بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش به بررسی ارتباط سرمایههای اجتماعی و عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش مدیریت دانش میپردازد. بررسی این سه عامل و توصیف متغیرهای آنها از مبانی نظری، هدف این پژوهش است. مدل مفهومی تحقیق که نشاندهنده رابطه سرمایه اجتماعی با ابعاد مدیریت دانش و عملکرد سازمانی است، بر اساس اهداف پژوهش و نظریه ناهاپیت وگوشال درباره سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش بوده است، طراحی و بر اساس آن، فرضیات تحقیق تدوین شدند. مدل معادله ساختاری به وسیل نرم افزار LISREL و با دادههای جمعآوری شده از دو شرکت پایاکلاچ و فرآوری و ساخت که جمعاً شامل 150 نمونه از مدیران، روسا و کارشناسان شرکتها میباشند، مورد آزمون قرار گرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده که اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شدند. نتایج نشان میدهد که برازش کلی مدل نسبتاً رضایتبخش بوده؛ که این اعتبار کافی مدل را نشان میدهد. به علاوه، هر سه فرضیه مدل مورد تأیید قرار گرفتند.
کلید واژه: سرمایه اجتماعی، عملکرد سازمانی، مدیریت دانش
مقدمه:
اندیشمندان و صاحبنظران برای توصیف عصر کنونی اصطلاحات گوناگونی مانند عصر فراصنعتی عصر اطلاعات، موج سوم یا جامعه دانشی را به کار بردهاند، تمام اصطلاحات و واژگان بکار رفته در یک چیز مشترکند، آن اهمیت دانش در عصر کنونی است. دانش نخستین منبع راهبردی برای شرکتها در قرن 21 است. پژوهشگران و متخصصان تلاش میکنند دریابند، چگونه منابع دانش به صورت موثری گردآوری و مدیریت شود تا بتوان به عنوان مزیتی رقابتی از آن استفاده کرد. در عصری که اطلاعات و دانش اهمیت چندانی پیدا کرده است، سرمایه اجتماعی به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر داراییهای مشهود و فیزیکی، ارجحیت بیشتری پیدا میکند . - Bontis, 1998 -
در جوامع امروزی علاوه بر سرمایه-های فیزیکی، انسانی و اقتصادی نوع دیگری از سرمایه مورد بحث قرار میگیرد که سرمایه اجتماعی نامیده میشود. میزان و نحوهی تعاملات کنشکران اجتماعی که امروزه از آن سرمایه اجتماعی یاد میکنند، از مهمترین موضوعات مورد بررسی جامعهشناسان است - پوتنام، . - 2005 سرمایه اجتماعی، بستر مناسبی برای بهرهوری سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت و بهبود عملکرد سازمان قلمداد میشود. مدیران و کسانی که بتوانند در سازمان، سرمایه اجتماعی ایجاد کنند، راه کامیابی شغلی و سازمانی خود را هموار می-سازند. به کارگیری سرمایه اجتماعی در سطح سازمانی مزایا و ابعاد و مؤلفه-هایی دارد که متناسب با فرهنگ جامعه است - پیربوردیو، . - 2007
سرمایه اجتماعی در گروهها و سازمانها منجر به تغییر رفتاری میشود. این تغییر هم منجر به سهیم شدن بیشتر در دانش شده و به نوبه خود به طور مثبت بر عملکرد سازمان و شغل تأثیر میگذارد. گسترش رواب که باعث ایجاد حس اعتماد و تعهد دو طرفه و ایجاد زبان و موقعیت مشترک میشود به عنوان تولیدکننده سرمایه اجتماعی تلقی میشوند و این سرمایه اجتماعی به نوبه خود باعث ایجاد محیطی میشود که عملکرد در آن به صورت مثبت تحت تأثیر قرار میگیرد - Lesser, . - 2001 بنابراین در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سرمایههای اجتماعی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش مدیریت دانش پرداخته خواهد شد.
بررسی ادبیات پژوهش:
اصطلاح سرمایه اجتماعی قبل از سال 1916، در مقالهای توس هانی فان1 از دانشگاه ویرجینیای غربی مطرح شد. اما، نخستین بار در اثر کلاسیک جین جاکوب2 : مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی - 1961 - به کار رفته است - رنانی، . - 1384ناهاپیت و گوشال3 با رویکرد سازمانی، جنبههای مختلف سرمایه اجتماعی را در سه طبقه جای میدهند: سرمایه شناختی، رابطهای و ساختاری . - Nonaka, 1995 -
الف - عنصر شناختی: عنصر شناختی سرمایه اجتماعی اشاره به منابعی دارد که فراهم کننده مظاهر، تعبیرها و تفسیرها و سیستمهای معانی مشترک در میان گروههاست . - Cicourel, 1973 -
ب - عنصر رابطهای: عنصر رابطهای سرمایه اجتماعی توصیف کننده نوعی رواب شخصی است که افراد با یکدیگر به خاطر سابقه تعاملاتشان برقرار میکنند
