMATEL-AHP است که درپایان معیار فرایندهاي داخلی بیشترین تاثیر گذاري رابر دیگر ابعاد BSC و سیستم مدیریتی ایزو 9001 بالاترین تأثیر را نسبت به دیگر سیستم هاي مدیریتی دارد.
مقدمه
امروزه الزام داشتن سیستمهاي کیفیت، غیر قابل انکار است. از پیشنیازهاي تنظیم چنین الزامی داشتن اطلاعات کافی در مورد چالشهاي ارزیابی و سیستمهاي کیفیت میباشد، زیرا با داشتن چنین اطلاعاتی میتوان تمهیدات لازم را فراهم و یا خود را براي رویارویی با تهدیدات و فرصتهاي آتی ناشی از استقرار و اجراي سیستمهاي کیفیت آماده نمود. با معرفی مدل کارت امتیازي متوازن تا حدود زیادي از کاستی ارزیابی چالشهاي سیستمهاي مدیریت کاسته شده است. در یک سیستم اندازهگیري بر اساس کارت امتیازي متوازن، مدیران سازمان خود را جامعتر و کاملتر تحت سنجش و کنترل قرار میدهند .
لزوم توجه به سیستمهاي مدیریت و بویژه سیستمهاي مدیریت کیفیت در افق چشمانداز سازمانی و تأکیدي که در این سیستمها بر آینده سیستمها میشود - بی اس آي، - 2009، محقق را بر آن داشت تا با تکیه بر مدلهاي نوین ارزیابی عملکرد در سیستمهاي مدیریت محدودیتهاي حاصل در مدلهاي پیشین را رفع نموده و اهداف بلند مدت را در ارزیابی عملکرد سیستمهاي مدیریت مورد پوشش قرار دهد.
پیشینه تحقیق
با توجه به مطالعات صورت گرفته، سازمانی که بتواند از طریق بکارگیري عوامل متعدد و ابعاد مختلف بر روي چالشهاي ارزیابی سیستمهاي مدیریت بکار رفته در مجموعه خود تمرکز نماید، به مرحلهاي از توانمندسازي دست خواهد یافت که قادر است قابلیت سیستمهاي مدیریت بکار رفته جهت تحلیل اثربخشی و کارایی و به عبارت بهتر بهرهوري را مورد بررسی قرار دهد
عامل اساسی در ارزیابی تهیه و تنظیم شاخصهاي ارزیابی است. همچنان که نورمن چامبر بیان مینماید: "به منظور ارزیابی، اولین موضوعی که ما در سازمان وقت خود را پیرامون آن بسیار صرف میکنیم تبیین مأموریت یا رسالت و اهداف سازمان است زیرا معتقدم بدون وجود اهداف و راهبردها در سازمان نظام ارزیابی غیر اثر بخش گردیده و ارزیابی عملکرد، تحقق اهداف سازمانی را میسر نمیسازد
تعاریف زیادي از ارزیابی عملکرد ارائه شده است. در فرهنگ معین، ارزیابی عملکرد به معناي یافتن ارزش هر چیز، نتیجه کار، میزان کار و حاصل محصول بیان شده است. عامل اساسی در ارزیابی تهیه و تنظیم شاخصهاي ارزیابی است. قابل ذکر است شاخصها از اهداف و راهبردهاي کلان سازمان نشأت میگیرد. همچنان که نورمن چامبر بیان مینماید: "به منظور ارزیابی، اولین موضوعی که ما در سازمان وقت خود را پیرامون آن بسیار صرف میکنیم تبیین مأموریت یا رسالت و اهداف سازمان است زیرا معتقدم بدون وجود اهداف و راهبردها در سازمان نظام ارزیابی غیر اثر بخش گردیده و ارزیابی عملکرد، تحقق اهداف سازمانی را میسر نمیسازد
مدل الگوگیري
اصطلاح "بنچ مارکینگ" از وقتی شرکت زیراکس از آن براي مقایسه عملکرد رقابتیاش استفاده نمود، مفهوم جدیدي پیدا کرد.بنچ مارکینگ به فرایند مداوم مقایسه عملیات سازمان شما با شرکت یا سازمانی که بهترین عملکرد را در آن عملیات دارد، گفته میشود.
