بخشی از مقاله
چکیده
بسیاری از مواقع در کشور مراکز گردشگری با امکاناتی درخور ساخته می شود اما زیرساختها در آن نادیده گرفته می شود.
هشر گناوه با آب و هوای گرم و مرطوب و کم باران خود از جمله بوم های بیابانی ساحلی بشمار می رود. بندر گناوه بدلیل داشتن جاذبه های گردشگری و مراکز تجاری و تفریحی خود، سالانه پذیرای میلیونها نفر - ًٌٍٍَُِ نفر در تعطیلات نوروز ًٌَُ - مسافر از سراسر کشور می باشد.
وجود این سیل عظیم جمعیت باعث ایجاد مشکلات ترافیکی متعدد شده که ریشه اصلی این مشکلات را می توان در کمبود و یا مکانیابی ناصحیح کاربری پارکینگ در این شهر جستجو نمود که البته این موضوع در ایام رونق گردشگری بسیار حاد و بحرانی جلوه گر می شود. در این مقاله سعی گردیده تا در خصوص نقش زیر ساخت پارکینگ های عمومی و مکانیابی بهینه آنها در توسعه پایدار گردشگری در شهر گناوه بیان گردد.
روش تحقیق در این مقاله بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات مورد نیاز از وضع موجود پارکینگ با استفاده از مطالعات میدانی جمع آوری گردیده است.
در این پژوهش پس از تخمین مساحت و تعداد فضای مورد نیاز پارکینگ با استفاده از روش تولید پارکینگ، در خصوص وضعیت مکانهای بهینه جهت احداث پارکینگهای عمومی در شهر، ابتدا معیارهای موثر در مکانیابی پارکینگ های عمومی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم افزار Arc GIS وزندهی شده و با توجه به وزنهای بدست آمده، مکانهای مناسب برای احداث پارکینگ با استفاده از روش OWA فازی مشخص گردیده است.
با استفاده از روش تولید پارکینگ تعداد جای پارک به مساحت تقریبی متر مربع در یک روز مورد نیاز می باشد که جهت تأمین این مقدار فضا تعداد جای پارک مکانیابی و پیشنهاد شده است.
مقدمه
امروزه کشور جمهوری اسلامی ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان، ابعاد گسترده صنعت گردشگری را از نظر تولید، اشتغال و ایجاد درآمد درک کرده و از چند دهه پیش به شدت به توسعه این صنعت پرداخته است. در کشور شهرها زیادی هستند که به علت داشتن پتانسیل های طبیعی، تاریخی و فرهنگی، تجاری، ... همواره مورد توجه گردشگران نقاط مختلف کشور قرار داشته که این عامل شرایط مساعدی را برای بهره برداری و توسعه بهینه زیرساخت های گردشگری فراهم می سازد.
با توجه به اهداف و سیاست های دولت در سند چشم انداز کشور که در آن افزایش قابل توجه تعداد سفرهای سالانه بیان شده است، تأمین و ایجاد زیر ساخت های گردشگری در شهرهای جاذب گردشگر از واقعیت های اجتناب ناپذیر است. بر این اساس ایجاد تاسیسات زیربنایی صنعت گردشگری و ارائه خدمات مناسب به گردشگران، با همکاری و همیاری بخش های دولتی و خصوصی می تواند مناطق مستعد کشور و قطب های گردشگری را توسعه داده و شالوده توسعه پایدار صنعت گردشگری را بنا نهاد.
از جمله زیرساخت های مهمی که برای توسعه صنعت گردشگری در شهرهای پر جاذب جمعیت گردشگر لازم و ضروری جلوه گر است، وجود پارکینگ های عمومی کافی برای پارک وسایل نقلیه گردشگران است. پیشرفت تکنولوژی و ارزان شدن قیمت خودرو و بالارفتن درآمد خانواده سبب شده در هر خانواده حداقل یک خودرو وجود داشته باشد
عمدتاً ما ایرانی ها بیشتر علاقمند به سفر با خودروی شخصی خود هستیم تا وسایل نقلیه عمومی. به همین دلیل تعداد خودروها در شهرها افزایش قابل توجه ای یافته که این امر باعث ایجاد ترافیک و همچنین کمبود فضای پارک خودرو شده است. تامین فضای پارکینگ خودرو در شهر، خارج از بحث ترافیک یکی از نیازها ی ضروری است. با تامین پارکینگ در نقاط مختلف شهر می توان تا حد زیادی بر مشکلات ترافیکی فائق آمد.
گناوه به علت واقع شدن در ساحل خلیج همیشه فارس و برخورداری از آب و هوای معتدل در فصول سرد سال و همچنین برقراری روابط تجاری با کشورهای حاشیه خلیج فارس و واردات کالاهای لوکس خارجی، میزبان جمعیت کثیری از هموطنان عزیزمان از سراسر کشور- که چندین برابر جمعیت شهر هستند- می باشد. این خصوصیات به همراه مشکل عدم وجود پارکینگهای کافی همزمان با توسعه معابر و کاربری های شهری موجود در شهر و همچنین کم بودن عرض خیابانها به خصوص در مناطق مرکزی شهر، باعث ایجاد معضلاتی در سیستم حمل و نقل شهری شده، به طوری که با اشغال معابر بوسیله توقفهای حاشیه ای و مسدود شدن کوچه ها، علی الخصوص کوچه های منتهی به مرکز شهر، ترافیک روان در شهر و برقراری امنیت وسائل نقلیه و شخصی گردشگران و شهروندان را با مشکل مواجه ساخته، مسافران را ساعت ها در خیابانها سرگردان کرده و آنان مسافت زیادی را مجبور به پیمودن راه با پای پیاده برای رسیدن به مراکز تجاری شهر هستند.
