بخشی از مقاله
قبل از پرداختن به موضوع اصلی مقاله - تاثیر مهندسی فضاهای شهری در بروز آسیب ها وناهنجاریهای اجتماعی - بر خود واجب میدانیم در این قسمت تعریفی از جرم داشته باشیم .
جرم زاییده گریز ناپذیر جمعی شدن زندگی افراد است و چون بشر از همان ابتدا زندگی اجتماعی داشته ، بزهکاری نیز وجود داشته است. با پیشرفت جوامع و به وجود آمدن شهرها و روستاها ، به تدریج جرایمی به وقوع می پیوندد که به لحاظ نوع یا کثرت وقوع به یکی از اجتماعات شهری یا روستایی تعلق دارند.
جرم درمفهوم عام زاییده اجتماع و از توابع زندگی اجتماعی است . اکنون تقریبا بر همگان ثابت شده که این پدیده با وجود کنترل های جدی در تمام جوامع در حال روی دادن است و اتخاذ سیاست های گوناگون کنترل اجتماعی تنها بر کاهش میزان ، شدت یا آثارآن تأثیرخواهد داشت و منجر به حذف کامل مجرمان نخواهد شد. علت این امر، ساختار خاص جوامع و تضادهای اجتماعی است که ناخواسته منجر به شکل گیری زمینه های جرم می گردد .
تفاوت در ساختار و مسائل اجتماعی نیز فی نفسه منجر به ارتکاب جرایم گوناگون در مناطق مختلف میشود. برای مثال در مناطق شلوغ جرایمی چون سرقت، جیب بری و منازعه و در مناطق خلوت جرایمی همچون تجاوز ، ضرب و جرح و قتل شیوع بیشتری دارند .
جرایم شهری نیز با جرایمی که در مناطق روستایی یا نواحی خالی از سکنه - بیابان ، جنگل و.. - روی میدهند،از حیث نوع ، میزان و شرایط تفاوت دارند. ناآشنایی مردم با همدیگر ، نیازهای خاص مالی و پدیده هایی چون اعتیاد به مواد مخدر ، ارتباطات ویژه و امکانات خاص شهری نیز از جمله عوامل جرم ساز در شهرها هستد که بندرت می توان آنها را در مناطق روستایی مشاهده کرد.
چکیده
در طول تاریخ، زندگی شهری بیش از همه نیازمند برقراری امنیت بوده است.با نگاهی به منشا پیدایش زندگی به صورت جمعی و یکجانشینی، اثر امنیت نمود بارزی پیدا می کند.امنیت دارای دو بعد عینی و ذهنی می باشد که بعد ذهنی بیشتر به مولفه های اجتماعی و بعد عینی به مولفه های فیزیکی و کالبدی باز می گردد. در حال حاضر نیز توجه به نیازهای اساسی شهروندان درمحیط های شهری و توجه به برطرف نمودن مشکلات و معضلات شهری به منظور کاهش نابهنجاری و افزایش امنیت در فضاهای عمومی از مهمترین مسائلی است که همواره مورد توجه مدیران، برنامه ریزان و طراحان فضای شهری بوده است.
شناخت فعالیت های جاری در محیط های شهری و جایگزینی و تناسب آنها با کالبدشان می تواند در بهبود شرایط محیط برای برقراری امنیت موثر باشد. معیار های شناخت و تحلیل امنیت در پهنه شهر بسیار متفاوت است و با توجه به مولفه های کالبدی، کارکردی و محیطی نوسان پیدا می کند. محیط های شهری بنا به شرایط اجتماعی موجود، یعنی شکل گیری فضاها، کارکرد فضاها، وجود امکانات رفاهی، تراکم، آلودگی های زیست محیطی، و... می توانند بر میزان امنیت موثر باشند. ایجاد فضاهای آرام و به دور از نابسامانی اجتماعی و نیز افزایش کیفیت محیطی از طریق توجه به نیازهای اساسی زندگی شهری به عنوان مطلوبیت فضای شهری به حساب می آید.
بیان مساله
مقوله نابهنجاری اجتماعی و در کنار آن بروز رفتارهای جرم خیز که در قالب مکان های جغرافیایی تعریف پیدا کرده اند، چالشی اساسی در نظام سکونت شهری جهان شده است. به همین منظور ایجاد محیط های امن به اشکال مختلف به عنوان یک الویت اساسی در دستور کار برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. این در حالی است که با افزایش آمار بزهکاری و کاهش احساس امنیت، نگرانی های عمیقی در حوزه مدیریت شهری پدید آمده و به همین خاطر ملاحظات امنیتی و ایجاد برنامه های مختلف کنترلی در الگوهای برنامه ریزی شهری افزایش یافته است.
نتایج گسترش مطالعات در این زمینه نظیر کنفرانس لندن، تجربه تورنتو و تجربه مدیریت مرکز شهر برای ایجاد امنیت در لندن، نشان داده است که راه غلبه بر جو ترس مردم و استفاده بیشتر آنان از محیط های عمومی شهری، بهبود الگوهای طراحی، برنامه ریزی و مدیریت فضاهای عمومی است به نحوی که این فضاها به خوبی درک شده و قابل دید و در دسترس باشند و در عین حال توسط بخش بزرگی از جمعیت جامعه به خوبی استفاده شوند. شهروندان لزوما نه تنها ویژگی های سنی و طبقاتی متفاوت دارند، بلکه از همه مهم تر تفاوت های جنسیتی ای دارند که هرگز مورد توجه برنامه ریزان نبوده است.
این پژوهش با هدف کمک به شناسایی مولفه ها و شاخص های موثر بر بهبود امنیت فضاهای شهری و ارائه الگوی نظری جهت شناخت، فهم و درک تحلیل سازمان یابی فضاهای امن شهری، به تعیین روشهایی در جهت افزایش احساس امنیت برای شهروندان می پردازد.