بنچ مارکینگ داخلی بنچ مارکینگ رقابتی بنچ مارکینگ کلی
بنچ مارکینگ عملکردي بنچ مارکینگ فرایند بنچ مارکینگ راهبردي
مدل ارزیابی مدیریت کیفیت جامع - TQM -
تأکید مدیریت کیفیت جامع بر افزایش رضایت مشتري از طریق مدیریت روشها و نگرشهاي نظاممند و استفاده از ابزار و روشهاي ساده در فرایند بهبود مستمر است
مدل ارزیابی کارت امتیازي متوازن
از مشهورترین و شناخته شده ترین مدل هاي سیستم ارزیابی، مدل "کارت امتیازدهی متوازن" است که توسط "کاپلان و نورتون" ایجاد و سپس گسترش و بهبود یافته است. این مدل پیشنهاد میکند که به منظور ارزیابی عملکرد هر سازمانی بایستی از یک سري شاخصهاي متوازن استفاده کرد تا از این طریق مدیران عالی بتوانند یک نگاه کلی از چهار جنبه مهم سازمانی داشته باشند
چهار منظر BSC
مدل کارت امتیازي متوازن چارچوبی مفهومی است که وظیفه آن ترجمه استراتژيهاي سازمان به مجموعهاي از شاخصهاي عملکردي است.شکل زیر ارتباط میان چشمانداز، استراتژي و چهار منظر سنتی مدل ارزیابی متوازن را نشان میدهد.
شکل.1 ابعاد کارت امتیازي متوازن و ارتباط آنها با چشمانداز و استراتژي
سیستمهاي مدیریت
1. امروزه در سازمانها به دلیل اهمیت بکارگیري استانداردها؛ با واژگانی جدید به نام مدیریت استانداردها و یا مدیریت سیستمها مواجه می-باشیم.در همین راستا بسته سیستمهاي مدیریت کیفیت این سازمان - شرکت پالایش وپخش استان قم - مشتمل بر سیستمهاي استاندارد کیفیت خدمات ISO9001، استاندارد محیط زیست ISO14001، بهداشت و ایمنی OHSAS18001 و پاسخگویی اجتماعی SA8000 میباشد. با توجه به گستردگی و تنوع استانداردهاي این سازمان بزرگ - صنعت پخش-که تماماً در راستاي تسهیل تحقق اهداف سازمان مورد استفاده قرار میگیرند، لزوم بکارگیري یک سیستم "ارزیابی" جامع از انواع استانداردها از اهمیت خاصی برخوردار است.
روش تحقیق
تحقیق حاضر از حیث هدف آن یک تحقیق کاربردي و از حیث نحوه گردآوري دادهها از نوع تحقیقات ریاضی به شمار میآید.
جامعه و نمونه آماري: جامعه آماري در این تحقیق شرکت پخش استان قم میباشد که بکارگیري سیستمهاي مدیریت کیفیت در آن جز الزامات می-باشد. از آنجا که جامعه آماري این تحقیق جامعهاي محدود بوده و در آن نظرات خبرگان ملاك کار میباشد، با توجه به تعداد محدود کارشناسان و خبرگان در این تحقیق از فرمول نمونهگیري خاصی استفاده نشده است. پرسشنامههاي تحقیق شامل دو پرسشنامه میباشد، در پرسشنامه ابتدایی از طریق روشهاي تصمیمگیري چند شاخصه روابط بین شاخصها با استفاده از تکنیک تصمیمگیري AHP مورد بررسی قرار میگیرد.
این پرسشنامه در قالب یک مقایسات زوجی تدوین میگردد. پرسشنامه دوم مشتمل بر بررسی ابعاد شاخصهاي ارزیابی عملکرد که پس از بررسی 22 شاخص از تحقیقات بدست آمده، در قالب پرسشنامه طیف لیکرت تهیه شده است. سؤالات بعد پایداري به گونهاي طراحی شده است که بتوان تأکید اجزاي اساسی توسعه پایدار را در بعد پایداري تشخیص داد. بدین صورت که از 9سؤال مربوط به پایداري، 2 سؤال براي ارزیابی اجزاي اقتصادي، 3 سؤال براي ارزیابی اجزاي اجتماعی و 4 سؤال براي ارزیابی اجزاي زیست محیطی طراحی گردیده است. در طراحی این قسمت سعی گردیده است که سؤالات پرسشنامه تا حد ممکن قابل فهم باشد.
جدول. 1 بررسی شاخصهاي - چالشهاي - ارزیابی عملکرد در مطالعات مدیریت