در حال حاضر مکانهایی که به عنوان پارکینگ عمومی از آنها استفاده می شود، مکان با مساحت تقریبی متر مربع واقع در مرکز شهر می باشد. بطور کلی میزان جای پارک در شهر گناوه جوابگوی میزان تقاضای پارکینگ نبوده و مشکلات فراوانی را در سطح معابر و کوچه ها بوجود می آوردبنابراین. این مقاله تلاش می کند تا در خصوص ساماندهی وضعیت پارکینگ در سطح شهر اولاً برآوردی از میزان نیاز به پارکینگ بر اساس میزان تقاضای آن داشته باشد ثانیاً با استفاده از GIS مکانیابی بهینه ای را در سطح شهر برای این مهم به انجام رساند.
اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش
در دنیای وابسته به اتومبیل، پارکینگها نیز به اندازه راهها و پلها اهمیت دارند، زیرا آنها دسترسی آسان به محل کار، سکونت، خرید، تفریح و اجتماعات را میسر ساخته و بنابراین بخش لاینفکی از تأسیسات زیربنایی میباشند.
هر سال ساعت است و اگر فرض کنیم که هر اتومبیل در طول سال به طور متوسط بیست هزار کیلومتر مسافت بپیماید و متوسط آن کیلومتر در ساعت باشد مدت زمانی که یک اتومبیل در سال به طور متوسط در حرکت است برابر با ساعت می شود. بنابراین هر اتومبیل به طور متوسط ساعت در سال در حال توقف است و احتیاج به محلی برای توقف دارد. این محاسبه ساده نشان می دهد که مدت زمان نیاز هر اتومبیل به پارکینگ به مراتب بیشتر از مدت زمان حرکت آن است.
پیش بینی و تدارک فضای لازم و کافی برای وسایل نقلیه در مواقعی که از آنها استفاده نمی شود از معضلات بزرگ شهرها است. دشواری مسئله بیشتر به خاطر آن است که این فضا را غالبا باید در محدودترین و گرانترین نقاط شهر در نظر گرفت
با توجه به اینکه زمان توقف اتومبیلهای سواری شخصی در شهرگناوه نیز مانند سایر شهرها به مراتب بیشتر از مدت زمان حرکت آنهاست، از این رو پیشبینی فضای مناسب پارکینگ برای اتومبیلها به ویژه در مناطق پرتراکم و مرکزی شهر علاوه بر صرفهجویی در زمان تلف شده برای جستجوی فضای پارک، صرفه جویی در مصرف سوخت، کاهش استهلاک وسایل نقلیه و اثرات نامطلوب روانی، باعث کاهش حجم اتومبیلهای سرگردان در جستجوی فضای پارک و در نتیجه کاهش زمان تأخیر در شبکه میشود. با این وجود کمبود پارکینگهای عمومی در هستهی مرکزی شهر و دیگر مناطق میتواند یکی از علل بروز مشکل ترافیک شهر باشد. از سوی دیگر پارک کردن وسایل نقلیه در حاشیه خیابانها باعث کاهش ظرفیت، کاهش سرعت حرکت، افزایش تصادفات و کاهش سطح ایمنی در این معابر میگردد.
مکانیابی صحیح پارکینگها باعث کاهش سفرهای درون شهری، کاهش پارک حاشیه ای و در نتیجه افزایش عرض خیابانها و روان شدن تردد وسایل نقلیه در خیابانها می شود؛ در نتیجه چاره اندیشی برای تسهیل در مکانیابی، ایجاد و احداث پارکینگ درشهرها بخصوص شهر گناوه ضروری و الزامیست. از آنجایی که ایجاد مراکز خدماتی جدید مستلزم صرف هزینه های زیاد می باشد، بنابراین تعیین بهترین مکان مناسب این مراکز به نحوی که همه شهروندان و مسافران از خدمات آن بهره مند شوند، بسیار حائز اهمیت است.
توزیع مناسب پارکینگها، توزیعی است که با توجه به مراکز خدماتی، اداری و تفریحی در نقاط مختلف، پارکینگ بتواند در فاصله ای نزدیک با آن مراکز باشدشهر. گناوه نیز نیازمند داشتن پارکینگهای متعددی در نقاط مختلف شهر، خصوصاً خیابان ها و ورودیهای منتهی به مرکز شهر میباشد. بدین ترتیب شهروندان و نیز مسافران پس از طی مسافتی اتومبیل خود را در این گونه نقاط به پارکینگ عمومی می سپارند و مابقی مسیر را تا مقصد مورد نظر خود پیاده طی می نمایند. با این عمل از تراکم ترافیک در حوزه مرکزی شهر کاسته و گامی بسیار مؤثر در جهت رفع آلودگی هوای شهر برداشته می شود.
از این رو پرداختن به بحث پارکینگها در مورد مسائل و مشکلات و مدیریت صحیح آنها میتواند راهگشای رفع مشکلات ترافیکی و حمل و نقلی شهر گناوه باشد
